Mikmak: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Ibon U. (eztabaida | ekarpenak)
1.479 edits
No edit summary
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
[[Fitxategi:Mikmaq State Flag.svg|thumb|Míkmaq nazioaren bandera.]]
[[Fitxategi:Mikmaq State Flag.svg|thumb|Míkmaq nazioaren bandera.]]


'''Míkmaq, Mi'kmaq''' edo '''mikmak''' ([[mikmakera]]z: ''míkmaq, míkmaw'' edo ''mìgmao'') [[Ipar Amerika]]ko [[amerindiar]] komunitate edo nazioa da, [[Kanada|Kanadako]] [[First Nations]]-etako bat delarik. Gaur egun, estatuen mugei dagokienez, [[Brunswick Berria]]n, [[Ternua eta Labrador]]ren, [[Eskozia Berria]]n, [[Eduardo Printzearen Uhartea]]n eta [[Quebec]]en bizi dira [[Kanada]]n; eta [[Maine]]n, [[Ameriketako Estatu Batu]]etan. Beren lurraldeari '''Mi'kma'ki''' deitzen diote.
'''Míkmaq, mi'kmaq''' edo '''mikmak''' ([[mikmakera]]z: ''míkmaq, míkmaw'' edo ''mìgmao'') [[Ipar Amerika]]ko [[amerindiar]] komunitate edo nazio bat da. Gaur egun, [[estatu]]en mugei dagokienez, [[Brunswick Berria]]n, [[Ternua eta Labrador]]ren, [[Eskozia Berria]]n, [[Eduardo Printzearen Uhartea]]n eta [[Quebec]]en bizi dira [[Kanada]]n; eta [[Maine]]n, [[Ameriketako Estatu Batu]]etan. Beren lurraldeari '''Mi'kma'ki''' deitzen diote.


Badirudi Míkmaq-tarrek beren buruari hasiera batean '''Lnu'k''' edo '''L'nu'k''' deitzen ziotela. Hitz horrek "gizakia" edo "jendea" esan nahiko luke. "Míkmaq"-ek berriz beren hizkuntzan "nire lagunak" esan nahi omen du.<ref>http://www.native-languages.org/mikmaq.htm</ref>
Badirudi míkmaqek beren buruari hasiera batean '''lnu'k''' edo '''l'nu'k''' deitzen ziotela. Izen horrek «gizakia» edo «jendea» esan nahi duela dirudi. ''Míkmaq'' izenak, berriz, haien hizkuntzan «nire lagunak» esan nahi bide du.<ref>http://www.native-languages.org/mikmaq.htm</ref>


Suposatzen da gainerako amerindiar herri guziak bezalaxe, Asiatik etorri zirela, hamar mila urte inguru daramatzatelarik lur horietan. Orain dela gutxi arte, herri nomada izan da, negua barnekaldeko haranetan pasatzen zuten, udan berriz kostaldera hurbiltzen zirelarik, ehizara edo arrantzara. Gaur egun, batez ere kostaldean arrantzan jarduten dira eta "kanoen herria" deitu izan zaie.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>
Uste da, gainerako amerindiar herri guziak bezalaxe, [[Asia]]tik etorri zirela, eta hamar mila urte inguru daramatzatela lur horietan. Orain dela gutxi arte, herri [[nomada]] izan da: negua barnealdeko haranetan ematen zuten; eta, udan, berriz, kostaldera hurbiltzen ziren, ehizara edo arrantzara. Gaur egun batez ere kostaldean arrantzan jarduten dira, eta ''kanoen herria'' deitu izan zaie.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>


Mik'maq herria 40.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta horietatik gutxi gorabehera 11.000 [[algonkin hizkuntzak|algonkin hizkuntzen]] hiztun dira, zehazki [[mikmakera]]renak. Antzina [[hieroglifo]] idazkera erabiltzen bazuten ere, denborarekin [[latindar alfabetoa]] bereganatu zuten.
Mik'maq herria 40.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta horietatik gutxi gorabehera 11.000 [[algonkin hizkuntzak|algonkin hizkuntzen]] hiztun dira, zehazki [[mikmakera]]renak. Antzina [[hieroglifo]] idazkera erabiltzen bazuten ere, denborarekin [[latindar alfabetoa]] bereganatu zuten.


Gaur egun erreserbetan daude egituratuta, erreserba horiek dutelarik nazio izaera. Hori dela eta, erreserba horietatik kanpo bizi direnek ez dute mi'kmaq identitate ofizialik.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>
Gaur egun erreserbetan daude egituratuta, eta erreserba horiek nazio izaera dute. Hori dela eta, erreserba horietatik kanpo bizi direnek ez dute mi'kmaq identitate ofizialik.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>


Aipatzekoa da herri haren eta euskal arrantzaleen arteko harremanen ondorio izan zen [[algonkin-euskara pidgina]], [[XVI. mendea|XVI.]] eta [[XVII. mende]]etan erabilia.
Aipatzekoa da herri haren eta euskal herritar arrantzaleen arteko harremanen ondorio izan zen [[algonkin-euskara pidgina]], [[XVI. mendea|XVI.]] eta [[XVII. mende]]etan erabilia.


== Lurraldea ==
== Lurraldea ==
[[Fitxategi:The Mi'kmaq.png|thumb|Lurralde historikoak.]]
[[Fitxategi:The Mi'kmaq.png|thumb|Lurralde historikoak.]]


