Elizabeth Evatt
Elizabeth Evatt | |||
---|---|---|---|
1976ko urtarrilaren 5a - 1988ko urtarrilaren 5a | |||
Bizitza | |||
Jaiotza | Sydney, 1933ko azaroaren 11 (90 urte) | ||
Herrialdea | Australia | ||
Bizilekua | Darlinghurst (en) Paddington (en) | ||
Familia | |||
Aita | Clive Evatt | ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | Harvardeko Zuzenbide-Eskola | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | epailea | ||
Jasotako sariak |
Elizabeth Andreas Evatt (Sidney, Australia, 1933ko azaroaren 11) australiar abokatu eta legelari erreformista da, eta hainbat auzitegi eta batzorde nazional eta nazioartekoetan parte hartu zuen. Australiako Familia Auzitegiko lehen presidentea izan zen, Australiako auzitegi federal bateko lehen epailea eta Nazio Batuen Giza Eskubideen Batzorderako hautatu zuten Australiako lehena.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Evatt 1933an jaio zen. Presbyterian Ladies' College Pymble-n, Sidney-n, eta Sydneyko Unibertsitatean zuzenbidea ikasi zuen, inoiz onartu den zuzenbide-ikasle gazteena izanik. Unibertsitateko Zuzenbideko Domina irabazi zuen lehen ikaslea izan zen eta 1955eko martxoan graduatu zen. Hegoaldeko Gales Berrian 1955ean abokatu gisa onartua, Evattek Harvardeko Unibertsitaterako beka bat lortu zuen. 1956an Zuzenbideko Masterra lortu zuen eta Londresko Inner Templen (Erresuma Batua) parte hartu zuen. 1968tik 1973ra, Evatt Ingalaterrako eta Galesko Zuzenbide Batzordean aritu zen lanean, Lord Scarmanen zuzendaritzapean.
Ibilbide profesionala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1972ko abenduan, Evatt Commonwealtheko Adiskidetze eta Arbitraje Batzordeko lehen lehendakariorde izendatu zuten, eta 1989ra arte aritu zen kargu horretan. 1974tik 1977ra bitartean, Evatt Giza Harremanei buruzko Batzorde Errealaren buru izan zen, eta, azkenean, 1975eko Familia Zuzenbidearen Legea aldarrikatzera eraman zituzten gomendioak eman zituen. Lege horretan, Australiako familia-zuzenbidean errurik gabeko dibortzioa eta hamabi hilabeteko banantzeak agerian utzitako desberdintasun bateraezinen arrazoi bakar sartu ziren. Legeak Australiako Familia Auzitegia ere ezarri zuen, eta Evatt izendatu zuten Auzitegi Goreneko lehen lehendakari 1976tik 1988ra arte bete zuen kargua.[1]
1988an, Evatt Australiako Lege Erreformarako Batzordeko buru izendatu zuten, eta 1993ra arte aritu zen kargu horretan. 1995etik 1998ra, Giza Eskubideen eta Aukera Berdintasunaren Batzorde Australiarreko lanaldi partzialeko mandataria izan zen.[1]
1984an, Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Nazio Batuen Batzordeko kide izendatu zuten. Ondoren, batzordeburua izan zen, 1989tik 1991ra, eta 1992ra arte egon zen batzordekide. 1992an Australian Nazio Batuen Giza Eskubideen Batzordeko kide hautatu zuten lehena izan zen, eta 1993tik 2000ra bitarteko kidetza izan zuen.[1]
1998 eta 2007 bitartean, Evatt bost urteko bi agintaldi jarraian zerbitzatu zituen, Munduko Bankuaren epaile gisa, langileen arteko liskarrak ebazten baitzituen. Juristen Nazioarteko Batzordeko ordezkari izendatu zuten 2003ko apirilean.[2]
1988an Evatt Newcastleko Unibertsitateko Kantziler izendatu zuten, eta 1994ra arte bete zuen kargua.[3]
Giza eskubideen eta emakumeen eskubideen defendatzailea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1995ean, Herron senatariak, Dorreen Itsasartearen Aborigen eta Uhartekoen ministroak, 1984ko Dorreen Itsasartearen Aborigenen eta Uhartekoen Ondarea Babesteko Legea berrikusteko eskatu zion Evatti. Bere txosten zabala, Review of the Aboriginal and Torres Strait Islander Heritage Protection Act 1984 ('the Evatt Review'), 1996ko abuztuan aurkeztu zen, eta lege-eremu konplexu eta eztabaidagarri batean legeak berritzeko bidea urratu zuen.[1]
Evatt Australiako giza eskubideekin zerikusia duten gaien defentsatzaile garbia izan da, bereziki emakumeen eskubideena.[1] Sexu-bereizkeriari buruzko 1984ko Legea-ren hogeigarren urteurrena ospatzeko 2004ko hitzaldi batean, Evattek Legea eta Australiako emakumeen eskubideei buruzko beste lege batzuk kritikatu zituen, emakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioaren arabera Australiak dituen betebeharrak betetzeko aski ez zelako. Garai hartan Howard-en gobernu liberalak zuen lege antiterrorista ere kritikatu zuen, batez ere kontrol-aginduei eta atxiloketa aurreko neurriei buruzko xedapenak, eta hauxe esan zuen:
"lege horiek gure demokraziaren askatasun oinarrizkoenei eraso egiten diete modurik draconiarrenean".[4]
2006ko azaroan Yogyakartaren Printzipioen sortzailea izan zen.
