Ñ: berrikuspenen arteko aldeak
t r2.7.2+) (robota Erantsia: tt:Ñ |
|||
16. lerroa: | 16. lerroa: | ||
[[Kategoria:Euskal alfabetoa]] |
[[Kategoria:Euskal alfabetoa]] |
||
[[als:Ñ]] |
|||
[[an:Ñ]] |
|||
[[ar:Ñ]] |
|||
[[ast:Ñ]] |
|||
[[br:Ñ]] |
|||
[[ca:Ñ]] |
|||
[[ceb:Ñ]] |
|||
[[cs:Ñ]] |
|||
[[da:Ñ]] |
|||
[[de:Ñ]] |
|||
[[en:Ñ]] |
|||
[[eo:Ñ]] |
|||
[[es:Ñ]] |
|||
[[et:Ñ]] |
|||
[[fi:Ñ]] |
|||
[[fr:Ñ]] |
|||
[[gl:Ñ]] |
|||
[[he:Ñ]] |
|||
[[hu:Ñ]] |
|||
[[id:Ñ]] |
|||
[[it:Ñ]] |
|||
[[ja:Ñ]] |
|||
[[ko:Ñ]] |
|||
[[la:Ñ]] |
|||
[[lt:Ñ]] |
|||
[[nah:Ñ]] |
|||
[[nl:Ñ]] |
|||
[[no:Ñ]] |
|||
[[pl:Ñ]] |
|||
[[pt:Ñ]] |
|||
[[qu:Ñ]] |
|||
[[ro:Ñ]] |
|||
[[ru:Ñ]] |
|||
[[sv:Ñ]] |
|||
[[tl:Ñ]] |
|||
[[tr:Ñ]] |
|||
[[tt:Ñ]] |
|||
[[uk:Ñ]] |
|||
[[zh:Ñ]] |
20:04, 8 martxoa 2013ko berrikusketa
|
Ñ edo eñe euskal alfabetoko hamaseigarren letra da. Oinarrizko latindar alfabetoan ez da existitzen; bai, ordea, latindar alfabeto hedatuan.
Euskarak [ɲ] hotsa idazteko erabiltzen du, batez ere Iparraldeko tradizioko hitzetan (ad: andereño, irriño, eta abar). Eskualde gehienetan, [ɲ] hotsa [n] hotsa bustitzetik dator, i aurrean duenean. Horrela, baina euskalki batzuetan [baina] eta beste batzuetan [baɲa] ahoskatzen da. Hitz horiek in idazten dira, nork bere erara ahoska ditzan.
Ñ beste hainbat hizkuntzatan erabiltzen da: aragoiera, asturiera, aimara, bretainiera, galiziera, gaztelania, guarani, kitxua, tagalog eta tatar hizkuntzetan. Hizkuntza horietatik gehien-gehienek gaztelaniaren eragin handia izan dute, ortografia finkatzean.
Sorrera
Ñ letraren sorrera nn letra bikoitza sinplifikazioan datza. Erdi Aroko monasterioetako kopistek, lana aurrezteko, n txiki bat ipintzen zutean n arruntaren gainean. Gaineko n txiki hori tilet (~) bihurtu zen. Portugaleran gauza bera gertatu zen bokal sudurkariekin, jatorrian n baitzuten ondoan. Horrela, pan hitza pão bihurtu zen.
Gaztelaniaz, nn hori bustitzen joan zen [ɲ] hotsa eman arte. Horrela latineko annus gaztelaniako año bihurtu zen.
Denborarekin, ñ letra gaztelaniatik beste hainbat hizkuntzatara zabaldu da.