Lankide:6A medik/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ez nahastu dibertikulosiarekin.
Irudi honetan argi ikusten dira, dibertikulitis gaixotasunaren ondorioz sortzen diren dibertikuluak

Dibertikulitisa digestio-aparatuaren asaldura bat da, dibertikulosi baten ondorioz sortzen dena. Azken hau, kolonaren (batez ere sigmoideoa) eta heste meharraren paretetan dibertikulu izeneko poltsen agerpenean oinarritzen da. Dibertikulitisa dibertikuluen inflamazioa da.

Epidemiologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Banako heldu eta zaharrek pairatzen dute nagusiki, baina gazteetan ere ager daiteke. Herrialde okzidentaletan dibertikulitisa ezkerreko aldean garatzea ohikoagoa da, kolon sigmoideoarekin erlazionatuta dagoen atalean, hain zuzen ere. Herrialde hauetako gaixoen %95 dibertikulitisa eskualde honetan pairatzen du. Asian eta Afrikan, aldiz, gaixotasun honen garapena eskuineko aldean ematea ohikoagoa da.


Prebalentziari dagokionez, 1920an %10ekoa zen, baina 60ko hamarkadaren amaierarako %35 eta %50 arteko baloreetara igo zen. Gaur egun, 85 urte baino nagusiagoko banakoen %65ak kolonean gaixotasun dibertikularren bat duela estimatzen da. Bestalde, 40 urte baino gazteagoak diren pertsonen artean, gaixotasuna banakoen %5ean baino ez da agertzen.  

Dibertikulosia duten gaixoen %10 eta %25 artean dibertikulitisa garatzen dute.

Etiologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uste da koloneko dibertikuluen garapena koloneko barne presioen igoeraren ondoriozkoa dela. Kolon sigmoideoa da diametro txikiena duen koloneko atala eta, hori dela eta, presio altuenak jasaten dituen atala da Laplacen legeekin bat etorriz. Gaixotasun hau estresak, antsietateak edota 50 urte baino gehiagokoen dieta desegokiak eragin dezakete.

Fibra ez solugarrian oinarrituriko dietek patologia dibertikularrekiko aurretiko joera eragiten dute. Hari beretik, dibertikulu baten blokeo mekanikoak (gorotzen eraginez) dibertikuluaren infekzioa eragiten du. Gaixotaun hau pairatzeko probabilitatea jaisteko, errebisioak beharrezkoak dira.

Fisiopatologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hesteko paretako ebaginazioari dibertikulu deritzo. Aldi berean, organo huts baten paretatik irteten den poltsa anormala bezala definitu deiteke. Adibidez, kolonean eman daiteke. Benetazko dibertikuluetan poltsak abdomeneko paretako geruza guztiak ditu (benetazko dibertikuluak ez-ohikoak dira). Aldiz, dibertikulu faltsuetan hesteko pareta normaleko zati bat falta da. Adinak gora egin ahala, dibertikuluen garapen probabilitatea handituz doa.[1][2]

Ezaugarri klinikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pazienteen sintoma nagusiak hurrengoak dira: mina ezkerreko hobi iliakoan, sukarra eta odoleko leukozitoen kontzentrazioaren igoera. Horretaz gain, beherakoa, goragalea eta ondesteko odol jarioa ager daitezke.

Diagnostikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Diagnostiko egokirako dibertikulitisa kolon minbizitik edo heste meharreko gaixotasun inflamatoriotik, kolitis iskemikoa eta hestearen narritakorraren sindrometik bereizi behar da; baita, hala nola, prozesu urologiko eta ginekologiko ugarietatik. Zenbait pazientek ondestearen odol-ateratzea azaltzen dute.

