Urtarrilaren 17

Urtarrilaren 17a gregoriotar egutegiaren urteko hamazazpigarren eguna da. 348 egun falta dira urtea amaitzeko, 349 egun bisurteetan.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1976 - ETAk Ordizian Manuel Vergara Jiménez goardia zibila erail zuen.
• 1980 - Greba orokorra egin zuten Oreretan, urtarrilaren 9tik Bizkaia eta Gipuzkoako herri desberdinetan eskuin-muturreko taldeak burutzen ari ziren emakumeen hilketa eta bortxaketen aurka.
• 2009
  • EAJk Azpeitiko alkatetza lortu zuen EAren laguntzaz, ordura arte, ANVren alkatearen aurkako mozioa onartuz.
  • Eroski euskal kooperatiba munduko handiena izango da, 52.000 kooperatibista baino gehiagorekin.
• 2015 - Giza Eskubideak, konponbidea eta bakea lelopean, Donostian hainbat giza eragilek deituta (tartean Sortu, Eusko Alkartasun, Aralar, Alternatiba, Lokarri, Etxerat, ELA eta LAB) aste hartan bertan Mate operazioan goardia zibilak burututako euskal abokatuen atxiloketak salatzeko dozenaka milaka lagun manifestatu ziren.

Mundua

• 2013 - Aljeriako armadak egun bat lehenago Al Kaidak gas lantegi batean bahitutako atzerritarrak askatzeko eginiko operazioan gutxienez 34 bahitu eta 15 bahitzaile hil ziren.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1797 - Raymond Larraburu, Nafarroa Beheretar margolaria (h. 1875).
• 1803 - Antonio Urbiztondo, gipuzkoar militar eta politikaria (h. 1857).
• 1831 - Antonio Lekuona, euskal herritar margolari kostunbrista (h. 1907).
• 1874 - Gregorio Balparda, euskal herritar politikari, abokatu eta historialaria, Bilboko alkatea (h. 1936).
• 1890 - Antonio Pildain, euskal apaiza eta Kanarietako apezpikua (h. 1973).
• 1915 - Antonio Valverde, gipuzkoar margolaria, grabatzailea, publizista, industrialaria eta euskal idazlea (h. 1970).
• 1932 - Karmele Rotaetxe, bilbotar hizkuntzalari eta soziolinguista (h. 2013).

Mundua

• 1342 - Filipe II.a Borgoinakoa, Borgoinako dukea (h. 1404).
• 1463 - Antoine Duprat, frantses legegilea, politikaria eta kardinala (h. 1535).
• 1463 - Frederiko III.a Saxoniakoa, Saxoniako hauteslea (h. 1525).
• 1504 - Pio V.a, Aita santua (h. 1572).
• 1600 - Calderon de la Barca, antzerkigile eta poeta madrildar nabarmena (h. 1681).
• 1706 - Benjamin Franklin, politikari, zientzialari eta asmatzaile estatubatuarra (h. 1790).
• 1717 - Mustafa III.a, Otomandar Inperioko sultana (h. 1774).
• 1771 - Charles Brockden Brown, Estatu Batuetako eleberrigilea (h. 1810).
• 1820 - Anne Brontë, eleberrigile ingelesa (h. 1849).
• 1834 - August Weismann, alemaniar biologoa (h. 1914).
• 1860 -
  • Carlos José Solórzano, Nikaraguako presidentea (h. 1936).
  • Douglas Hyde, Irlandako Lehenengo Presidentea (h. 1949).
• 1863 -
  • David Lloyd George, britainiar politikaria, Erresuma Batuko Lehen Ministroa (h. 1945).
  • Konstantin Stanislavski, errusiar antzezle, antzerki-zuzendari eta teorialaria (h. 1938).
• 1871 - Nicolae Iorga, Errumaniako lehen ministroa (h. 1940).
• 1880 - Mack Sennett, estatubatuar zinemagilea (h. 1960).
• 1881 - Alfred Reginald Radcliffe-Brown, britainiar antropologoa (h. 1955).
• 1891 - Walter Eucken, alemaniar ekonomialaria (h. 1950).
• 1892 - Luther Gulick, estatubatuar kudeaketa aditua (h. 1993).
• 1899 - Al Capone, italiar jatorrizko estatubatuar gangsterra (h. 1947).
• 1907 - Henk Badings, herbeheretar musikagilea (h. 1987).
• 1911 - George Stigler, estatubatuar ekonomialaria, 1982ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1991).
• 1942 - Muhammad Ali (Cassius Clay), estatubatuar boxealaria eta beltzen eskubideen aldeko ekintzailea (h. 2016).
• 1980 - Zooey Deschanel, estatubatuar kantautorea eta aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1862 - Pierre Topet, Etxahun, barkoxetar koblakaria (j. 1786).
• 1878 - Mateo Moraza, arabar politikaria (j. 1817).
• 1946 - Enrique Aresti, bizkaitar politikari eta enpresaburua (j. 1852).
• 1971 - Jean Errekart, euskal herritar politikaria, Parisen (j. 1909).