Nazioaren zazpi lurraldeak hauek ziren: Kespukwitk, Sikepnékatik, Eskíkewaq, Unamákik, Piktuk aqq Epekwitk, Sikniktewaq eta Kespékewaq. Hala ere, [[Frantziar Inperio Koloniala|Frantziar]] eta [[Britainiar Inperioa|Britainiar]] inperioen aurkako gerren ondorioz, [[XVI. mende]]tik aurrera lurraldea etengabe galduz joan ziren.
Nazioaren zazpi lurraldeak hauek ziren: Kespukwitk, Sikepnékatik, Eskíkewaq, Unamákik, Piktuk aqq Epekwitk, Sikniktewaq eta Kespékewaq. Hala ere, [[Frantziar Inperio Koloniala|frantziar]] eta [[Britainiar Inperioa|britainiar]] inperioen aurkako gerren ondorioz, [[XVI. mende]]tik aurrera lurraldea etengabe galduz joan ziren.


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
24. lerroa: 24. lerroa:
{{commonskat}}
{{commonskat}}


* {{mic}}{{en}} Sean Haberlin, Eunice Metallic, Diane Mitchell eta beste: [http://www.mikmaqonline.org/ Mi'gmaq Online] hiztegia. 2010-10-25ean eskuratua.
* {{mic}}{{en}} Sean Haberlin, Eunice Metallic, Diane Mitchell eta beste: [http://www.mikmaqonline.org/ ''Mi'gmaq Online''] hiztegia. 2010-10-25ean eskuratua.
* {{es}} [http://m.noticiasdegipuzkoa.com/2012/05/28/ocio-y-cultura/cultura/los-secretos-de-un-vinculo-pacifico Los secretos de un vínculo pacífico], ''Noticias de Gipuzkoa'' (2012-05-28)
* {{es}} [http://m.noticiasdegipuzkoa.com/2012/05/28/ocio-y-cultura/cultura/los-secretos-de-un-vinculo-pacifico Los secretos de un vínculo pacífico], ''Noticias de Gipuzkoa'' (2012-05-28)
* {{mic}}{{en}} [http://jauzarrea.com/en/speaker/stephen-keptin-augustine Stephen Keptin Augustine míkmaq buruzagiaren zenbait bideo bere herriari eta honek historikoki euskaldunekin izan duen erlazioari buruz], ''Jauzarrea.com''
* {{mic}}{{en}} [http://jauzarrea.com/en/speaker/stephen-keptin-augustine Stephen Keptin Augustine míkmaq buruzagiaren zenbait bideo, bere herriari eta hark historikoki euskaldunekin izan duen erlazioari buruz], ''Jauzarrea.com''


[[Kategoria:Algonkinak]]
[[Kategoria:Algonkinak]]

09:43, 2 uztaila 2014ko berrikusketa

Míkmaq nazioaren bandera.

Míkmaq, mi'kmaq edo mikmak (mikmakeraz: míkmaq, míkmaw edo mìgmao) Ipar Amerikako amerindiar komunitate edo nazio bat da. Gaur egun, estatuen mugei dagokienez, Brunswick Berrian, Ternua eta Labradorren, Eskozia Berrian, Eduardo Printzearen Uhartean eta Quebecen bizi dira Kanadan; eta Mainen, Ameriketako Estatu Batuetan. Beren lurraldeari Mi'kma'ki deitzen diote.

Badirudi míkmaqek beren buruari hasiera batean lnu'k edo l'nu'k deitzen ziotela. Izen horrek «gizakia» edo «jendea» esan nahi duela dirudi. Míkmaq izenak, berriz, haien hizkuntzan «nire lagunak» esan nahi bide du.[1]

Uste da, gainerako amerindiar herri guziak bezalaxe, Asiatik etorri zirela, eta hamar mila urte inguru daramatzatela lur horietan. Orain dela gutxi arte, herri nomada izan da: negua barnealdeko haranetan ematen zuten; eta, udan, berriz, kostaldera hurbiltzen ziren, ehizara edo arrantzara. Gaur egun batez ere kostaldean arrantzan jarduten dira, eta kanoen herria deitu izan zaie.[2]

Mik'maq herria 40.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta horietatik gutxi gorabehera 11.000 algonkin hizkuntzen hiztun dira, zehazki mikmakerarenak. Antzina hieroglifo idazkera erabiltzen bazuten ere, denborarekin latindar alfabetoa bereganatu zuten.

Gaur egun erreserbetan daude egituratuta, eta erreserba horiek nazio izaera dute. Hori dela eta, erreserba horietatik kanpo bizi direnek ez dute mi'kmaq identitate ofizialik.[3]

Aipatzekoa da herri haren eta euskal herritar arrantzaleen arteko harremanen ondorio izan zen algonkin-euskara pidgina, XVI. eta XVII. mendeetan erabilia.

Lurraldea

Lurralde historikoak.

Nazioaren zazpi lurraldeak hauek ziren: Kespukwitk, Sikepnékatik, Eskíkewaq, Unamákik, Piktuk aqq Epekwitk, Sikniktewaq eta Kespékewaq. Hala ere, frantziar eta britainiar inperioen aurkako gerren ondorioz, XVI. mendetik aurrera lurraldea etengabe galduz joan ziren.

Erreferentziak

  1. ↑ http://www.native-languages.org/mikmaq.htm
  2. ↑ MAIA, Jon: Apaizac obeto. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.
  3. ↑ MAIA, Jon: Apaizac obeto. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Mikmak Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikmak&oldid=4581080"(e)tik eskuratuta