Gipuzkoako merio nagusi

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
(«Gipuzkoako ibar-jaun nagusi» orritik birbideratua)

Gipuzkoako merio nagusia Gaztelako Erresumak Gipuzkoako ibar-jaurerri nagusian zuen ofizial nagusiena izan zen, eskuduntza judizial eta militarrak zituena.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Petri Lopez Aiarakoa ibar-jaunaren balizko margolana

Jada X. eta XI. mendeetan Leongo erregeek bere aginte finkatzeko banaketa administratibo bat egin zuten bere erresuman. Horrela, ibar-jaurerri nagusi eta txikiak, tenentziak, alfozak eta, XIII. mendetik aurrera, adelantamientoak sortu zituzten.[1]

Fernando III.a Gaztelakoak ibar-jaun izendatu zituzten Gaztela, Leon, Galizia eta Murtziarentzat. Gipuzkoa Gaztelaren barnean sartu zuen, bereizketarik egin gabe. Nahiz eta 1315 aldean Gómez Carrillo gaztelar noblea jada Gipuzkoako ibar-jaun nagusia zen,[2] 1332an Alfontso XI.a Gaztelakoak behin betiko ezarri zuen Gipuzkoako ibar-jaurerri nagusia. 1348an bildutako Alkalako Ordenamenduak Arabako eta Gipuzkoako ibar-jaurerri nagusiak Gaztelatik bereizi zituen, bakoitzak bere ibar-jaun nagusia zituelarik.[2]

Ibar-jaun nagusien zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erregea Agintaldia Ibar-jaun nagusia Oharrak
Alfontso X.a Gaztelakoa (1252-1284) 1261-1282 Diego Lopez Salcedokoa Gaztela eta Arabakoa ere
Antso IV.a Gaztelakoa (1284-1295) 1291 Antso Martinez Leivakoa Gaztelakoa ere
1294 Diego Lopez Salcedokoa
Fernando IV.a Gaztelakoa (1295-1312) 1298-1304 Diego López de Salcedo[3]
1305 Beltran Ibañez Gebarakoa Oñatiko jauna
1309 Diego Lopez Salcedokoa
Alfontso XI.a Gaztelakoa (1312-1350) 1315 Gómez Carrillo
1317 Joan Martinez de Balda
1322 Joan Santxez Marrokin Salcedokoa Bizkaiko mailegu-emailea
1328-1332 Beltran Ibañez Gebarakoa
1335-1340 Ladron Velez Gebarakoa Oñatiko jauna eta Bizkaiko mailegu-emailea
1341 Lope Diaz de Rojas Espejoko jauna
1343 Beltran Ibañez Gebarakoa
1345-1349 Lope Diaz de Rojas
Petri I.a Gaztelakoa (1350-1369) 1351-1353 Lope Diaz de Rojas[4]
1359 Beltran Ibañez Gebarakoa
1368 Fernan I.a Perez Aiarakoa Aiarako jauna eta Gaztelako ibar-jaun nagusia
1368 Beltran Ibañez Gebarakoa
Henrike II.a Gaztelakoa (1369-1379) 1370 Beltran Ibañez Gebarakoa
1370-1375 Ruy Diaz de Rojas
1376 Gartzia Perez de Camargo Gaztelako errege-alkatea
Joan I.a Gaztelakoa (1379-1390) 1379-1389 Petri II.a Lopez Aiarakoa[5] Aiarako jauna eta Gaztelako errege-alfereza
? Petri Manrique Larakoa[4] Gaztelako ibar-jaun nagusia ere
Henrike III.a Gaztelakoa (1390-1406) 1394-1401 Fernan II.a Perez Aiarakoa[6]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Lamingueiro Fernández, Xosé L.. (2006). «Ascendencia e familia próxima de García Rodríguez de Valcarce o das Pontes» Cátedra: revista eumesa de estudios (Pontedeume: Concello de Pontedeume) (13): 137. ISSN 1133-9608..
  2. ↑ a b Orella Unzué, José Luis. (1985). «Orígenes históricos y raíces sociales de la merindad mayor de Castilla La Vieja» Azpilcueta: cuadernos de derecho (Donostia: Eusko Ikaskuntza) (2): 25-28. ISSN 1138-8552..
  3. ↑ Orella Unzué, José Luis. (1984). «Los orígenes de la Hermandad de Guipúzcoa (las relaciones Guipúzcoa-Navarra en los siglos XIII-XIV)» RIEV (Donostia: Eusko Ikaskuntza): 38. ISSN 0212-6397..
  4. ↑ a b Díaz Martín, Luis Vicente. (1987). Los oficiales de Pedro I de Castilla. (2. argitaraldia) Valladolid: Valladolideko Unibertsitatea, 22-24 or..
  5. ↑ Cañas Gálvez, Francisco de Paula. (2011). «La Casa de Juan I de Castilla: aspectos domésticos y ámbitos privados de la realeza castellana a finales del siglo XIV (ca. 1370-1390)» En la España medieval (Madril: Madrilgo Complutense Unibertsitatea) (34): 178. ISSN 0214-3038..
  6. ↑ Salazar y Acha, Jaime de. (2000). La casa del Rey de Castilla y León en la Edad Media. (1. argitaraldia) Madril: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 445 or. ISBN 84-259-1128-1..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gipuzkoako_merio_nagusi&oldid=8228783"(e)tik eskuratuta