Albert Lasker

Albert Lasker
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Friburgo, 1880ko maiatzaren 1a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	New York, 1952ko maiatzaren 30a (72 urte)
Hobiratze lekua	Sleepy Hollow Cemetery (en)
Familia
Ezkontidea(k)	Doris Kenyon  (1938 -  1939) Mary Lasker (en)  (1940 -  1952)
Seme-alabak	ikusi Edward Lasker (en) Frances Lasker Brody (en)
Jarduerak
Jarduerak	ekintzailea eta arte bildumagilea
Jasotako sariak	ikusi Maxwell Finland Award  (1992)
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa

Albert Davis Lasker (1880ko maiatzaren 1a - 1952ko maiatzaren 30a) judu alemaniar jatorriko enpresaburu estatubatuarra izan zen, publizitate modernoaren eraketan paper garrantzitsua bete zuena.

Analista gehienentzat, Lasker publizitate modernoaren sortzailea izan zen, izan ere; Estatu Batuetako gizartearen kontsumo-ohiturak aldatzen joatea lortu zuen. Galvestonen hazi zen, Texasen, eta bere aita banku batzuetako presidentea zen. Chicagora joan zenean, Lord & Thomasen publizitate enpresako bazkide bihurtu zen. Publizitate-kanpaina arrakastatsu asko sortu eta ekoitzi zituen. Irratiaren erabilera berria egin zuen, herri kultura aldatuz eta kontsumitzaileen psikologiara joz. Errepublikarra zen eta hauteskunde kanpainak iragartzeko modu berriak diseinatu zituen, bereziki 1920ko Warren Hardingen kanpaina, eta filantropoa bihurtu zen.

Lehen urteak eta karrera

Lasker 1880ko maiatzaren 1ean jaio zen Friburgon, Alemanian, Nettie Heidenheimer Davis eta Morris Laskerren semea. Bere familia judua zen. Morrisek 1840an emigratu zuen Prusiatik, eta Laskerren ama, berriz, estatubatuar herritarra zen. Galvestonen bizi ziren, Texasen, baina Morrisek Nettie Alemaniara eraman zuen haurdunaldian, arreta mediko hobea emateko. Familia sei hilabetetan itzuli zen Galvestonera, eta Laskerrek Texasen eman zuen haurtzaroa.

Lasker artean nerabe zela hasi zen egunkarietako erreportari gisa lanean. Robert Hawley errepublikanoaren kongresu-kanpaina arrakastatsuan parte hartu zuen 1896an. Texasko politika Alderdi Demokrataren menpe egon bazen ere Berreraikuntza egin eta gutxira, hauteskunde honetan boto-emaile asko demokraten eta Herriaren Alderdiaren artean banatu ziren, eta Hawleyk irabazi zuen botoen % 50 baino gutxiagorekin.

1898an, bere aitak, kazetaritza gaitzesten zuenak, Lasker konbentzitu zuen Chicagora joan zedin Lord & Thomasen publizitate postu bat probatzeko. Lord & Thomas 1873an sortu zuten Daniel Lord eta Ambrose Thomasek. Agentzia garaiko autoentzako iragarkietan, trenbideetan eta pianoetan espezializatuta zegoen. Urtebetez bulegoko langile gisa lan egin ondoren, agentziako saltzaileetako bat joan egin zen eta Laskerrek bere postua eskuratu zuen. Bitarte horretan, Laskerrek bere lehen kanpaina sortu zuen. Lagun bat kontratatu zuen, Eugene Katz, Wilson Ear Drum Companyren iragarki batzuen kopia idazteko. Gizon baten argazkia aurkeztu zuten belarria zabalduz. George Wilsonek, Ear Drum konpainiako presidenteak, bere iragarkiak hartu eta baliatu zituen, modu horretan bere salmentak asko handitu ziren.

CEO Lord & Thomas

Lord 1903an erretiratu zenean, Laskerrek bere zatia erosi eta bazkide bihurtu zen. 1916an erosi zuen enpresa 32 urte zituelarik.

