Alicia Dickenstein

Wikipedia, Entziklopedia askea
Alicia Dickenstein

Bizitza
JaiotzaBuenos Aires1955eko urtarrilaren 17a (69 urte)
Herrialdea Argentina
Hezkuntza
HeziketaBuenos Airesko Unibertsitatea
Tesi zuzendariaMiguel E. M. Herrera (en) Itzuli
Doktorego ikaslea(k)Nicolás Botbol (en) Itzuli
Enrique Augusto Tobis (en) Itzuli
Mercedes Soledad Pérez Millán (en) Itzuli
Magalí Giaroli (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakunibertsitateko irakaslea eta matematikaria
Enplegatzailea(k)Buenos Airesko Unibertsitatea
Jasotako sariak
KidetzaSociety for Industrial and Applied Mathematics (en) Itzuli
Ameriketako Matematika Elkartea
mate.dm.uba.ar…

Alicia Marcela Dickenstein (Buenos Aires, Argentina, 1955eko urtarrilaren 17a) argentinar matematikari, ikertzaile eta irakaslea da, geometria aljebraikoan egindako lanagatik ezaguna, bereziki geometria teorikoan. Buenos Airesko Unibertsitateko irakasle titularra da, 2019ko American Mathematical Society-ko kidea, Nazioarteko Matematika Batasuneko presidenteorde ohia (2015–2018) eta 2021eko Emakumezko Zientzialarien L 'Oréal-UNESCO sariduna.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1972an Buenos Airesko Ikastetxe Nazionaleko batxilergoa egin zuen.[2] 1973an Zientzia Matematikoetako lizentziatura ikasten hasi zen Buenos Airesko Unibertsitateko Zientzia Zehatz eta Naturalen Fakultatean, eta 1977an bukatu zuen.[3] 1982an, Matematika Zientzietako doktore titulua lortu zuen erakunde berean, Miguel Herreraren zuzendaritzapean, geometria analitiko konplexuari buruzko tesi batekin.[4]

UBAko Zientzia Zehatz eta Naturalen Fakultateko Matematika Saileko lehen zuzendaria izan zen (1996-1998 aldian), eta 2009tik aurrera irakasle titularra izatera pasa zen.[5]

Geroago, Dickenstein Argentinako Ikerketa Zientifiko eta Teknikoen Kontseilu Nazionaleko (CONICET) Goi Mailako Ikertzailea izatera pasatu zen.[6] Azken urteetan, geometria aljebraikoak biologia molekularraren esparruan dituen aplikazioetan kontzentratu zuen bere lana, baita "aplikazio horretatik eratorritako geometria aljebraiko errealeko gai teorikoetan ere, geometria tropikala deitzen zaion eremu batean".[7]

International Mathematical Unioneko batzorde exekutiboko presidenteordea izan zen 2015-2018 aldian.[8]

2019an, Zientzia Zehatz, Fisiko eta Naturalen Akademia Nazionaleko (ANCEFN) akademiko titular gisa sartu zen.[9]

Bere bizitzan zehar kongresu eta bilera zientifiko ugaritan parte hartu zuen. Lizentziatura, maisutza eta doktoregoko tesi ugari zuzendu zituen. Doktorego eta maisutza tesi batzuen epaimahaikide ere izan zen, bai bere herrialdean, bai atzerrian.[10]

Hainbat liburu argitaratu zituen, eta horien artean dago Mate max: la matemática en todas partes, oinarrizko hezkuntzako azken urteetako neska-mutilei zuzendutako problema matematikoak aurkezten dituena.[11][12][13][14][15]

Argitalpenak (aukeraketa)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Pensar Con Matemática 5 - Egb 2b0 zikloa. Silvia Jaureguirekin. Turtleback Books, 2000 ISBN 0613932005,
  • Nilpotent Orders of Analytic Ideals, Matematika Departamentua. Aldez aurreko inprimaketak, UBA. Carmen Sessarekin, 1986ko 13. or.

