Kintoa: berrikuspenen arteko aldeak
k |
t Robot: Cosmetic changes |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[ |
[[Fitxategi:Urepel Eglise2.JPG|thumb|[[Urepele]]ko eliza eta, aurrean, ''Kintoa'' agertzen den seinalea.]] |
||
'''Kintoa''' ([[gaztelania]]z ''Quinto Real'' edo ''País del Quinto'' eta [[frantses]]ez ''Pays Quint'') [[Nafarroa]]ko iparraldean dagoen [[baso]]a da, nagusiki [[pago]]ek osatutakoa eta 4.100 [[hektarea]] baino gehiagoko azaleran zabaltzen dena, Iparraldeko Kintoa delakoan 2.510 ha eta Hegoaldeko Kintoan 1.624 ha. |
'''Kintoa''' ([[gaztelania]]z ''Quinto Real'' edo ''País del Quinto'' eta [[frantses]]ez ''Pays Quint'') [[Nafarroa]]ko iparraldean dagoen [[baso]]a da, nagusiki [[pago]]ek osatutakoa eta 4.100 [[hektarea]] baino gehiagoko azaleran zabaltzen dena, Iparraldeko Kintoa delakoan 2.510 ha eta Hegoaldeko Kintoan 1.624 ha. |
||
| 6. lerroa: | 6. lerroa: | ||
Gaur egun mendi-mankomunitatea eratu dute eta [[Elizondo]]n dute egoitza. [[Lindus]] (1.220 m) eta [[Izterbegi]] (1.027 m) mendiek mugatzen dute ingurunea. |
Gaur egun mendi-mankomunitatea eratu dute eta [[Elizondo]]n dute egoitza. [[Lindus]] (1.220 m) eta [[Izterbegi]] (1.027 m) mendiek mugatzen dute ingurunea. |
||
==Lanbideak== |
== Lanbideak == |
||
Ingurune honetan [[historiaurre]]tik gizakiak bizi izan direlako aztarnak iritsi dira gaur egun arte, tartean Sorogaingo [[harrespil]]a [[Erroibar]]ren. [[Erromatar Inperioa]]k ere haren sinadura utzi zuen, eskualde menditsu honetan meatzaritzak aspalditik izandako garrantziaren lehendabiziko seinaleak eman zituztelarik. [[XV. mende]]tik aurrera [[Eugi]]n, [[Baigorri]]n eta [[Banka]]n burdinolak martxan egon ziren, eta bertako beste jarduera tradizionalak artzaintza eta basogintza izan dira. |
Ingurune honetan [[historiaurre]]tik gizakiak bizi izan direlako aztarnak iritsi dira gaur egun arte, tartean Sorogaingo [[harrespil]]a [[Erroibar]]ren. [[Erromatar Inperioa]]k ere haren sinadura utzi zuen, eskualde menditsu honetan meatzaritzak aspalditik izandako garrantziaren lehendabiziko seinaleak eman zituztelarik. [[XV. mende]]tik aurrera [[Eugi]]n, [[Baigorri]]n eta [[Banka]]n burdinolak martxan egon ziren, eta bertako beste jarduera tradizionalak artzaintza eta basogintza izan dira. |
||
| 15. lerroa: | 15. lerroa: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
*"Baztan-Kintoa lurraldeko landaredi kormofitikoaren ikerketa: katalogo floristikoa". Arantza Aldezabal, [[Eusko Ikaskuntza]]. [[1994]]. |
* "Baztan-Kintoa lurraldeko landaredi kormofitikoaren ikerketa: katalogo floristikoa". Arantza Aldezabal, [[Eusko Ikaskuntza]]. [[1994]]. |
||
*"Kintoa-Aldudeko 4 gakoak: Ardi, burdi, arrain eta zerria". Jose Etxegoien eta Gema Arrugaeta. "[[Nora]]" aldizkaria. 18. zk. [[2009]]ko uztaila. |
* "Kintoa-Aldudeko 4 gakoak: Ardi, burdi, arrain eta zerria". Jose Etxegoien eta Gema Arrugaeta. "[[Nora]]" aldizkaria. 18. zk. [[2009]]ko uztaila. |
||
== Kanpo loturak == |
== Kanpo loturak == |
||
*{{eu}}[http://www.argia.com/argia-astekaria/1848/kintoa-mendi-multzoa-baso-ederrez-estalia "Kintoa, mendi multzoa baso ederrez estalia"] |
* {{eu}}[http://www.argia.com/argia-astekaria/1848/kintoa-mendi-multzoa-baso-ederrez-estalia "Kintoa, mendi multzoa baso ederrez estalia"] |
||
*{{eu}}[http://www.gara.net/paperezkoa/20081025/103282/eu/Aldude-ibarreko-euskal-txerriak-Kintoa-izena-hartuko-du-labela-lortzeko-bidean Kintoa xerriaz] |
* {{eu}}[http://www.gara.net/paperezkoa/20081025/103282/eu/Aldude-ibarreko-euskal-txerriak-Kintoa-izena-hartuko-du-labela-lortzeko-bidean Kintoa xerriaz] |
||
[[Kategoria:Euskal Herriko basoak]] |
[[Kategoria:Euskal Herriko basoak]] |
||
07:09, 2 otsaila 2010ko berrikusketa
Kintoa (gaztelaniaz Quinto Real edo País del Quinto eta frantsesez Pays Quint) Nafarroako iparraldean dagoen basoa da, nagusiki pagoek osatutakoa eta 4.100 hektarea baino gehiagoko azaleran zabaltzen dena, Iparraldeko Kintoa delakoan 2.510 ha eta Hegoaldeko Kintoan 1.624 ha.
Historikoki jabetza dela-eta liskar ugariren sortzailea izan da mugako ingurune hau, abereak errege-erreginenak ziren mendietan ibiltzeko zerga sistemagatik. Hegoaldeko biztanleek ez zuten ordaindu behar, erroibartarrek alegia, baina Iparraldekoek edo Aldude, Urepele Baigorri aldekoek bai ordea. 1856an gaur egungo muga ezarri zuten Pirinio alde honetan, eta arazoa nolabait konpondu zuten.
Gaur egun mendi-mankomunitatea eratu dute eta Elizondon dute egoitza. Lindus (1.220 m) eta Izterbegi (1.027 m) mendiek mugatzen dute ingurunea.
Lanbideak
Ingurune honetan historiaurretik gizakiak bizi izan direlako aztarnak iritsi dira gaur egun arte, tartean Sorogaingo harrespila Erroibarren. Erromatar Inperioak ere haren sinadura utzi zuen, eskualde menditsu honetan meatzaritzak aspalditik izandako garrantziaren lehendabiziko seinaleak eman zituztelarik. XV. mendetik aurrera Eugin, Baigorrin eta Bankan burdinolak martxan egon ziren, eta bertako beste jarduera tradizionalak artzaintza eta basogintza izan dira.
Animaliak
Ezaguna da udazken aldian oreinak araldian daudenean arrek emeak erakartzeko egiten dituzten orroak.
Bestela, berriki "Kintoa xerria" izena hartu du Urepele aldeko bertako txerri arrazak, zuri-beltza dena.
Bibliografia
- "Baztan-Kintoa lurraldeko landaredi kormofitikoaren ikerketa: katalogo floristikoa". Arantza Aldezabal, Eusko Ikaskuntza. 1994.
- "Kintoa-Aldudeko 4 gakoak: Ardi, burdi, arrain eta zerria". Jose Etxegoien eta Gema Arrugaeta. "Nora" aldizkaria. 18. zk. 2009ko uztaila.