Aldude

Aldude
	Nafarroa Beherea, Euskal Herria
	Aldudeko eliza.
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Euskal Hirigune Elkargoa
Barrutia	Baiona
Kantonamendua	Euskal Mendialdea
Izen ofiziala	Aldudes
Auzapeza	Jean-Michel Dendarieta (2014-2020)
Posta kodea	64430
INSEE kodea	64016
Herritarra	aldudar
Kokapena
Koordenatuak	43° 05′ 46″ N, 1° 25′ 33″ W / 43.096111111111°N,1.4258333333333°WKoordenatuak: 43° 05′ 46″ N, 1° 25′ 33″ W / 43.096111111111°N,1.4258333333333°W
	Aldude Aldude (Nafarroa Beherea)
	Ikusi OpenStreetMapen
Azalera	23,27 km2
Garaiera	345-1000 metro
Demografia
Biztanleria	321 biztanle (2013)
Dentsitatea	13,79 biztanle/km²
Zahartze tasa	% 20,43
Ugalkortasun tasa	‰ 18,83
Ekonomia
Jarduera tasa	% 79,49 (2011)
Genero desoreka	% 1,11 (2011)
Langabezia erregistratua	% 2,78 (2013)
Kultura
Euskaldunak	% 52,78 (2010)
Euskararen erabilera	% 20,55 (2011)
Datu gehigarriak

Artikulu hau Nafarroa Behereko udalerriari buruzkoa da; ibaia gaitzat duena beste hau da: «Aldude (ibaia)»

Aldude Nafarroa Behereko hego-mendebaldeko udalerri bat da, Baigorri-Ortzaize eskualdean kokatua.

Eduki-taula

1 Geografia
- 1.1 Etxeak eta Auzoak
- 1.2 Udalerri mugakideak
2 Historia
3 Demografia
4 Ondasun nabarmenak
5 Hedabideak
6 Aldudar ospetsuak
7 Erreferentziak
8 Ikus, gainera
9 Kanpo loturak

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esnazu auzoa

Baigorriko eskualdean dago kokaturik udalerria, mendi garaiez inguraturik: Adi (1.459) eta Iturrunburu (1.291) aipagarrienak izanik.

Urepele eta Bankarekin batera Kintoa osatzen du, Espainiak eta Frantziak elkarrekin dituzten larreak.

Etxeak eta Auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kamukegi
Zelaia
Legarra
Labiarin
Esnazu
Sarastegi
Kinto

Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Banka ekialdean
Urepele hego-ekialdean
Nafarroako Foru Erkidegoarekin da mugakidea mendebalde (Baztan) eta hego-mendebaldean (Erroibar).

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aldudeko seinalea.

Presio demografikoak eta garapen ekonomikoak lagundu zuten XVI. mendean herriaren sorrerara, Baigorriko familien oinordeko ez ziren seme-alaben eskutik. Parrokia 1793. urtean eraiki zen.

Hurrengo urtean, Konbentzio gerrako Aldudeko guduaren ondorioz herria guztiz erre zuten.^[2]

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
Biztanleriaren bilakaera
-	1.320	1.675	2.187	2.329	2.391	2.832	2.885	2.824

1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
2.760	1.328	1.226	1.195	1.179	1.197	1.261	1.196	1.152

1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
1.077	1.042	1.008	961	976	984	960	930	851

1962	1968	1975	1982	1990	1999	-	-	-
807	718	586	483	433	395	-	-	-

Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herriko plaza, elizaren eta herriko etxearen artean, pilotaleku izan zen XIX. mendetik 1952 arte. Bertan, laxoa izeneko pilota jokoa egiten zen, eskularruz hornitua eta hormarik gabe.
Iguxkagerrea baserria^[3]: XVIII. mendekoa
Joalginenborda^[4]: XIX. mendekoa
Menementa baserria^[5]: XIX. mendekoa
Harrespilak: hiru Argibel izeneko lekuan.
Jasokundeko kapera^[6]: Esnazun, XIX. mendekoa. Kultura Ministerioak sailkatutako eskulturak ditu^[7].
Eliza^[8]: Maximilien enperadorearen arrosarioa dago bertan.
Hilerrian XIX. mendeko hilarriak daude, bi 1805koak.