Mundua

• 395 - Teodosio I.a Handia, erromatar enperadorea (j. 347).
• 1305 - Roger de Lauria, militarra (j. 1245).
• 1468 - Skanderbeg, albaniar heroia (j. 1405).
• 1705 - John Ray, britainiar naturista (j. 1627).
• 1751 - Tomaso Albinoni, italiar musikagilea (j.1671).
• 1863 - Horace Vernet, frantziar margolaria (j. 1789).
• 1869 - Alexandre Sergeievitx Dargomyjski, errusiar musikagilea (j. 1813).
• 1874 - Maria Teresa Bragantzakoa, Portugalgo infanta (j. 1793).
• 1911 - Francis Galton, ingeles zientzialari oparoa (j. 1822).
• 1943 - Nikola Tesla, kroaziar asmatzailea, ingeniaria eta fisikaria (j. 1856).
• 1893 - Rutherford Birchard Hayes, Ameriketako Estatu Batuetako 19. presidentea (j. 1822).
• 1906 - Kaarlo Bergbom, finlandiar antzerki zuzendaria, Finlandiako Antzerki Nazionalaren sortzailea (j. 1843).
• 1942 - Walther von Reichenau, alemaniar militarra (j. 1884).
• 1943 - Nikola Tesla, serbiar-estatubatuar fisikari, matematikari, asmatzaile eta ingeniari elektrikoa (j. 1856).
• 1975 - Gustavo Rojas Pinilla, Kolonbiako presidente eta diktadorea (j. 1900).
• 1989 - Georges Schehadé, frantsesezko poeta eta antzerkigile libanoarra (j. 1905).
• 1991 -
  • Giacomo Manzù, italiar eskultorea (j. 1908).
  • Olaf V.a Norvegiakoa, Norvegiako erregea (j. 1903).
• 1995 - Miguel Torga, portugaldar idazlea (j. 1907).
• 1997 - Clyde Tombaugh, Pluton planeta nanoa aurkitu zuen estatubatuar astronomoa (j. 1906).
• 2002 - Camilo Jose Cela, galiziar idazlea, gaztelaniazko idazlerik garrantzitsuenetarikoa eta 1989ko Literaturako Nobel Saria (j. 1916).
• 2005 - Virginia Mayo, estatubatuar aktorea (j. 1920).
• 2008 - Bobby Fischer, estatubatuar-islandiar xake jokalaria (j. 1943).
• 2010 - Jose Luis Orbegozo, 1967 eta 1983 artean Real Sociedadeko presidentea. (j. 1929)
• 2012 - Johnny Otis, estatubatuar musikaria (j. 1921).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Andoni/Antton/Anttoni/Antxon.

Jaieguna, ondoko herrietan:

• Nafarroan: Kaparroso, Zintruenigo.

Urtarrilaren 16 | Urteko egutegi | Urtarrilaren 18