Sintoma hauek aurkezten dituzten pazientei, orokorrean, Ordenagailu bidezko tomografia (TAC) azterketa egiten zaie. TAC-ak %98ko prezizioa du dibertikulitisa diagnostikatzerakoan. Teknika honek dibertikulitis garatuagoa detekta dezake baita, zeinak  erlazionaturiko abzesuak aurkezten dituen. Gaur egun, 16 mozketako TAC-ak kolonoskopia birtuala (ez inbasiboa) egitea baimentzen du, hau da, kolonoskopia tradizionalaren irudien ia berdinak diren hestearen barrualdeko 3Dko berreraiketak. TAC-ak, aldi berean, erradiologikoki gidatutako erlazionaturiko abzesuen drainatzea ahalbidetzen du. Modu honetan, pazienteak ez du berehalako kirurjiarik behar izango. Ikerketen arabera, ez dira gomendatzen bariozko enema eta kolonoskopia dibertikulitisaren fase akutuan, perforazio-arriskua dela eta.

Erradiografia sinplea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Torax eta abdomeneko erradiografien bidez elementu arraroak pazienteen %30-50 -ean ikus ditzakegu, eta hauek buxaduraren presentziaren adierazleak izan daitezke (kolon supraestenoikoaren dilatazioa eta batzuetan heste meharrarena). [3][4][5][6]

Kontraste erradiografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kontrobertsio gaia da kontraste enemen erabilera eta segurtasuna dibertikulitis akutuan. Bariozko kontraste enemak saihestu beharrekoak dira. Izan ere, elementu kimikoa peritoneora irten daiteke, peritonitis larria eraginez. Hala ere, zenbait erradiologoek zentzudunki erabiltzen dute euren azterketetan. [7]

Ekografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekografia gehienetan erabiltzen da jatorri zehaztugabea duen sindrome abdominal akutu baten aurrean. Dibertikuluen detekzioa aldatzen da kasuen %5-72-tan, eta badaude beste seinu batzuk, hala nola, paretaren lodiera (4 mm zabalera eta 5 cm luzera baino gehiago), seinu inflamatorioak dituzten dibertikuluak, pareta barruko masak edota fistulak, etc. Oso teknika erabilgarria da apendizitisetik bereizteko[8], edota emakumeetan, pelbiseko min zehaztugabea azaltzen denean, prozesu inflamatorio ginekologikoak baztertzeko.  Ekografia teknika erabilgarria da dibertikulitisak eta honen konplikazioak detektatzeko. [9][10]

Ordenagailu bidezko tomografia axiala (TAC)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ordeganailu bidezko tomografia zeharra (TAC) oso interesgarria da dibertikulitis sigmoideoaren afektazio perikolikoa agerian jartzeko, masa inflamatorioko fasetik abzesu perikoikoraino.

Erresonantzia magnetikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erresonantzia magnetikoa oso teknika eraginkorra da heste afekzioen ebaluaziorako, bereziki dibertikulitisari dagokionean. Eskaintzen dituen kolon hormaren lodipenaren irudiak  ordenagailu bidezko tomografia zeharrarenak (TAC) baino argiagoak dira.[11][12]

Kolonoskopia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kolonoskopia ez da mingarria, pazientea guztiz sedatuta baitago, eta, gainera, metodo oso azkarra da. Beraz, oso praktikoa da. Arazoaren jatorria beste metodo batzuekin baino azkarrago detektatzen da. Kolonoskopiak baita bariozko enema opakoak ere kontraindikatuak daude gaixotasunaren fase akutuan, zulatze arriskuaren kariaz. [13] [14]

Tratamendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tratamendua ezberdina izango da dibertikulitisaren konplexutasun mailaren arabera. Hasierako faseetan dagoen dibertikulitis akutua bada, honen aurkako tratamendu kontserbatzailea erabiliko da; hestearen erlaxazioa bilatuz (jateko bide orala saihestuz), zain barneko fluidoak erabiliz eta bakterio anaerobioen eta gram negatiboen aurkako antibiotikoak erabiliz.  


Konplikazio akutu eta iraunkorrak agertzen badira (peritonitisa eta fistula, esaterako) berehalako kirurgiaren beharra egotea gerta daiteke. Alta eman eta gero, gaixoarentzako hondakin gutxiko dieta gomendagarria izan ohi da, izan ere, zuntz gutxidun dietak kolonaren sendatze egokia ahalbidetzen du. Aurrerago, gaixoei zuntzean oinarritutako dieta gomendatzen zaie, dieta honek gaixotasunaren errepikapen tasa gutxitzen duela frogatuta baitago.

