Jogurt: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{elikagai infotaula}} |
|||
[[Fitxategi:Yogurt of the Bulgarija Pavilion of Expo 2005 Aichi Japan.jpg|thumb|300px|Jogurt [[bulgaria]]rra]] |
|||
'''Jogurta''' [[esne]]aren [[hartzidura]] [[bakterio|bakteriarraren]] ondorioz ekoiztutako [[esneki]] bat da. Esneak daukan [[laktosa]] [[azukre]]aren hartziduraren ondorioz [[azido laktiko]]a sortzen da, eta hau esnearen [[proteina|proteinekin]] nahasten da, jogurtari bere zapore eta egitura berezia emanez. Jogurtak proteina, [[kaltzio]], [[b2 bitamina|erriboflabina]], [[B6 bitamina]] eta [[B12 bitamina]] asko dauka. |
'''Jogurta''' [[esne]]aren [[hartzidura]] [[bakterio|bakteriarraren]] ondorioz ekoiztutako [[esneki]] bat da. Esneak daukan [[laktosa]] [[azukre]]aren hartziduraren ondorioz [[azido laktiko]]a sortzen da, eta hau esnearen [[proteina|proteinekin]] nahasten da, jogurtari bere zapore eta egitura berezia emanez. Jogurtak proteina, [[kaltzio]], [[b2 bitamina|erriboflabina]], [[B6 bitamina]] eta [[B12 bitamina]] asko dauka. |
||
| 8. lerroa: | 7. lerroa: | ||
Badirudi K. a. III. milurtekoan jadanik jogurta ekoizten zela hainbat kulturatan. Seguru aski lehen jogurtak berezko hartziduren ondorioz sortu ziren, beharbada esnearen garraio-ontzi gisa erabilitako ahuntz-larruen barruko [[bakterio]] baten eraginez. |
Badirudi K. a. III. milurtekoan jadanik jogurta ekoizten zela hainbat kulturatan. Seguru aski lehen jogurtak berezko hartziduren ondorioz sortu ziren, beharbada esnearen garraio-ontzi gisa erabilitako ahuntz-larruen barruko [[bakterio]] baten eraginez. |
||
Jogurta munduko toki jakin batzuetan ([[India]], [[Erdialdeko Asia]], [[Hego-ekialdeko Asia]], [[Erdialdeko Europa]], [[Ekialdeko Europa]]) kontsumitzen zen duela 100 urte arte. Orduan, [[ |
Jogurta munduko toki jakin batzuetan ([[India]], [[Erdialdeko Asia]], [[Hego-ekialdeko Asia]], [[Erdialdeko Europa]], [[Ekialdeko Europa]]) kontsumitzen zen duela 100 urte arte. Orduan, [[Ilia Ilyitx Metxnikov]] [[biologia|biologo]] [[errusiar]]rak jogurta baserritar [[bulgariar]]ren bizi-itxaropen luzearen erantzule zela adierazi zuen. Jogurtaren [[Lactobacillus|laktobazilo]]ak osasunerako onak zirela defendatuz, jogurta Europa osoan jendarteratzeko ahaleginak egin zituen. |
||
== Osaera == |
== Osaera == |
||
[[Fitxategi:Joghurt.jpg|thumb|300px|Jogurt turkiarra]] |
|||
Jogurta modu industrialean egiteko, [[bakterio]] jakin batzuk eransten zaizkio esneari ingurune-baldintza kontrolatuen pean. Bakterioek [[laktosa]] hartzitu eta [[azido laktiko]]a ekoizten dute hondakin gisa. Azken produktu honek [[pH|azidotasuna]] handitzen du eta, ondorioz, esnearen proteinak jalkin egiten dira, [[gel]]a osatuz. Oro har, bi bakterio-espezie edo gehiago sartzen dira esnean, [[hartzidura]] osoagoa izan dadin: Besteak beste, ondoko espezieak erabiltzen dira: ''[[Streptococcus thermophilus subsp. salivarius]]'', ''[[Lactobacillus bulgaricus|L. bulgaricus]]'', ''[[Lactobacillus casei|L. casei]]'' eta ''[[Lactobacillus bifidus|L. bifidus]]''. |
Jogurta modu industrialean egiteko, [[bakterio]] jakin batzuk eransten zaizkio esneari ingurune-baldintza kontrolatuen pean. Bakterioek [[laktosa]] hartzitu eta [[azido laktiko]]a ekoizten dute hondakin gisa. Azken produktu honek [[pH|azidotasuna]] handitzen du eta, ondorioz, esnearen proteinak jalkin egiten dira, [[gel]]a osatuz. Oro har, bi bakterio-espezie edo gehiago sartzen dira esnean, [[hartzidura]] osoagoa izan dadin: Besteak beste, ondoko espezieak erabiltzen dira: ''[[Streptococcus thermophilus subsp. salivarius]]'', ''[[Lactobacillus bulgaricus|L. bulgaricus]]'', ''[[Lactobacillus casei|L. casei]]'' eta ''[[Lactobacillus bifidus|L. bifidus]]''. |
||
== Ikus, gainera == |
== Ikus, gainera == |
||
{{commonskat}} |
{{commonskat}} |
||
* [[Esneki]] |
* [[Esneki]] |
||
20:21, 12 abuztua 2018ko berrikusketa
| Jogurt | |
|---|---|
esneki, fermented milk products, other than sour cream and cottage cheese (en)  eta Q26868628 | |
 | |
| Materialak | esnea |
| Osagaiak | esnea |
Jogurta esnearen hartzidura bakteriarraren ondorioz ekoiztutako esneki bat da. Esneak daukan laktosa azukrearen hartziduraren ondorioz azido laktikoa sortzen da, eta hau esnearen proteinekin nahasten da, jogurtari bere zapore eta egitura berezia emanez. Jogurtak proteina, kaltzio, erriboflabina, B6 bitamina eta B12 bitamina asko dauka.
Terminoa turkierazko yoğurt hitzetik dator, eta hau yoğurmak ("nahastu") hitzetik, jogurta prestatzeko erabiltzen den metodoa adieraziz.
Historia
Badirudi K. a. III. milurtekoan jadanik jogurta ekoizten zela hainbat kulturatan. Seguru aski lehen jogurtak berezko hartziduren ondorioz sortu ziren, beharbada esnearen garraio-ontzi gisa erabilitako ahuntz-larruen barruko bakterio baten eraginez.
Jogurta munduko toki jakin batzuetan (India, Erdialdeko Asia, Hego-ekialdeko Asia, Erdialdeko Europa, Ekialdeko Europa) kontsumitzen zen duela 100 urte arte. Orduan, Ilia Ilyitx Metxnikov biologo errusiarrak jogurta baserritar bulgariarren bizi-itxaropen luzearen erantzule zela adierazi zuen. Jogurtaren laktobaziloak osasunerako onak zirela defendatuz, jogurta Europa osoan jendarteratzeko ahaleginak egin zituen.
Osaera
Jogurta modu industrialean egiteko, bakterio jakin batzuk eransten zaizkio esneari ingurune-baldintza kontrolatuen pean. Bakterioek laktosa hartzitu eta azido laktikoa ekoizten dute hondakin gisa. Azken produktu honek azidotasuna handitzen du eta, ondorioz, esnearen proteinak jalkin egiten dira, gela osatuz. Oro har, bi bakterio-espezie edo gehiago sartzen dira esnean, hartzidura osoagoa izan dadin: Besteak beste, ondoko espezieak erabiltzen dira: Streptococcus thermophilus subsp. salivarius, L. bulgaricus, L. casei eta L. bifidus.
Ikus, gainera
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jogurt  |