Ke Operazioa

Koordenatuak: 9°15′S 159°42′E / 9.25°S 159.7°E / -9.25; 159.7
Wikipedia, Entziklopedia askea
Ke Operazioa
Bigarren Mundu Gerra
Pazifikoko Gerrako Guadalcanalgo Kanpaina
AEBko PT 59 PT Boateko militarrak I-1 itsaspeko japoniarra behatzen, 1943ko urtarrilaren 29an. Itsaspekoa Kamimbon hondoratu zuten HMNZS Kiwi eta Moa itsasontziek.
Data1944ko urtarrilaren 14 - otsailaren 8
LekuaGuadalcanal, Salomon Uharteak
Koordenatuak9°15′S 159°42′E / 9.25°S 159.7°E / -9.25; 159.7
EmaitzaJaponiaren arrakasta operatiboa
Gudulariak
 Ameriketako Estatu Batuak
 Australia
 Zeelanda Berria
Japonia Japonia
Buruzagiak
Ameriketako Estatu Batuak William Halsey Jr
Ameriketako Estatu Batuak Aubrey Fitch
Ameriketako Estatu Batuak Alexander Patch
Ameriketako Estatu Batuak Nathan F. Twining
Ameriketako Estatu Batuak Francis P. Mulcahy
Ameriketako Estatu Batuak J. Lawton Collins
Japonia Isoroku Yamamoto
Japonia Hitoshi Imamura
Japonia Jinichi Kusaka
Japonia Gunichi Mikawa
Japonia Harukichi Hyakutake
Japonia Shintaro Hashimoto
Galerak
Gurutzaontzi 1
Suntsitzaile 1
3 PT barku
53 hegazkin[1]
Gurutzaontzi 1
Itsaspeko 1
3 suntsitzaile kaltetu
56 hegazkin[2]

Ke Operazioa (japonieraz: ケ号作戦Ke-gō Sakusen) Japoniar Inperioak Guadalcanaletik indarrak ebakuatzeko egindako operazio arrakastatsua izan zen. Bigarren Mundu Gerrako Guadalcanalgo kanpainaren amaiera izan zen. Operazioa 1943ko urtarrilaren 14an hasi eta otsailaren 7an amaitu zen, eta Japoniako Armada Inperialak eta Japoniako Itsas-armada Inperialak hartu zuten parte. Isoroku Yamamoto eta Hitoshi Imamura izan ziren operazioaren komandanteak.

Japoniarrek erabaki zuten Guadalkanal alde batera utzi eta aliatuei ematea, hainbat arrazoirengatik. Henderson Field, hegazkin aliatuek erabiltzen zuten Guadalkanaleko aerodromoa, berriz konkistatzeko egin zituzten saiakera guztiak galera handiak izan ziren. Lurreko indar japoniarrak 36.000 izatetik 11.000 izatera jaitsi ziren gosearen, gaixotasunen eta gerrako biktimen ondorioz. Japoniano itsas-armadako indarrek ere galera larriak izan zituzten, uharteko lurreko indarrak indartzen eta berrornitzen saiatzen ari zirela. Galera horiek, Guadalkanal berreskuratzeko saiakera berrietarako beharrezkoak ziren baliabideekin batera, segurtasun estrategikoari eta Japoniako Inperioko beste eskualde batzuetako operazio militarrei eragiten zieten. Hirohito enperadoreak erretiratzeko erabakia 1942ko abenduaren 31n berretsi zuen.

Operazioa 1943ko urtarrilaren 14an hasi zen, Guadalkanalera infanteriako tropa-batailoi bat eraman ondoren, ebakuaziorako erretagoardia gisa jarduteko. Aldi berean, Japoniako lurreko eta aireko indarrek airean nagusitzeko kanpaina hasi zuten Salomon eta Ginea Berriaren inguruan. Aireko kanpainan, AEBetako gurutzaontzi bat hondoratu zen Rennell uharteko guduan Bi egun geroago, hegazkin japoniarrek suntsitzaile estatubatuar bat hondoratu zuten Guadalkanaletik gertu. Suntsitzaileek otsailaren 1eko, 4ko eta 7ko gauetan erretiratzea burutu zuten.

Hondoratutako suntsitzaile baten eta hiru kalteturen kostuan, japoniarrek Guadalkanaleko 10.652 gizon ebakuatu zituzten. Ebakuazioan zehar, 600 japonier hil ziren eta beste 3.000 gehiago ospitale-arreta handia behar izan zuten. Otsailaren 9an, indar aliatuak konturatu ziren japoniarrak joan egin zirela eta Guadalkanal segurua zela ondorioztatu zuten, uhartea kontrolatzeko sei hilabeteko kanpaina amaituz.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Frank, Richard B.. (1992). Guadalcanal : the definitive account of the landmark battle. New York : Penguin ISBN 978-0-14-016561-6. (Noiz kontsultatua: 2023-09-23).
  2. «USMC Monograph: The Guadalcanal Campaign» www.ibiblio.org (Noiz kontsultatua: 2023-09-23).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]