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Matematikaren arloan TWAS Saria (Munduko Zientzien Akademiarena) jaso zuen 2015ean, "diskriminatzaileen ulermenean egindako ekarpen nabarmenagatik".[16]
  • 2017an, Zientzia Zehatz, Fisiko eta Naturalen Akademia Nazionalaren Matematikako Sagaratze Saria eman zioten.
  • 2021ean Emakumezko Zientzialarien L 'Oréal-UNESCO saria jaso zuen geometria aljebraikoan egindako ibilbideagatik.[17]
  • 2021ean, "Buenos Airesko Unibertsitatearen nortasun nabarmena" aitortu zioten,[18] unibertsitate horren bigarren mendeurreneko ospakizunetan,[19] eta domina pertsonalizatua, Monetaren Etxeak egindako txanpona eta Argentinako Postaren posta-zigilua ere jaso zituen (horretarako bereziki prestatuak).[20]
  • 2021ean, Dickensen SIAM Kontseiluan sartu zen kide gisa.[21]
  • 2023an Platinoko Konex saria eman zioten matematikan, azken hamarkadan egindako lanagatik.[22]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2021-01-17). «Alicia Dickenstein, matemática» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
  2. «CURRICULUM VITAE Alicia DICKENSTEIN».. Academia Nacional de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales.
  3. (Gaztelaniaz) Putruele, Por Martina. (2021-02-11). «Quién es Alicia Dickenstein, la matemática argentina distinguida por L’Oréal-Unesco» infobae (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  4. «Alicia Dickenstein - The Mathematics Genealogy Project» www.mathgenealogy.org (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  5. (Gaztelaniaz) «La Dra. Alicia Dickenstein recibió el Premio Internacional L’Oréal-UNESCO “Por las Mujeres en la Ciencia”» Argentina.gob.ar 2021-02-11 (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  6. (Gaztelaniaz) «Investigación, docencia y compromiso» nexciencia.exactas.uba.ar 2021-02-11 (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  7. (Gaztelaniaz) Bello, Marcela. (2022-05-08). El corazón de la matemática – ETC. (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  8. «RED ARGENTINA DE GÉNERO, CIENCIA Y TECNOLOGÍA» www.ragcyt.org.ar (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  9. «Incorporación a la Dra. Alicia Dickenstein como Académica Titular de la ANCEFN» web.archive.org 2019-05-11 (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  10. «CONICET | Buscador de Institutos y Recursos Humanos» www.conicet.gov.ar (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  11. Bio information from IMU. .
  12. «Alicia Dickenstein | European Women in Mathematics» web.archive.org 2015-05-26 (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  13. «International Mathematical Union (IMU): EC 2015-2018» web.archive.org 2015-05-24 (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  14. Newsletter European Mathematical Society June 2012 Issue 84. .
  15. «ACM Communications in Computer Algebra, v. 48, N. 4 (190) diciembre 2014» web.archive.org (Wayback Machine) (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  16. (Gaztelaniaz) Investigadores del CONICET premiados por la TWAS. (Noiz kontsultatua: 2024-02-02).
  17. (Gaztelaniaz) Esteban, Pablo. (2021-02-10). «Alicia Dickenstein: “Todavía siguen influyendo las etiquetas machistas” | La matemática argentina obtuvo el Premio L’Oreal-Unesco “Por las Mujeres en la Ciencia”» PAGINA12 (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
  18. (Gaztelaniaz) «Educación: la UBA festejó su bicentenario con un homenaje a 200 egresados y docentes» LA NACION 2021-08-13 (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
  19. (Gaztelaniaz) Urdaniz, por Martín. (2021-08-09). La UBA rinde homenaje a 200 personalidades destacadas - Web oficial de la de la Secretaría de Ciencia y Técnica de la Universidad de Buenos Aires. (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
  20. (Gaztelaniaz) «Distinguieron a Carlos Mundt como personalidad destacada de la UBA» untref.edu.ar (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
  21. (Ingelesez) «Meet SIAM’s Newest Leadership» SIAM News (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
  22. (Gaztelaniaz) «El listado completo de los científicos distinguidos con los premios Konex de Brillante y Platino» infobae 2023-10-02 (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]