Savoia (eskualdea): berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
t clean up and re-categorisation per CFD
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Herrialde infotaula
{{Herrialde infotaula berria
| nazioa = bai
| estatuaren_izena = Savoia
| ohiko_izen = Savoia
| nongo =
| nongo =
| berezko_izena = Savoia
| ohiko_izen_luze= Savoia
| berezko_izena_hizkuntza_ofizialean = <span style="white-space: nowrap;">''Savoie'' (Frantsesez)<br />''Savouè'' (Frankoprovenzeraz)<br />''Savoia'' (Italieraz)<br />''Sapaudia'' (Latinez)
| bertako_izen = <span style="white-space: nowrap;">''Savoie'' (Frantsesez)<br />''Savouè'' (Frankoprovenzeraz)<br />''Savoia'' (Italieraz)<br />''Sapaudia'' (Latinez)
| bandera_irudia = Savoie flag.svg
| bandera_irudi = Savoie flag.svg
| armarri_irudia = Blason duche fr Savoie.svg
| armarri_irudi = Blason duche fr Savoie.svg
| lema_nazionala =
| lema_nazional =
| ereserkia = Les Allobroges
| ereserki_nazional = Les Allobroges
| estatuaren_mapa = Lage von Savoien in Europa (Karte).svg
| mapa_irudi = Lage von Savoien in Europa (Karte).svg
| hiriburua = [[Chambéry]]
| hiriburu = [[Chambéry]]
| hiriburuaren_koordenatuak = {{koord|45|34|12|N|5|54|42|E|kodea=SI|display=inline}}
| hiriburuaren_koordenatuak = {{koord|45|34|12|N|5|54|42|E|kodea=SI|display=inline}}
| hiri_handienaren_izena = [[Chambéry]]
| hiri_handien = [[Chambéry]]
| hizkuntzak = [[Frantses]]a</br>Savoiera ([[Frankoproventzera|Frankoprovenzera]])
| hizkuntza_ofizialak = [[Frantses]]a<br />Savoiera ([[Frankoproventzera|Frankoprovenzera]])
| gobernua =
| gobernua =
| tituluak =
| tituluak =
19. lerroa: 20. lerroa:
| subiranotasunaren_gertaerak = Frantziari anexionatua 1860ko ekainaren 14an
| subiranotasunaren_gertaerak = Frantziari anexionatua 1860ko ekainaren 14an
| subiranotasun_urtea =
| subiranotasun_urtea =
| eremu_rankin =
| azalera_zerrendan_kokapena =
| azalera_zenbakia = 10416
| eremu_km2 = 10416
| ur_portzentaia =
| ur_portzentaia =
| biztanleria = 1125119
| biztanle_zenbatespen = 1125119
| estimaketa_urtea = [[2008]]
| biztanle_zenbatespen_urte = [[2008]]
| biztanle_zenbatespen_rankin =
| biztanleria_zerrendan_kokapena =
| erroldatutako_biztanle_zenbatespen =
| erroldatutako_biztanleria =
| biztanle_errolda_urte =
| errolda_urtea =
| biztanle_dentsitate_km2 =
| dentsitatea =
| biztanle_dentsitate_rankin =
| dentsitate_zerrendan_kokapena =
| gentilizioa = Savoiarra (Savoyard)
| gentilizioa = Savoiarra (Savoyard)
| txanpona =
| txanpon =
| txanpon_kodea =
| txanpon_kode =
| ordu_eremua =
| ordu_eremu =
| utc_zenbakia =
| utc_offset =
| DST_ordu_eremua =
| DST_ordu_eremu =
| utc_DST_bariazioa =
| utc_offset_DST =
| domeinua =
| domeinu =
| aurrizki_zenbakia =
| aurrezenbaki =
| webgunea =
| webgunea =
| oharrak =
| oharrak =
}}
}}
'''Savoia''' ([[Frantses]]ez: ''Savoie'', [[Frankoproventzera|Frankoprovenzeraz]]: ''Savouè'', [[Italiera]]z: ''Savoia'', [[Latin]]ez: ''Sapaudia'') [[Arpitania]]ko hegoaldean eta [[Alpeak|Alpeetako]] iparmendebaldean dagoen [[Frantzia]]ko eskualde historikoa eta [[Savoiako etxea]]ren jatorrizko lurraldea da. [[1860]]an, [[Turingo ituna]]ren bidez, Frantziak beretu zuen. Gaur egun bi departamentutan banaturik dago: [[Savoia]] eta [[Savoia Garaia]].
'''Savoia''' ([[Frantses]]ez: ''Savoie'', [[Frankoproventzera|Frankoprovenzeraz]]: ''Savouè'', [[Italiera]]z: ''Savoia'', [[Latin]]ez: ''Sapaudia'') [[Arpitania]]ko hegoaldean eta [[Alpeak|Alpeetako]] iparmendebaldean dagoen [[Frantzia]]ko eskualde historikoa eta [[Savoiako etxea]]ren jatorrizko lurraldea da. [[1860]]an, [[Turingo ituna]]ren bidez, Frantziak beretu zuen. Gaur egun bi departamentutan banaturik dago: [[Savoia]] eta [[Savoia Garaia]].