Chicago, New Yorkekin batera, nazioko publizitate industriaren erdigunea zen. Lasker, "publizitate modernoaren aita" bezala ezaguna, 1898 eta 1942 bitartean Chicago bere oinarri bihurtu zuen. Lord eta Thomas agentziako buru gisa, Laskerrek idazketa-teknika bat asmatu zuen, zuzenean kontsumitzailearen psikologiara jotzen zuena. Emakumeek oso gutxitan erretzen zituzten zigarroak; Lucky Strike erretzen bazuten, argal egon zitezkeela esan zien. Laskerrek egin zuen irratiaren erabilpenak, bereziki Palmolive xaboirako, Pepsodent hortzetako pastarako, Kotex produktuetarako eta Lucky Strike zigarretetarako kanpainekin, publizitate industria iraultzeaz gain, kultura herrikoia ere nabarmen aldatu zuen.

Inprimatutako merkaturatzea

Laskerrek jakin-mina zeukan publizitatearen inguruan, zer zen eta nola funtzionatzen zuen. 1904an John E. Kennedy ezagutu zuen, publizitatera sartu zen kanadar polizia ohia. Laskerrek publizitatea albisteak zirela uste zuen, baina Kennedyk esan zuen: "News aurkezpen-teknika bat da, baina publizitatea oso gauza sinplea da. Hiru hitzetan eman diezazuket, "inprimatutako salmentak dira ".

Bikoteak 1900. urtean erabili zuen kontzeptu hori Washer Co-rekin. Haren kanpainak hainbesteko arrakasta izan zuen, lehen iragarkia argitaratu eta hurrengo lau hilabeteetan, bezero gehigarriak erakarri zituztela, bai eta haien "publizitate-gastua" 15.000 $-tik hilean 30.000 $-ra igaro zela. Sei hilabetetan, bere enpresa nazioko hiru enpresa handienen artean kokatu zen.

1908an, Laskerrek Claude C. Hopkins kontratatu zuen bere enpresarako, bereziki Van Camp Packaging Company (Van Camp's) proiektuan lan egiteko. Bien arteako harremanak 17 urte iraun zituen. Laskerrek Estatu Batuekiko maitemina sortzen lagundu zuen laranja-zukuarekin. Lord & Thomasek 1908an erosi zuen Sunkist Growers kontua, Laskerrek 28 urte zituela. Zitrikoen industria gainbeheran zegoen, eta Kaliforniako ekoizleak laranja asko ekoizten ari zirenez, zuhaitzak mozten hasi behar izan ziren hornidura mugatzeko. Laskerrek sortu zituen kanpainek, kontsumitzaileak laranjak jatera bultzatzeaz gain, laranja-zukua edatera ere bultzatu zituen. Ekoizleek zuhaitzak mozteari uzteko adina handitu ahal izan zuen kontsumoa.

Laskerren ekarpen aitzindarien artean, eskola publikoetan nerabezaroari eta hilekoari buruzko hitzaldiak ematen zituzten ikastaroak daude (Kotex tanpoiak sustatzeko eginak). Gainera, telebistako serial-generoaren sortzaile gisa ere kontsideratzen zaio, eta bera hasi zen irratia eta telebista publizitaterako bitarteko gisa erabiltzen.

Claude C. Hopkins

Claude C. Hopkins (1866–1932) publizitatearen aitzindari handienetako bat izan zen. Publizitatea zerbait saltzeko bakarrik existitzen zela uste zuen, eta sortzen zituen emaitzengatik neurtu eta justifikatu behar zela.

Hainbat iragarlerentzat lan egin zuen, besteak beste, Bissell Carpet Sweeper Company, Swift & Company eta Dr. Shoop's patente medikoen konpainiarentzat. 1907an, Hopkinsek 41 urte zituela, Albert Laskerrek kontratatu zuen, Lord & Thomasen jabeak, 185.000 dolarreko soldatarekin bere enpresako kreatibo izan zezan.

Hopkinsek behin eta berriz esaten zuen copywritek (publizitate erredaktoreek) sakon ikertu behar zituztela bezeroen produktuak eta "reason-why copy" bat sortu behar zutela. "Reason why" marka batek kontsumitzaileari esaten diona sinesteko ematen duen arrazoia da. Hopkinsentzat, "saltzailerik" onena, sarritan, produktu on bat da, eta haren inguruan sortzen den atmosfera. Sampling-aren sinesle handia zen, produktuen doako laginak banatzeko estrategia zena.

