Melissa Lucio

Wikipedia, Entziklopedia askea
Melissa Lucio
Bizitza
JaiotzaLubbock (Texas)1968ko uztailaren 18a (55 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Jarduerak
Jarduerakpresoa eta heriotza zigorra

Melissa Elizabeth Lucio, ezkongabetan Melissa Elizabeth Correa (Lubbock, Texas, AEB, 1968ko uztailaren 18a) heriotza zigor polemikoan kondenatutako estatubatuarra. 1976an heriotza-zigorra ezarri zenetik Texasen heriotza-zigorra ezarri zioten lehen emakume latinoa da.[1] Bi urteko alaba, Mariah Alvarez, hil ondoren, hilketa baten errudun deklaratu zuten.[2] The State of Texas vs. 2020ko dokumental bat egin ondoren ezaguna egin zen.[3]

Exekuzio-data 2022ko apirilaren 27an programatuta zegoen, baina exekuzioa baino bi egun lehenago Apelazioen Gorteak bertan behera utzi zuen. Luciok heriotzaren korridorean jarraitu zuen, exekutatuz gero, Estatu Batuetan 160 bat urtean exekutatutako lehen emakume latinoa izango zen, Josefa "Chipita" Rodriguez mexikarra exekutatu zutenetik (1863).[4]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen urteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Melissa Elizabeth Correa 1968ko uztailaren 18an jaio zen, Lubbocken (Texas), jatorri mexikarreko gurasoen alaba. Aita umea zela hil zen, eta hiru edo lau urte zituela, familia Río Grande bailarara joan zen bizitzera, ama hantxe hazia baitzen. Amaren bikotekidearen sexu-abusuak izan zituen bi urtez, 6 urtetik aurrera.[5]

16 urterekin ezkondu zen 20 urteko Guadalupe Luciorekin, alkoholiko eta droga-trafikatzaile batekin. Koinatak kokaina kontsumitzera sartu zuen eta urtebete geroago bere lehen abortu naturala izan zuen. Gero, bost seme-alaba izan zituen senarrarekin, baina senarrak tratu txarrak ematen zizkion. Drogak saltzeaz gain, droga horien eta alkoholaren abusua izan zuen.[6] 23 urte zituela, eta bost seme-alaba zituela, senarra desagertu egin zen egun batean. Lucio kezkaturik, poliziari parte eman zionean jakin zuen senarrak bera eta haren seme-alabak utzi zituela.[7]

Ondoren, Robert Antonio Alvarez bikotearekin hasi zen. Dokumentu judizialen arabera, 1994 eta 2007 bitartean, Melissa eta Robert 26 aldiz aldatu ziren etxez alokairua edo zerbitzu publikoak ezin zituztelako ordaindu.[6] Luciok eta Alvarezek 7 seme-alaba gehiago izan zituzten, eta horietako azkena Mariah Elizabeth Alvarez txikia izan zen, 2004ko irailaren 29an jaioa eta 2007ko otsailean hila.[8] Lucio Mariahren heriotzagatik kartzelan zegoela, bikien haurdun zegoen. Bikiak urte horretako urrian jaio ondoren, 14 seme-alaba izan zituen Melissa Luciok, Mariah barne zela.

Dokumentu judizialek diotenez, Alvarezek Lucioren abusu fisiko eta sexuala ere egin zuen:

Alvarezek jo egin zuen. Garagardo-botilak bota zizkion burura. Hark bere botekin ostikoka egin zion, altzairuzko puntarekin. Listu bota zion. Ileetatik narrasean eraman zuen.Bultzatu egin zuen, burua hormaren kontra kolpatuz. Behin eta berriz bortxatu zuen".[6]

Mariah Alvarezen heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2007ko otsailean, Luciok hamabi seme-alaba zituen, eta horietako bederatzi Robert Alvarez senargaiarekin bizi ziren. 2007ko otsailaren 17an, Lucioren egoitzatik larrialdi-zerbitzuetara deitu zuten, bi urteko neskato txikienak, Mariah Alvarezek, ez zuelako erantzuten eta ez zuelako arnasarik hartzen. Texaseko Cameron Konderriko Barrutiko Fiskalaren Bulegokoen arabera, Mariah ahoz gora aurkitu zuten etxean, inor gabe eta tratu txarren zeinuekin. Harlingengo (Texas) Valley Baptist Medical Center-era eraman zuten, eta bertan hilda deklaratu zuten. Beltzune sakabanatuak zituen, bizkarreko hozkaden markak, kendutako ile-sortak eta beso bat hautsita. Larrialdietako gelako medikuak esan zuen 30 urtean ez zuela ikusi Mariah-k baino haur-abusu okerragorik. Lucio atxilotu egin zuten. Geroago, Mariahren besoa hil baino bi edo zazpi aste lehenago apurtu zela erabaki zen.[9]

Alegazioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mariah hil ondoren, Lucio zazpi orduz atxilotu eta itaundu zuen Víctor Escalon rangersak, abokatu bat bertan ez zegoela eta ez zuela janaririk ez urik jasotzen denbora guztian. Luciok onartu egin zuen Mariah jo zuela, baina ez zuela Mariah-z abusatu, eta ehun aldiz baino gehiagotan errepikatu zuen. Gero, Escalonek esan zion: "Une honetan, odol hotzeko hiltzailea zarela dirudi. Orain, odol hotzeko hiltzailea zara, ala ama frustratua zara, eta hark ordaindu zuen zure frustazioa?". "Badakigu zer gertatu zen" esaten jarraituta. Hainbat ordutan itaundu ondoren, Luciok esan zuen: "Suposatzen dut egin egin nuela. Arduraduna naiz".

Mariah hil eta gutxira, poliziak Lucioren semeetako bati ere galdetu zion. Bideo batean, ofizial batek galdetu zion haurrari: “Zure arreba eskaileretatik erortzen ikusi zenuen ala norbaitek esan zizun erori egin zela?”. Orduan, haurrak erantzun zuen: “Ez, nuen erortzen ikusi”.

Epaiketan, Armando Villalobos Camerongo konderriko barrutiko fiskalak "aitorpen" gisa deskribatu zituen Luciok bere galdeketari buruz grabatutako adierazpenak. Armando Villalobos une hartan berrautatua izatea nahi zuen. Gero, 13 urteko kartzela-epai federala betetzen ari da, eroskeriagatik eta estortsioagatik, Lucioren kasuarekin zerikusirik izan gabe.[10]

Lucioren defentsak argudiatu zuen Mariahren lesioak eskaileretatik erori zirela eta Lucioren funtzionamendu psikologikoak agintariei emandako txosten kontraesankorretan lagundu zuela. Neskatoa oinetan malformazio txiki bat zuela jaio zen eta, ondorioz, hainbat mailatan estropezu egin eta erori zen apirilaren 15ean, hil baino bi egun lehenago, Melissa eta Robert Texasko hegoalderanzko etxe-aldaketa prestatzen ari ziren bitartean.[11]

Bitartean, fiskaltzak neskatoak behin eta berriro tratu txar fisikoa eta zabarkeria jasan zituela esan zuen. Autopsiaren arabera, beste beltzune batzuk, ubeldurak eta bizkarrean hozka-markak zituen. Besoetako bat hil baino bizpahiru aste lehenago apurtu zen seguru asko, eta ilearen zati batzuk falta zitzaizkion, sustraitik erauziak. Deshidratatuta zegoen eta txikia zen bere adinerako. Lesio bat ere izan zuen buruan eta hematomak giltzurrunetan, biriketan eta bizkarrezur-muinean. Gainera, analisien arabera, neskatoaren odolean kokaina zegoen hiltzean, Jean Farley estatuko auzitegiko medikuaren arabera.[12] Patologo batek frogatu zuenez, neskatoaren autopsiak erakutsi zuen ez zela hil eskaileretatik erortzeagatik, kolpe handi baten traumatismoaren ondorioz baizik. Gainera, agiri judizialek adierazten dute larrialdi-gelako medikuak esan zuela ez zuela ikusi Mariah-k baino haur-abusu okerragorik.[13]

2016. urtean, Lucio kondenatu eta zortzi urtera, Texasek luzamendu bat eman zuen haginkada-marken ebidentziaren erabilerari buruz, ez baitzuen oinarri zientifikorik. Ikerketek erakutsi dutenez, "hozka-marketako adituak" izenekoek ere ezin dituzte zehatz-mehatz identifikatu hozkaden markak, edo, areago, tinko ados egon zerbait hozkaden marka den ala ez.[7]

Selina Flores, Lucioren bosgarren alaba, 2021ean aurkeztu zen Tik Tok en (@5thof14 kontua), The State Of Texas vs dokumentala kaleratu ondoren. Melissak dio dokumentala partziala dela, ama erruduna dela eta Mariah eta haren seme-alaba adingabeak fisikoki abusatu zituela, baina krimenak ez duela zigor-heriotza merezi uste du.[14]