Askotan, izen bereko departamendutik bereizteko, ''Pays de Savoie'' deitzen zaio.
Askotan, izen bereko departamendutik bereizteko, ''Pays de Savoie'' deitzen zaio.
49. lerroa: 50. lerroa:


== Historia ==
== Historia ==
Savoia, hasieran eremu txiki bat (''pagus'') besterik ez zena, [[XI. mendea|XI. mendetik]] aurrera [[Savoiako konderria|konderria]] eta [[1416]]tik aurrera 11.000 km² baino gehiagoko [[Savoiako dukerria|dukerria]] izan zen. [[Umberto I.a, Savoiako kondea]] izan zen Savoiako etxearen sortzailea. Ondorengo konde eta dukeen agindupean [[Frantziako Erresuma|Frantziako erresumaren]] eta [[Germaniako Erromatar Inperio Santua]]ren arteko estatu burujabea izan zen. [[XVIII. mendea]]ren hasieran Savoiako dukeak [[Sardiniako Erresuma|Sardiniako errege]] bilakatu ziren. [[Frantziako Iraultza|Iraultzaren]] ondoren Frantziak Savoia inbaditu zuen eta [[Frantziako Lehen Inperioa|Lehen Inperioaren]] parte izan zen. [[Parisko ituna]]ren (1814) ondoren [[Sardiniako Erresuma]]ri itzuli zitzaion<ref>Alain CERRI: [http://alain.cerri.free.fr/index7.html History of Savoy - Histoire de la Savoie]</ref>.
Savoia, hasieran eremu txiki bat (''pagus'') besterik ez zena, [[XI. mendea|XI. mendetik]] aurrera [[Savoiako konderria|konderria]] eta [[1416]]tik aurrera 11.000&nbsp;km² baino gehiagoko [[Savoiako dukerria|dukerria]] izan zen. [[Umberto I.a, Savoiako kondea]] izan zen Savoiako etxearen sortzailea. Ondorengo konde eta dukeen agindupean [[Frantziako Erresuma|Frantziako erresumaren]] eta [[Germaniako Erromatar Inperio Santua]]ren arteko estatu burujabea izan zen. [[XVIII. mendea]]ren hasieran Savoiako dukeak [[Sardiniako Erresuma|Sardiniako errege]] bilakatu ziren. [[Frantziako Iraultza|Iraultzaren]] ondoren Frantziak Savoia inbaditu zuen eta [[Frantziako Lehen Inperioa|Lehen Inperioaren]] parte izan zen. [[Parisko ituna]]ren (1814) ondoren [[Sardiniako Erresuma]]ri itzuli zitzaion<ref>Alain CERRI: [http://alain.cerri.free.fr/index7.html History of Savoy - Histoire de la Savoie]</ref>.