Publizitatearen emaitzen jarraipena egiteko, hainbat titular, eskaintza eta proposamen alderatzen zituen elkarren artean, eta analisi horren emaitzak aplikatzen zituen bere iragarkien emaitzak hobetzeko, bere bezeroen iragarkien erantzunak eta errentagarritasuna bultzatuz.

Hopkinsek interes handiagoa zuen zuzeneko marketinean markako publizitatean baino. Uste zuen publizitatea emaitza zientifikoez ari zela irudi emaitzetaz baino.

Enpresa interesak

Lasker Chicago Cubs beisbol taldearen lehen jabeetako bat izan zen. 19161ean interesatu zen ekipoan, eta laster erosi zuen kontrol nagusia. Berak sortu zuen Lasker Plana, beisboleko gobernu-autoritatea erreformatzea gomendatu zuen txostena. Horrek Beisboleko Komisarioaren bulegoa sortzea ekarri zuen. Laskerrek, bere bazkide komertzial Charles Weeghmanekin batera, Cubs-ak Wrigley Field gaur egungo egoitzara eramateko meritua du. 1925ean, taldea bere bazkide txikietako bati saldu zion, William Wrigley Jri.

Lasker, Pepsodent konpainiako bigarren akziodun handiena bihurtu zen, L & T bezero bihurtu zen 1916. Lever Brothers saldu zen 1944.

Lursail pribatu bat garatu ondoren (Mill Road Farm, Lake Forest, Illinois), Laskerrek golf zelai bat eraikiarazi zuen. 1939an, National Golf Reviewk Lasker golf zelaia 23. izendatu zuen "Munduko 100 zelai onenak" zerrendan. Depresio Handiaren ondoren, Laskerrek jabetza osoa eman zion Chicagoko Unibertsitateari.

Politika

Laskerrek aktibo jarraitu zuen Alderdi Errepublikanoan, eta publizitate-teknika modernoak nola erabili erakutsi zien bere hautagaiei. 1920ko Harding kanpainan funtsezko aholkularia izan zen, historiako lur-lerratze handienetako bat izan zena; izan ere, Warren G. Hardingek botoak eskatu zituen albistegietan, publizitate-hesietan eta egunkarietako iragarkietan, eta publizitatea zuzendu zien bozkatzeko eskubidea berriki lortu zuten emakumeei.

1921eko ekainaren 9an, Ameriketako Estatu Batuetako Senatuak Harding de Lasker presidentearen izendapena berretsi zuen Estatu Batuetako Garraio Batzordeko presidente izateko. Laskerrek lana onartu zuen, baldintza batekin: ez zuen bi urte baino gehiagoz lan egingo. Une hartan, gobernu federalean hain postu handia izateko izendatu zuten judu jatorriko hirugarren gizona izan zen. Laskerrek hondamendi handi bat jaso zuen oinordetzan, egunero dirua galtzen zuten 2.300 itsasontzi baino gehiagorekin, Bidalketa Batzordearen kontrolpean zeudenak. Flotaren laurden batek zurezko kaskoa zeukan, eta ordurako zaharkitua zegoen. Alferrikako ontziak bota zituen tonako 30 dolarreko batez besteko prezioan, eta Kongresuaren kritikak jaso zituen "gure itsasontziak botatzeagatik".

Bere lorpenen artean SS Leviathan bidaiarien zerbitzurako berregokitzea eta portutik porturako jatorrizko telefono-zerbitzuak sortzea daude. Laskerrek, izendapenaren aurretik bidalketa-negozioan esperientziarik ez zuenak, bere hitzari leial, 1923.ko uztailaren 1ean amaitu zuen bere zerbitzuak karguan.

Azken urteak eta heriotza

Zuzendari exekutibo gisa 30 urte eman ondoren, Laskerrek senior mailako hiru exekutibori saldu zien sinadura. Foote, Cone & Belding bihurtu zen 1942an.

Familia eta bizitza pribatua

Lasker hiru aldiz ezkondu zen. 1902an, Flora Warnerrekin, bikoteak hiru seme-alaba izan zituen 1934an Flora hil aurretik: Mary Lasker Block (1904an jaioa), Edward Lasker (1912an jaioa) eta Frances Lasker Brody (1916an jaioa). 1938an Doris Kenyon aktorearekin ezkondu zen, baina ezkontza dibortzioan amaitu zen urtebete geroago. Lasker, eta bere hirugarren emaztea Mary Lasker (1940an ezkonduak), filantropo nagusiak ziren maila nazionalean. Osasun Institutu Nazionalen sustapenean eta hedapenean lagundu zuten, 1945ean beraien aurrekontua 2.4 milioi dolarretik, 5.5 mila milioi dolarretara heda zedin 1985ean. Lasker Saria sortu eta eman zuten, gaur egun ere zientzialari eta lider ikertzaile askoren lana aitortu duena.

