Fotodetektagailu

Wikipedia, Entziklopedia askea
Fotodetektagailu
detektagailua eta optoelectronic device (en) Itzuli

Fotodetektagailu edo detektatagailu fotoniko bat, elektronikan, egoera solidoko sentsore bat da, eguzki-energia edo argia energia elektriko bihurtzen duena eta, eskuarki, korronte bat sortzen duena haren irteeran.[1]

Energia jakin bateko fotoiek detektagailuen jotzeak eragiten du elektroiak balentzia-bandatik eroapen-bandara pasatzea.

Argi-transduktore gisa funtzionatzen dute, eta seinale elektriko bat ematen dute detektoreek duten gainazal sentikorrean gertatzen den erradiazio optikoari erantzuteko.

Fotodetektagailuak edozein komunikazio optikoko sistematan funtsezko osagaiak dira.

Motak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Detektagailu fotonikoen kategorian, hainbat gailu aurki ditzakegu. Horietako bakoitzak bere ezaugarriak izanen ditu.

Fotokondutorea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fotorresistentzia.

Fotocondutore edo fotorresistentzia erresistentzia elektrikoa aldatzen duen gailua da, bertara iristen den energia erradiatzailearen eraginpean egoteagatik. Sortzen duen erresistentzia aldatu egiten da gainazalean jotzen duen argiaren arabera. Orduan eta handiagoa gainazalean eragiten duen argi-intentsitatera, erresistentzia txikiagoa izango da, eta alderantziz, argi gutxiagoren ondorioa erresistentzia handiagoa.

Fotorresistentziak aurki daitezke, adibidez, laser inprimagailuetan, non laserraren begiaren eta danborraren nukleoaren arteko zubi-lana egiten duten, danborraren gainean inprimatu beharreko materialaren irudi elektrostatikoa sortuz. Gainera, laserraren intentsitatea modulatuz, zehaztasun handiz kontrola daiteke azkenean inprimatuko den irudiaren tonua.

Fotodiodoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fotodiodoak.

Fotodiodoa argi ikusgaiarekiko edo infragorriarekiko sentikorra den erdieroalea da, fabrikatzeko erabiltzen den materialaren arabera espektro bati edo besteari erantzuren diolarik. Diodoek korronte-zirkulazioaren noranzko normala dute, polarizazio zuzena deritzona. Alde horretatik, diodoak korronte elektrikoa pasatzen uzten du, eta ia ez du uzten alderantzizko noranzkoan: hori da diodo baten funtzionamenduaren oinarria. Baina fotodiodoan, martxan dagoen korrontea (eta argiaren aldaketen arabera aldatzen dena) diodoaren xunturak onartutakoaren kontrako noranzkoan zirkulatzen duena da. Diodoa argiak kitzikatzen duenean, korrontearen zirkulazioa handitu egingo da.

Fotodiodoak erabiltzen diren adibide bat telebista bateko urrutiko agintearekin kanalez aldatzeko funtzioa da. Aginteak seinale infragorri bat bidaltzen du eta fotodiodoak jasotzen du.

Fototransistorea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fototransistorea.

Fototransistorea argiarekiko sentikorra den transistorea da, normalean argi infragorriarekiko sentikorra dena. Fototransistorea izan ohi da fotodiodoa baino sentikorragoa, transistorearen berezko irabazi-efektua dela-eta. Fototransistore eta transistore baten egituran dagoen alderik nabarmenena fototransistorearen kapsula da, erdigardena edo erabat gardena, eta, hala, argiarekiko sentikorra da.

Fototransistoreak kolektoreko korronte gehiago edo gutxiago eroaten du, bere xunturetan argi gehiago edo gutxiago jotzen duenean. Fototransistoreen bi bertsio daude: transmisiokoak eta islapenekoak.

Fotodiodoen kasuan bezala, fototransistoreak oso erantzun-denbora laburra du, argi-aldaketa oso azkarrei erantzuten die, baina emari horrek askoz korronte-aldaketa handiagoak eragiten ditu fotodiodoarekin alderatuta, azken honek ez baitu anplifikaziorik.

Fototransistoreak zinta irakurgailuetan, txartel zulatuetan, gertutasun sentsoreetan eta abarretan erabil daitezke.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Haugan, H. J.; Elhamri, S.; Szmulowicz, F.; Ullrich, B.; Brown, G. J.; Mitchel, W. C.. (2008). «Study of residual background carriers in midinfrared InAs∕GaSb superlattices for uncooled detector operation» Applied Physics Letters 92 (7): 071102.  doi:10.1063/1.2884264. Bibcode2008ApPhL..92g1102H..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]