Kasu oso larrietan ez ezik, dibertikulitis lehenengo agerraldietan ez da kirurgia gomendatzen. Hala ere, gaixoak agerraldi errepikatuak pairatzen dituen kasuetan, kirurgiak ondorio onuragarriak ekarri ditzake.

Konplikazioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Abzesuen eraketa.
  • Estenosia (estutzea) kolonean edo fistulen eraketa.
  • Peritonitisera eramaten duen kolonaren perforazioa. [15]

Dibertikulitisa konplikatzen denean, bakterioek  kolonaren kanpoaldea infektatu dezakete dibertikulu baten eztanda gertatzekotan. Infekzioa peritoneora hedatzen bada, peritonitis hilgarria emango da. Zenbaitetan, inflamaturiko dibertikuluek hestearen estutzea eragin dezakete, hesteetako buxadura ekarriz. Kolonaren atal afektatua gernu-maskurira edo pelbisaren beste erraiei itsatsi daiteke baita, fistula sorraraziz (komunikazio anormala organo baten eta ondoko egitura edo erraien artean).

Dibertikulitis bi mota ezberdintzen dira:

  1. Konplikaziorik gabekoak. Espektro zabaleko antibiotiko oralak (7-10 egun) hartzen dituzten eta hondakin gutxiko dietarekin dauden pazienteak. Gaixo gehienek hobetzen dute 48-72 ordutan. Paziente hauen %50-70 bitartean neurri kirurgikorik gabe sendatzen dira eta ez dute berriz ere pairatuko. Konplikazioen arriskua nabarmenki handitzen da gaixotasun errepikakorrarekin, hori dela eta gomendatzen ohi da hautazko kolektomia sigmoideoa egitea dibertikulitisaren bigarren pasartearen ondoren.
  2. Konplikazioekin. Motak.
  • Txikiak (<2 zm): antibiotiko parenteralak
  • Handiak: TC bidez zuzendutako drainatze perkutaneoa. Larrialdizko laparotomia: drainatze perkutaneora iritsi ezin daitekeen zorne-zorroa dagoenean, paziente deterioratua, hobekuntzarik gabekoa eta abdomen barruko airea edota peritonitisa duenari eigten zaio.

Hinchey-en I. eta II. etapak: sigmoideare erresekzioa (erauzketa) anastomosi primarioarekin.

- Absezu handiagoak, peritonitisa: sigmoidearen erresekzioa kolostomia terminalarekin eta Hartmann-en poltsa.