1952ko maiatzaren 30ean, Lasker New Yorken hil zen, 72 urte zituela. Mausoleo pribatu batean lurperatu zuten Sleepy Hollowko hilerrian, New Yorken.

Psikosi maniako depresiboa

"The Man Who Sold America" liburuak afirmatzen du Laskerrek nahasmendu bipolarra zeukala, eta horrek eragina izan zuen bere bizitza pertsonalean eta lanean. Laskerrek energia maila altuan ziharduen. Sarritan hedakorra, haserrekorra, oso ahozkoa, sormen handikoa eta loezina izaten zen, gaur egun hipomania izenez ezagutzen den gaixotasunaren sintomak hain zuzen ere. Ez zen inoiz “mania-mailara” igo, oro har, depresio maniakoarekin lotzen dena (gaur egun I nahasmendu bipolarra), nahiz eta batzuetan modu okerrean jokatu zuen, bereziki alkoholaren eraginpean. Beraz, litekeena da nahasmendu bipolar II bat izatea. Berriki egindako ikerketen arabera, nahasmendu bipolarra II izateko arrisku handiagoa dago nahasmendua duten senideen artean. Badirudi Eduard Laskerrek, Alberten osabak, gertaera depresiboak izan zituela. Morrisek ere depresioak izan zitzakeen: bere finantza-arazoen gora beherak izan zitezkeen horren arrazoia. Gaixotasun honen ezaugarriak aztertuz gero, ikus dezakegu gaixotasunaren forma sotil eta hipomaniakoena, sarritan maskaratuta egoten dela 20-25 urte izan arte. Beraz, esan daiteke Lasker hogeita zazpi urterekin zauritu zela.

"Trastorno bipolarra" edo psikosi maniako depresiboa

Nahasmendu bipolarra gogo-aldartearen gaixotasuna da, eta gogo-aldaketa handiak eragin ditzake. Esate baterako, batzuetan oso "animatua", euforikoa, suminkorra edo energiaz betea senti daiteke. Horri gertakari maniako esaten zaio.

Beste batzuetan, deprimituta, triste, axolagabe edo etsita senti daiteke. Horri gertaera depresiboa deritzo. Sintoma maniakoak eta depresiboak izan ditzake aldi berean, eta hau gertaera mistoa bezala ezagutzen da.

Gainera, gogo-aldaketekin batera, nahasmendu bipolarrak portaeran, energia-mailetan eta jarduera-mailetan aldaketak eragiten ditu. Nahasmendu bipolarrak beste izen batzuk izan ohi ditu, hala nola depresio maniakoa eta nahasmendu maniakodepresiboa.

Hiru nahasmendu bipolar mota nagusi daude:

• I nahasmendu bipolarrak barne hartzen ditu gutxienez 7 egun irauten duten gertakari maniakoak edo sintoma maniakoak, berehalako ospitale-arreta behar dutenak. Gertaera depresiboak ere ohikoak dira. Gutxienez bi aste irauten dute. Nahasmendu bipolar mota horrek gertakari mistoak ere ekar ditzake.

• II. nahasmendu bipolarra gertaera depresiboek definitzen dute, baina gertakari maniako larrien ordez, gertakari hipomaniakoak agertzen dira. Hipomaniaren bertsio ez hain larria da.

• Nahaste ziklotimikoak edo ziklotimiak ere sintoma hipomaniakoak eta depresiboak ditu, baina ez dira gertakari hipomaniakoak edo depresiboak bezain biziak edo iraunkorrak. Sintomek gutxienez bi urte iraun ohi dute helduetan, eta urtebete haur eta nerabeetan.

Mota horietako edozeinekin, urtebetean lau mania edo depresio gertakari edo gehiago dituen paziente bati "ziklista azkarra" esaten zaio.