Lanak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Evatt, Elizabeth (1987). «Recollections». En Curthoys, Ann; Martin, A.W., eds. Australians from 1939 (2. argitalpena). Sydney: Fairfax, Syme & Weldon Associates. p. 474. ISBN 0-949288-23-3.
- Evatt, Elizabeth (1991ko uztailaren 19a) New South Wales Women's Advisory Council, ed. Valuing women's work: women, equality and family law reform (Lecture). Anne Conlon memorial lecture. Haymarket, Sydney.
- Evatt, Elizabeth, ed. (1991). A Guide to family law: questions and answers to help you make the right decisions. Sydney: Bay Books. 176 or.. ISBN 1-86378-040-8.
- Evatt, Elizabeth Andreas; Australia. Office of the Minister for Aboriginal and Torres Strait Islander Affairs. (1998). «Review of the Aboriginal and Torres Strait Islander Heritage Protection Act 1984» Norfolk Island Report (Minister for Aboriginal and Torres Strait Islander Affairs) ISBN 978-0-642-27173-0. ISSN 0727-4181..
Sariak eta aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1982ko ekainaren 14an izendatu zuten Australiako Ordenako ofizial, legeari egindako zerbitzuak aitortzeko eta 1995eko ekainaren 12an Companion of the Order of Australia izendatu zuten, Erreginaren urtebetetze-egunean.[1] Arrazoi hauexengatik eman zitzaion: "Legeari, justizia sozialari eta mundu osoan giza eskubideak sustatzeari esker eman zen, batez ere aukera-berdintasunaren eta diskriminazioaren aurkako legediaren eta praktikaren arloetan".[5][1]
- 1985ean, honoris causa doktoretza bat eman zion Sydneyko Unibertsitateak, unibertsitateko lehen emakume-graduazioen mendeurrena ospatu zuen zeremonia berezi batean.[6]
- 1994an, Hegoaldeko Australiako Flinders Unibertsitateak honoris causa doktoretza eman zion.[7]
- 2001ean Emakumeen Ohorezko Koadro Viktoriarrean sartu zen.[3]
- 2007an, Blue Mountains Community Legal Centre erakundeak Elizabeth Evatt Komunitate Zentro Legala izena hartu zuen. Zentroak doako lege-aholkularitza eskaintzen die inguruko pertsonei, eta Evatt zentroaren babesle da.[8]
- Evatt Fundazioko biziarteko kidea da. Fundazio hori osabaren, HV Evatt doktorearen, oroimenez ezarritako erakundea da, eta lan-mugimenduaren idealik onenak sustatu nahi ditu, hala nola berdintasuna, parte-hartzea, gizarte-justizia eta giza eskubideak.[9] Evatt Fundazioko lehendakariorde izan zen 1982 eta 1987 bitartean.[10]
Bizitza pertsonala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Leurallako Harry Andreas enpresaburuaren biloba den Clive Evatt QC abokatuaren alaba eta Herbert Vere Evatten iloba da.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d e f g «The Hon Elizabeth Evatt AC» ALRC.
- ↑ «Elizabeth Evatt» UNIFEM Australia: Powerful Women, Exhibition Images (Hawke Centre, University of South Australia).
- ↑ a b Melbourne, The University of. «Evatt, Elizabeth Andreas - Woman - The Encyclopedia of Women and Leadership in Twentieth-Century Australia» www.womenaustralia.info.
- ↑ Pelly, Michael. (2005-10-25). Former leaders call for debate. .
- ↑ «It's an Honour» Search result: Elizabeth Evatt (Australian Government).
- ↑ «Honorary awards: Justice Elizabeth Andreas Evatt» From 'The University of Sydney News' (The University of Sydney) 1985-04-30.
- ↑ «Honorary degree recipients: Doctor of Laws (LLD)» Governance (Flinders University of South Australia) 2010-06-09.
- ↑ «History | Central Tablelands and Blue Mountains Community Legal Centre» ctbmclc.org.au.
- ↑ Evatt Foundation. (2006). «History of the Evatt Foundation» About us.
- ↑ Lemon, Barbara. (2010). «Evatt, Elizabeth Andreas (1933-)» The Australian Women's Register (National Foundation for Women and The University of Melbourne).