  • Buxadurarekin:
  • Buxadura osatugabea: likidoak, arnaste nasogastrikoa eta enemak.
  • Buxadura osatua edo ez die tratamenduei denbora laburrean erantzuten: honi aurre egiteko kirurgia erabiltzen da, laparotomia eta sigmoidearen erresekzioa kolostomia terminalarekin, hain zuzen ere.
  • Peritonitis zehaztugabearekin: kirurgia, larrialdizko laparotomia.
  • Fistulekin (%5): fistularen anatomia zehaztu, bestelako diagnostikoak baztertu (afekzio gaiztoa, Crohn, erradiazioagatik induzituak), tratamendu kirurjikoa. Kolonaren segmentu gaixoaren erresekzioa eta errai kaltetuaren erreparazio bakuna.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Güell, Pedro. (2011-07-12). «¿Qué se dice cuando se dice cultura? Notas sobre el nombre de un problema» Revista de Sociología 0 (22)  doi:10.5354/0716-632x.2008.14476. ISSN 0716-632X. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  2. ↑ Quitian Murcia, John Jairo. (2018-01-01). «El pecado original del psicoanálisis (reseña)» Desde el Jardín de Freud (18): 304–306.  doi:10.15446/djf.n18.71478. ISSN 2256-5477. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  3. ↑ Borrego Jiménez, Pedro Santiago. Fisioterapia y calidad de vida relacionada con la salud en los trastornos inflamatorios crónicos, infecciosos y no infecciosos, del tracto urinario inferior femenino. Ediciones Universidad de Salamanca (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  4. ↑ Artigas Raventós, Vicenç. (2002-01). «Tratamientos termoablativos en los tumores hepáticos» Cirugía Española 72 (5): 249–250.  doi:10.1016/s0009-739x(02)72051-4. ISSN 0009-739X. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  5. ↑ Stower, M J; Mikulin, T; Hardcastle, J D; Amar, S S; Kean, D M. (1985-08). «Evaluation of the Plain Abdominal X-ray in the Acute Abdomen» Journal of the Royal Society of Medicine 78 (8): 630–633.  doi:10.1177/014107688507800806. ISSN 0141-0768. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  6. ↑ McKee, R. F.; Deignan, R. W.; Krukowski, Z. H.. (1993-05). «Radiological investigation in acute diverticulitis» British Journal of Surgery 80 (5): 560–565.  doi:10.1002/bjs.1800800506. ISSN 0007-1323. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  7. ↑ Freeman, COL Stephen R.; McNally, LTC Peter R.. (1993-09). «Diverticulitis» Medical Clinics of North America 77 (5): 1149–1167.  doi:10.1016/s0025-7125(16)30215-2. ISSN 0025-7125. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  8. ↑ Townsend, RR; Jeffrey, RB; Laing, FC. (1989-06). «Cecal diverticulitis differentiated from appendicitis using graded-compression sonography» American Journal of Roentgenology 152 (6): 1229–1230.  doi:10.2214/ajr.152.6.1229. ISSN 0361-803X. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  9. ↑ Schiller, V. L.; Schreiber, L.; Seaton, C.; Sarti, D. A.. (1995-05). «Transvaginal sonographic diagnosis of sigmoid diverticulitis» Abdominal Imaging 20 (3): 253–255.  doi:10.1007/bf00200408. ISSN 0942-8925. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  10. ↑ Fleischer, Arthur C.; Cullinan, Jeanne A.; Jones, Howard W.; Peery, Charles V.; Bluth, Raymond F.; Kepple, Donna M.. (1995-01). «Serial assessment of adnexal masses with transvaginal color Doppler sonography» Ultrasound in Medicine & Biology 21 (4): 435–441.  doi:10.1016/0301-5629(94)00145-4. ISSN 0301-5629. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  11. ↑ Kettritz, Ute; Semelka, Richard C.; Siegelman, Evan S.; Shoenut, J. Patrick; Mitchell, Donald G.. (1996-01). «Multilocular cystic nephroma: MR imaging appearance with current techniques, including gadolinium enhancement» Journal of Magnetic Resonance Imaging 6 (1): 145–148.  doi:10.1002/jmri.1880060126. ISSN 1053-1807. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  12. ↑ Chou, C. K.; Chen, L. T.; Sheu, R. S.; Wang, M. L.; Jaw, T. S.; Liu, G. C.. (1994-09). «MRI Manifestations of gastrointestinal wall thickening» Abdominal Imaging 19 (5): 389–394.  doi:10.1007/bf00206921. ISSN 0942-8925. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  13. ↑ Marshall, John B.. (1996-12). «Use of a pediatric colonoscope improves the success of total colonoscopy in selected adult patients» Gastrointestinal Endoscopy 44 (6): 675–678.  doi:10.1016/s0016-5107(96)70050-0. ISSN 0016-5107. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  14. ↑ Machicado, Gustavo A.; Jensen, Dennis M.. (2004). «Lower Gastrointestinal Bleeding and Severe Hematochezia» Encyclopedia of Gastroenterology (Elsevier): 555–561. ISBN 9780123868602. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).
  15. ↑ Ronfeldt, David. (1987-01-01). «PREGUNTAS Y RESERVAS ACERCA DEL FUTURO DE MÉXICO» Mexico-Estados Unidos (El Colegio de México): 251–264. ISBN 9789681203788. (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Prather C. Inflammatory and anatomic diseases of the intestine, peritoneum, mesentery, and omentum. In: Goldman L, Ausiello D. Cecil Textbook of Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 145.
  • Brunicardi C, Andersen DK, Billiar TR y col. Schwartz. Principios de Cirugía. 9a. ed. México: McGraw-Hill, Interamericana Editores.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lankide:6A_medik/Proba_orria&oldid=7143516"(e)tik eskuratuta