Legatua eta ohoreak

Albert Lasker AEBetako Negozio Nazionalen Ospearen Aretorako bozkatua izan zen. Bere aberastasun handia Lasker Fundazioa sortzeko eta finantzatzeko erabili zuen kausa filantropikoei laguntzeko, bereziki ikerketa medikuaren arloan. Lasker sariak berak izendatzen ditu eta laurogei Lasker sarituk Nobel saria irabazi dute.

Erreferentziak

1. «The Most Interesting Adman in the World: The Story of Albert Lasker». Under the Influence. CBC Radio. Consultado el 27 de noviembre de 2019.
2. «Modern Jewish History: Advertising». Jewish Virtual Library. Consultado el 4 de mayo de 2017.
3. Morello, John A.. "Albert Lasker." In Immigrant Entrepreneurship: German-American Business Biographies, 1720 to the Present, vol. 4, edited by Jeffrey Fear. German Historical Institute. Last modified June 26, 2013.
4. Wolfgang Saxon, "Emerson Foote, 85, Who Headed Large Advertising Agencies, Dies", The New York Times
5. Arthur W. Schultz, "Albert Lasker's Advertising Revolution," Chicago History, Nov 2002, Vol. 31#2 pp. 36–53.
6. Jeffrey L. Cruikshank & Arthur W. Schultz, The Man Who Sold America, pp. 54–56
7. John Gunther, Taken at the Flood, p. 72
8. Heinrich, Thomas; Batchelor, Bob (2004). Kotex, Kleenex, Huggies: Kimberly-Clark and the Consumer Revolution in American Business. Ohio State University Press. p. 83.
9. Cruikshank, Jeffrey L.; Schultz, Arthur (2013). The Man Who Sold America: The Amazing (but True!) Story of Albert D. Lasker and the Creation of the Advertising Century. Harvard Business Press. p. 184.
10. "CORPORATIONS: Old Empire, New Prince", TIME
11. Phil Kosin, "Ghost Courses", Chicagoland Golf
12. John A. Morello, Selling the President, 1920: Albert D. Lasker, Advertising, and the Election of Warren G. Harding (2001)
13. Cruikshank & Shultz (2010), The Man Who Sold America, pp. 199–204
14. John Gunther(1960), Taken at the Flood, p. 132
15. Werner (1935), Privileged Characters, pp. 328–329
16. Joel L. Fleishman et al. Casebook for the Foundation: A Great American Secret (2007) p. 50.
17. «A Short History of the National Institutes of Health». History.nih.gov. Archivado desde el original el 19 de agosto de 2012. Consultado el 7 de noviembre de 2012.
18. Jeffrey L. Cruikshank & Arthur W. Schultz. “The Man Who Sold America.” Harvard Business Review Press, 2010-07-01
19. «Lasker Foundation, Legacy». Archivado desde el original el 23 de febrero de 2016. Consultado el 22 de febrero de 2020.
20. Lasker Foundation, The Lasker Awards. Accessed 2010-11-11.

Biografia

• Barnouw, Erik. "The Land of Irium". In A History of Broadcasting in the United States: Volume 2: The Golden Web. Oxford University Press US, 1968, p. 9 ff.
• Cappo, Joe (2003). The Future of Advertising. McGraw-Hill. p. 24. ISBN 0-07-140315-9.
• Cruikshank, Jeffrey L. and Arthur W. Schultz. The Man Who Sold America: The Amazing (but True!) Story of Albert D. Lasker and the Creation of the Advertising Century (2010)
• Fox, Stephen. The Mirror Makers: A History of American Advertising and Its Creators. William Morrow and Co., 1984. ISBN 0-688-02256-1ISBN 0-688-02256-1
• Gunther, John. Taken at the Flood: the Story of Albert D. Lasker. Harper and Bros., 1960. (1990 ed. ISBN 0-89966-729-5ISBN 0-89966-729-5)
• Ingham, John N. (1983). Biographical Dictionary of American Business Leaders. Greenwood Press. ISBN 0-313-23910-X.
• Morello, John A. Selling the President, 1920: Albert D. Lasker, Advertising, and the Election of Warren G. Harding. Westport, CT:Praeger Publishers, 2001. ISBN 0-275-97030-2ISBN 0-275-97030-2.
• Thomas, Lewis. The Lasker Awards: Four Decades of Scientific Medical Progress. Raven Press, 1986. ISBN 0-88167-224-6ISBN 0-88167-224-6.