Alexandra Lucio bere alaba nagusietako batek amaren errugabetasuna defendatu zuen dokumentalean. Baina Lucioren beste senide eta seme-alaba batzuek alegatu dute Alexandra izan zela Mariah fisikoki behin baino gehiagotan abusatu zuena, eta Melissak bere lehen galdeketan onartu egin zuela agintarien aurrean alabaren errua ezkutatzeko ahaleginean.[15] Norma Villanueva gizarte-langileak, Alexandrak, 2008ko ekainean familia-bilera batean onartu zuen Mariah beragatik erori zela eskaileretatik. Hori ebidentzia 'ahaltsua' izan zen. Hala ere, Villanuevaren arabera, “informazio hori alde batera utzi eta inoiz ez zen erabili”. Hain zuzen, Lucioren abokatuak, Peter Gilmanek, esan omen zion “informazio hori inori ez ezagutarazteko”. Alexandra izan zitekeen Mariahren lesioen arduraduna, eta Lucioren kasuari buruzko dokumentalean aztertu zen. Ikertzaile pribatu batek zinemagileei esan zien Gilmanek ebidentzia bilatzeari uko egin zionean, berak esan zuela ez zuela nerabe baten bizitza hondatu nahi. Alexandrak Mariah-ri min egin ez zion arren, beste batzuek Villanuevaren kontakizuna berretsi dute. 2010eko zinpeko aitorpen batean, Lucioren ahizpa batek beste elkarrizketa bat kontatu zuen. Elkarrizketa hartan, Alexandrak hainbat senitartekorekin hitz egin zuen, eta Mariah jo izana onartu zuen malko artean, Luciok eta haren Alvarez mutil-lagunak drogak kontsumitzen zituzten bitartean zaindu behar izateagatik.[16]

Kondena eta legezko prozedurak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mountain View unitateak Texasko emakumeentzako estatu-heriotzaren korridorea du

Melissa Lucio errudun deklaratu zuten hilketagatik, eta heriotza-zigorra ezarri zioten 2008ko abuztuaren 12an. Harrezkero, Texasko emakumeentzako heriotzaren korridoreak duen Mountain View unitatean dago. Bere bikotekidea eta Mariahren aita, Robert Alvarez, lau urteko kartzela-zigorra ezarri zioten alabarentzat arreta medikorik bilatu ez zuelako.

2011ko apelazioa ukatu zen kondenaren aurka. 2019an, Apelazioen Gorte Federaleko hiru epailek epaia baliogabetu zuten, lehen auzialdiko auzitegiak Luciok defentsa bat aurkezteko zuen eskubidean izan zuen interferentziagatik. Erabaki hori ezeztatu egin zuten gero, eta Lucio heriotzaren korridorean dago.

2021eko abuztuan, legelariek, emakumeen aurkako indarkerian adituek eta emakumeen aurkako indarkeriaren aurka borrokatzen diren 16 erakundetako ordezkariek osatutako talde batek amicus curiae idazki bat aurkeztu zuen Lucioren izenean. Idazkiaren arabera, Lucioren portaera neurritsua eta akieszentzia, galdeketan, aldez aurreko trauma baten ondorio izan ziren, abusuz bizirik iraun zuela esanez.

2022ko urtarrilean, Cameron konderriko funtzionarioek exekuzio-agindu bat sinatu zuten Luciorentzat. 2022ko apirilaren 27rako programatuta zegoen.[17] Apirilaren 25ean eten zen apelazioak ebakitzeagatik, eta berriro aztertu zen kasua.

2022ko apirilaren 21ean, Mexikoko Estatu Batuetako enbaxadoreak, Esteban Moctezumak, apirilaren 22an jakinarazi zuen gutun bat bidaliko ziola Greg Abbott gobernadoreari, barkamen exekutiboa eskatzeko, "Mexikok beti erakutsi baitu bere konpromiso aldagaitza heriotza-zigorraren aurka".[18]

Emakume latindarrak eta heriotza-zigorrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Exekutatuko balute, Estatu Batuetan160 bat urtean exekutatutako lehen emakume latinoa izango litzateke, 1863an Josefa "Chipita" Rodriguez mexikarra exekutatu zutenetik. Iraganean, emakume latindar gutxi daude egikarituta, Rodriguezenaz gain; besteak beste, Paula Angel, 1861ean Mexiko Berrian egina, maitalearen hilketagatik, eta estatu horretan exekutatutako emakume bakarra izan zen.

Texasen atzetik, unera arte, Kalifornia da estatu bakarra, heriotzaren korridorean emakume latindar gehien dituena, bost guztira. Rosie Alfaro, Socorro Caro, Veronica Gonzales, Belinda Magana eta Angelina Rodriguez dira exekutatzeko zain daudenak.[19] Dora Buenrostro, Kaliforniako heriotzaren korridorean zegoen herritar mexikar bakarrari betiko zigorra ezarri zioten, beste epaiketa baten heriotza- zigorra barkatu eta ondoren baldintzapeko askatasunik gabe gelditu zen.[20]

Florida estatuak bi preso latindar ere izan zituen heriotzaren korridorean, 1976. urtearen ondoren: Emilia Carr eta Ana María Cardona kubatarra. Bien zigorrak biziarteko katean ezarri ziren 2017an.

Hedabideetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Sabrina Van Tassel-en 2020ko Lucioren kasuari buruzko The State of Texas vs. Melissa dokumentala. 2020an proiektatu zen Tribecako Zinemaldian, eta dokumental onenaren saria irabazi zuen Raindance Zinemaldian.
  • 2022ko martxoaren 6an, HBO Last Week Tonight with John Oliver programaren segmentu nagusian, "Wrongful Convictions" izenekoan, Estatu Batuetako justizia-sistemaren erreformarako arrazoi nagusia izan zen haren kasua, eta, bereziki, 1996ko Lege Antiterrorista eta Benetako Heriotza-zigorra (AEDPA) indargabetu zituen.[21]
  • 2022ko apirilaren 5ean, Kim Kardashianek Texasko gobernadoreari, Greg Abbotti, eskatu zion Luciori sinesgarritasuna emateko, eta, gainera, 72 milioi jarraitzaile gonbidatu zituen Twitter kontuan, exekuzioa geldiarazteko eskaera bat sina zezaten.[22][23]
  • 2022ko apirilaren 17an, HBO Last Week Tonight whith John Oliver saioaren"Polizia-galdeketak" izeneko segmentu nagusian, berriro aipatu zen Lucioren kasuak aitorpen faltsu baten ezaugarri guztiak zituela.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «Death Row Information» Departamento de Justicia Criminal de Texas.
  2. «Mother sentenced to death for toddler's fatal beating» Houston Chronicle 13 de julio de 2008.
  3. Fabien Lemercier. (23 de abril de 2020). «Crítica: The State of Texas v. Melissa» Cineuropa.
  4. Claudia Domínguez. (25 de abril de 2022). «Corte de Apelaciones suspende la ejecución de Melissa Lucio, la única mujer hispana en el corredor de la muerte de Texas» CNN en Español.
  5. James Clark. (22 de abril de 2022). «Woman with Lubbock ties to be executed, many take up the cause to stop it» KLBK-TV.
  6. a b c Isabel Vincent. (22 de abril de 2022). «Should Melissa Lucio be saved from execution for killing her kid, as Kim K. claims?» New York Post.
  7. a b Daniele Selby. (22 de marzo de 2022). «Facing Execution in One Month, Innocent Mom Melissa Lucio Still Hopes She’ll Be Free One Day» innocenceproject.org.
  8. «Find a Grave - Mariah Alvarez» Find a Grave.
  9. Lise Olsen. (25 de enero de 2022). «A Texas mother could be executed in april. Was her child’s death really a murder?» The Texas Observer.
  10. «Former Cameron County District Attorney Armando Villalobos Sentenced To Federal Prison In Connection With South Texas Bribery Scheme» Departamento de Justicia de los Estados Unidos 11 de febrero de 2014.
  11. «Melissa Lucio: 9 Facts You Should Know About This Innocent Woman Facing Execution» Innocence Project.
  12. [https://murderpedia.org/female.L/images/lucio-melissa/lucio-v-texas.pdf IN THE COURT OF CRIMINAL APPEALS OF TEXAS. ].
  13. «MELISSA ELIZABETH LUCIO v. THE STATE OF TEXAS (concurring)» JUSTIA a Law.
  14. «Daughter Of Woman Kim Kardashian Wants Saved From Death Row Claims Mom Abused Sister Before Her Death» Tango (magazine) 6 de abril de 2022.
  15. Joe Ruiz. Who Is Melissa Lucio’s Daughter Alexandra?. .[Betiko hautsitako esteka]
  16. Liliana Segura & Jordan Smith. (5 de marzo de 2022). «Is Texas Sending Melissa Lucio to Die for a Crime That Never Happened?» The Intercept.
  17. «Será ejecutada: se agota el tiempo para madre hispana condenada por el asesinato de su hija» Telemundo 10 de febrero de 2022.
  18. Esteban Moctezuma. (21 de abril de 2022). «Estoy enviando una carta al Gobernador @GregAbbot_Tx para que conceda clemencia ejecutiva a Melissa Elizabeth Lucio, condenada a pena de muerte en #Texas.» Twitter.
  19. «El corredor de la muerte, donde las mujeres son menos y nadie reclama ser más» Agencia EFE 22 de enero de 2020.
  20. «Inmate Information - The information displayed below is subject to change and may update daily» Departamento de Correcciones y Rehabilitación de California.[Betiko hautsitako esteka]
  21. LastWeekTonight. (7 de marzo de 2022). «Wrongful Convictions: Last Week Tonight with John Oliver (HBO)» Pronto (revista argentina).
  22. «Kim Kardashian defiende a Melissa Lucio, la madre latina condenada a muerte» Heraldo de Aragón 6 de abril de 2022.
  23. Diana Rodríguez. (6 de abril de 2022). Kim Kardashian pide apoyo para Melissa Lucio, primera mujer hispana sentenciada a muerte en Texas. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]