Euskal-Erria elkartea
| Euskal-Erria elkartea Sociedad Euskal-Erria | |
|---|---|
| Presidentea |
Fidel Sagarminaga Ramon de la Sota |
| Sorrera | 1879ko abendua[1] |
| Desegitea |
1898-1899[oh 1] 1902ko uztailaren 18a[2][oh 2] |
| Egoitza nagusia | Areatza 8. zb, Bilbo[3] |
| Ideologia politikoa | Foruzaletasuna |
| Agerkaria | La Unión Vasco-Navarra |
| {{{webgunea}}} | |
Euskal-Erria edo Euskalerria XIX. mendearen amaiera eta XX. mendearen hasieran Bilbon egoitza izan zuen elkarte foruzale liberal bat izan zen. Bere ibilbide laburrean foruzaletasun liberaletik euskal abertzaletasunara jauzi egin zuen eta gerora EAJ alderdia izango zena osatzeko garrantzi handia izan zuen, bai eta 1916an sortu zen Comunión Nacionalista Vasca alderdian ere. Gaztelaniaz, Euskalerriako ezizena eman zieten elkarteko kideei.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1879an Fidel Sagarminaga bizkaitar foruzaleak sortu zuen, horretarako berak aurretik sortutako Euskal Batasunaren Alderdi Foruzalea (gaztelaniaz Partido Fuerista de Unión Vascongada) alderdia oinarritzat hartu zuen. Euskal-Erria elkarteko lehenbiziko presidentea Sagarminaga izan zen. 1880tik 1894ra La Unión Vasco-Navarra izan zen elkartearen agerkaria. [4]. Elkarteak euskal kulturaren aldeko ekitaldiak bultzatu zituen, hala nola 1882ko Euskal jaiak, Bilbon ospatutako lehenak.
Behin 1894an Sagarminaga hil eta gero, Euskal-Erria elkarteko presidente berria Ramón de la Sota izan zen.[5] Honek, Euskal-Erria elkartea pentsamolde abertzalera hurbildu zuen, aurreko foruzaletasuna euskal abertzaletasunagatik.
1898an Euskal-Erria elkarteko sektore batek Bizkai Buru Batzar alderdi abertzalearekin bat egin zuen, elkarte foruzaleko kideak Ramon de la Sota buru zutela alderdi abertzalera iragan zirelarik. 1899ko apirilean Bilbon bi erakundeetako kideek lehenbiziko Euskal Zentroa (Centro Vasco) zelakoa ireki zuten. Zentroaren presidente kargurako Euzkeldun Batzokijako bazkide izandako Emiliano Arriaga hautatu zuten, eta idazkari posturako Euskal-Erria elkarteko Nicolas Viar Eguzkitza[6]
Euskal-Erria elkarte honetako kide gehienak lanbide liberaletako jendea ziren: enpresaburuak, arkitektoak, medikuak eta abokatuak, hortaz ekonomikoki euskal abertzaletasunari laguntza edo babes handia eman zion jendea.
XX. mendean Ramon de la Sota enpresaburua euskal abertzaletasunaren bultzatzaile garrantzitsuenetako bat bilakatu zen, 1918an EAJren ordezkaritzat Espainiako Gorteetako diputatu izan zelarik.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Sociedad Euskalherria. Bilbaopedia (Gaztelaniaz)
- ↑ Euskal-Erria. Auñamendi entziklopedia (Gaztelaniaz)
- ↑ Sociedad Euskalherria. Bilbaopedia (Gaztelaniaz)
- ↑ La Unión Vasconavarra. Bilbaopedia (Gaztelaniaz)
- ↑ Fidel Sagarminaga Epalza. Auñamendi entziklopedia. Euskomedia.org (Gaztelaniaz)
- ↑ El Centro Vasco (Gaztelaniaz)
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Corcuera Atienza, Javier (1979): Orígenes, ideología y organización del nacionalismo vasco, 1876-1904, Madril, Siglo XXI. ISBN 84-323-0367-4.
- Estornés Zubizarreta, Idoia: "Euskal-Erria", Auñamendi Eusko Entziklopedia.
- Manterola Beldarrain, Jose (1882): "Las Fiestas de la «Euskal-Erria» en Bilbao", Donostia, Euskal-Erria, 7. liburukia (uzt.-abend. 1882), 129-132 orr.
- Nagore Ferrer, María (2007): Del Gernikako Arbola a La Marsellesa de la Paz. Música, política e ideología en Vizcaya (1876-1914), Rev. int. estud. vasco, 52, 1, 2007, 107-136 orr..
- Ortigosa Martín, José Luis (2013): La cuestión vasca. Desde la prehistoria hasta la muerte de Sabino Arana, Madril, Visión libros, 261-263 orr..