[[1860]]an, Vittorio Emmanuele II.a Savoiakoa Italiako errege bihurtu zenean, Frantziak Savoia anexionatu zuen ([[Turingo ituna]]). Anexioari legezko itxura emateko asmoz herri kontsulta bat antolatu bazen ere, historialari askok iruzurra izan zela aitortzen dute<ref>Allande SOKARROS: [http://paperekoa.berria.info/harian/2010-04-10/019/008/iruzurraren_150_urteurrena.htm Iruzurraren 150. urteurrena] Berria.info</ref>.
[[1860]]an, Vittorio Emmanuele II.a Savoiakoa Italiako errege bihurtu zenean, Frantziak Savoia anexionatu zuen ([[Turingo ituna]]). Anexioari legezko itxura emateko asmoz herri kontsulta bat antolatu bazen ere, historialari askok iruzurra izan zela aitortzen dute<ref>Allande SOKARROS: [http://paperekoa.berria.info/harian/2010-04-10/019/008/iruzurraren_150_urteurrena.htm Iruzurraren 150. urteurrena] Berria.info</ref>.

13:40, 11 urtarrila 2016ko berrikusketa

Savoia
Savoie (Frantsesez)
Savouè (Frankoprovenzeraz)
Savoia (Italieraz)
Sapaudia (Latinez)
Ereserkia: Les Allobroges (en) Itzuli

flag of Savoy (en) Itzuli
Lage von Savoien in Europa (Karte).svg
Geografia
Hiriburua
eta hiri handiena		Chambéry
45°33′59″N 5°55′15″E
Azalera10416
MugakideakGeneva kantonamendua, Valais kantonamendua, Aostako Harana, Piemonte, Alpe Garaiak, Isère eta Ain
Administrazioa
Demografia
Biztanleria1.250.423 (2018)
Dentsitatea120,05 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak
Erabilitako hizkuntzak
Bestelako informazioa
Ordu eremua

Savoia (Frantsesez: Savoie, Frankoprovenzeraz: Savouè, Italieraz: Savoia, Latinez: Sapaudia) Arpitaniako hegoaldean eta Alpeetako iparmendebaldean dagoen Frantziako eskualde historikoa eta Savoiako etxearen jatorrizko lurraldea da. 1860an, Turingo itunaren bidez, Frantziak beretu zuen. Gaur egun bi departamentutan banaturik dago: Savoia eta Savoia Garaia.

Askotan, izen bereko departamendutik bereizteko, Pays de Savoie deitzen zaio.

Geografia

Iparraldetik Léman aintzirak inguratzen du, ekialde eta hegoaldetik Alpeetako gailurrek (Chablais mendigunea, Mont Blanc mendigune, Petit-Saint-Bernard mendatea, L´Iseran mendatea, Mont-Cenis mendatea, Arves mendigunea, Belledonne), hegoaldetik Les Marches eta Le Pont-de-Beauvoisin udalerriek, Dofinerriko mugan, hegomendebaldetik Chartreuse mendiguneak eta mendebaldetik Rodano eta Guiers ibaiek.

Historia

Savoia, hasieran eremu txiki bat (pagus) besterik ez zena, XI. mendetik aurrera konderria eta 1416tik aurrera 11.000 km² baino gehiagoko dukerria izan zen. Umberto I.a, Savoiako kondea izan zen Savoiako etxearen sortzailea. Ondorengo konde eta dukeen agindupean Frantziako erresumaren eta Germaniako Erromatar Inperio Santuaren arteko estatu burujabea izan zen. XVIII. mendearen hasieran Savoiako dukeak Sardiniako errege bilakatu ziren. Iraultzaren ondoren Frantziak Savoia inbaditu zuen eta Lehen Inperioaren parte izan zen. Parisko itunaren (1814) ondoren Sardiniako Erresumari itzuli zitzaion[1].

1860an, Vittorio Emmanuele II.a Savoiakoa Italiako errege bihurtu zenean, Frantziak Savoia anexionatu zuen (Turingo ituna). Anexioari legezko itxura emateko asmoz herri kontsulta bat antolatu bazen ere, historialari askok iruzurra izan zela aitortzen dute[2].

Erreferentziak

  1. ↑ Alain CERRI: History of Savoy - Histoire de la Savoie
  2. ↑ Allande SOKARROS: Iruzurraren 150. urteurrena Berria.info

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Savoia (eskualdea) Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Savoia_(eskualdea)&oldid=5117373"(e)tik eskuratuta