Krao Farini

Krao Farini
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Laos, 1876
Herrialdea	Laos
Heriotza	Brooklyn, 1926ko apirilaren 16a (49/50 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: Gripea
Jarduerak
Jarduerak	zirkuko artista

Krao Farini (Laos, 1876 – Brooklyn, AEB, 1926ko apirilaren 16a) jatorri asiarreko emakume bizardun estatubatuarra izan zen, hipertrikosia jasan zuena, eta Amerikan eta Europan zehar erakutsi zen mendearen amaieran. Guillermo Antonio Farinik adoptatu zuen.

Biografia

Lehen txostenek adierazten dute Siam (egun Thailandia) iparraldeko probintzia batean jaio zela, Laosen mugan.  Feria-fenomeno askoren biografiekin gertatzen den bezala, ez dakigu lehenengo urteetatik zenbat den benetakoa eta zenbat fikziozkoa.

Jatorriaren hiru bertsio

1. bertsioa

1881eko urtarrilean, Krao eta haren gurasoak Carl Bock esploratzaileak Laosen eta Thailandiaren arteko iparraldeko mugan egindako espedizio batek harrapatu zituen. George Shelly antropologoa espedizioko kide zen eta Krao hartu zuen bere kargu. Biloz eta zuhaiztiz estalitako gizaki tximinoen tribu primitibo baten zati gisa deskribatzen zen. Gurasoak ere harrapatu zituzten. Bockek eta Shelleyk erosi egin beharko zituzten gizon tximinoak hiltzea edo harrapatzea zorte txarra zuela uste zuten Siameko agintariak. Kraoren ama Bangkoken geratu zen atxilotuta, eta aita suminez edo koleraz hil zen. Ez zuten sua ezagutzen eta bizirik irauten zuten frutekin, arrain gordinekin eta fruitu lehorrekin. Alabaren izena, Krao, siamesen "simio edo tximino" zatekeen. Iluntasunaz gain, beste ezaugarri anatomiko bitxi batzuk ere zituen, hala nola erpin gehiago, bi saihets estra, masailak paparo bikoitzekin, hipermalgutasuna eta belarrietan eta sudurrean kartilagorik ez izatea.

2. bertsioa

xi gorabehera, Carl Bock Birmanian zehar Guillermo Antonio Farinirekin batera jan zen ohiz kanpoko pertsona altuak bilatzen. Birmaniako erregearen gortean, Laosko erregearen gortean Europako esploratzaileek lehenago aurkitutako bikote iletsu baten bilobak ikusi zituzten. Birmaniako erregeari beren alde 100,000$ eskaini zioten, baina baztertu egin zituen. Orduan, 1882an, Shelly doktoreak eta Bockek hainbat espedizio hasi zituzten Asiako hego-ekialdean, pertsona iletsuen bila. Singapurretik Malaysiako Rembau barrutira "Jaccoons" izeneko tximino itxurako tribu bila pasatu ziren. Malaysian ez zuten arrakastarik izan, eta Rangunera eta Bangkokera jarraitu zuten. Han eskolta bat eta hogei elefante, kontratatu zituzten. Laosko erregearentzako aurkezpen-gutunak ere eraman zituzten. Lau hilabete geroago, Shellyren arabera "Kjang-Kjang" deitzen zen hiriburura iristea lortu zuten. Laosko erregeak eskolta militar bat eman zien herrialdearen barnealdeko zingira sakonak bisitatzeko. Hantxe harrapatu zituzten Krao eta haren gurasoak. Laosko erregearengana itzuli ziren, eta hark ez zuen onartu Kraoren amak herrialdea uztea. Espedizioak kolera hartu zuen Txiang Mai-n eta hantxe hil zen Kraoren aita.

3. bertsioa

Geroagoko beste bertsio batek, Guillermo Antonio Fariniren bertsioak, adierazten du berak jakin zuela Krao bezalako pertsonak zeudela, Francis Trevelyan Buckland naturalistarekin pertsona horiei buruz hitz egin ondoren; pertsona horiek Birmaniako erregeen gortean mantentzen ziren. Farinik konpromisoa hartu zuen Birmaniako gorteko Krao bezalako batzuk Victoria Erreginarentzat erosteko. Subiranoak uko egin zion banantzeari, uste baitzuen bere erregealdia amaitu egingo zela Kraok herrialdea uzten bazuen. Kraoren aita, Schua Mayong izenekoa, haren emaztea eta alaba Birmaniako erregeari eskaini zioten, Laosko erregearen opari gisa. Orduan, Farinik espedizio bat antolatu zuen, Carl Bock-ek zuzendua, Krao bezalako jendea aurkitzeko. Hogeita hamar eta berrogei aurkitu zituen, baina ez ziren bakar bat ere harrapatzeko gai izan. Birmaniako erregearen gortera itzuli zen Bock, eta, azkenean, Krao eta haren aita eraman zituen. Espedizio osoa haserretu egin zen. Txiang Mai-n hil zen aita. Sei aste geroago, espedizioa Bangkokera iritsi zen. Siameko erregea Bock Krao Europara eramatea eragozten saiatu zen. Kronoiar printzea Bocken alde aritu zen, beretzat geroago lan egiteko baldintzarekin. Bock ados egon zen Fariniri haurra eman zionean, adoptatzeko promesarekin.

Krao, kate-maila galdua: gizakiaren jaitsieraren Darwinen teoriaren froga bizia

Krao, kate-maila galdua: gizakiaren jaitsieraren Darwinen teoriaren froga bizia

Ibilbidea

Egiaztatu den gauza bakarra da Krao, Shelly eta Bock 1882ko urrian iritsi zirela Londresera. 1883an, Krao Europan zehar erakusten hasi zen kate-maila galduaren eta Charles Darwinen eboluzioaren teoriaren froga biziaren adibide gisa. Neskatoak alemanez eta ingeles apur bat hitz egiten ikasi zuen. Guillermo Antonio Farinik erakutsi zuen Westminsterreko Errege Akuarioan. 1884ko azaroan, Filadelfiara iritsi eta AEBn zortzi edo bederatzi urteko bira egin zuten, denbora horretanGeorge Shelly doktorearen zaintzapean egon zela.

1899an, Kraok Britainiar Uharteak bisitatu zituen Cardiff eta Edinburgon erakutsiz.

Ringling Brothers zirkuarekin bidaiatu ondoren, Brooklynen bizi izan zen azken urteetan, Ekialdeko Hemeretzigarren Kaleko 309an. Jendeari erakusten ez zitzaionean, beloa zuen kapela eramaten zuen. 1926ko apirilaren 16an hil zen gripez Manhattango etxean. Julia Pastranarekin gertatutakoa gogoratuz, agian, gorpua errausteko agindu zuen, gero ez erakusteko.

Iruditegia

• 
  Kraori buruzko artikulua, 1883
• 
  Krao, 1883
• 
  Krao, data ezezaguna
• 
  Krao, 1889
• 
  Krao, 1890
• 
  Krao, 1890 ingurukoa
• 
  Krao, 1890 ingurukoa
• 
  Krao, data ezezaguna

Kanpo estekak

• Datuak: Q23688798
• Multimedia: Krao Farini / Q23688798