Lepaorno

Wikipedia, Entziklopedia askea
Lepaorno
Xehetasunak
Honen partebones of vertebral column (en) Itzuli
Kokapenacervical spine (en) Itzuli
Konponenteakuncinate process of cervical vertebra (en) Itzuli
transverse foramen (en) Itzuli
Identifikadoreak
Latinezvertebrae cervicales
MeSHA02.835.232.834.151
TAA02.2.02.001
FMA9915
Terminologia anatomikoa

Lepaornoak edo orno zerbikalak iduneko ornoak dira, haren mugikortasuna ahalbidetzen dutenak. Orno torazikoen eta garezurraren artean kokatzen dira, azken honen pisua jasanez. Gizakiongan zazpi daude: C1 (atlas), C2 (axis), C3, C4, C5, C6 eta C7 goitik behera izendatuta.[1]

Lepaornoen egitura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lepaornoek orokorrean ondorengo atal hauek dituzte:

  • Gorputza: zeharkako planoan hedatzen da. Hurrengo aurpegiak ditu: goikoa, behekoa, aurrekoa, atzekoa eta albokoak. Goiko, atzeko eta alboetako aurpegiak batzen diren lekuan, apofisi untziforme izeneko irtengune txikia dute.
  • Orno zuloa: triangelu itxurakoa da, beste ornoen aldean handiagoa.
  • Zeharkako apofisia: irtengune bifidoa da, hau da, bi tuberkulutan banatuta dago: aurreko tuberkulua eta atzeko tuberkulua. Erdialdean zeharkako zuloa dago, eta bertatik orno arteria igarotzen da.
  • Giltzadura apofisia: goiko eta beheko ornoekin giltzatzeko irtenguneak dira. Lau dira (bi goiko eta bi beheko), eta giltzadura azalera laua dute.
  • Arantza apofisia: atzerantz hedatzen den irtengunea da, eta bi muturretan amaitzen da.

Orno gorputz eta zeharkako apofisi artean (atzeko tuberkulua, zehazki) pedikulua dago. Zeharkako apofisi eta arantza apofisi artean, bestalde, lamina dago. Bi egitura hauen artean orno arkua eratzen dute.

Orno gorputzak haien artean lotzeko orno arteko diskoak daude, sinfisi motako giltzadurak. Giltzadura apofisiak, bestalde, artrodia motako giltzadurak dituzte haien artean.

Ornoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

C1 edo Atlas[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehenengo ornoak ez du orno gorputzik, eta horren ordez aurre eta atze arkuak, bi albo masa, aurre eta atze tuberkuluak eta zeharkako apofisiak ditu. Aurreko arkuak beheko ertz bat du, Axisaren hortzarekin giltzatzen dena, eta aurreko aurpegian aurreko tuberkulua dauka. Bestalde, atzeko arkuaren atzeko aurpegian atzeko tuberkulua dauka, eta goiko aurpegian orno arteriaren ildoa.

C2 edo Axis[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gorputz txikia du, eta haren goialdean hortza edo odontoide apofisia dauka, Atlasarekin giltzatzeko, trokoide giltzaduraren bidez. Honek lepoaren biraketa ahalbidetzen du.

C3, C4, C5 eta C6[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hauek aipatutako egitura orokorraren antzekoa dauka.

C7[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Honek arantza apofisi luzea dauka, kanpotik nabarmena dena. Gainera, honen zeharkako zuloetatik ez da orno arteria igarotzen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Gaztelaniaz) M. Schünke, E. Schulte, U. Schumacher, M. Voll, K. Wesker: Prometheus, texto y atlas de anatomía, tomo 1: anatomía general y aparato locomotor, Panamericana (2006), 82-85 orr, 9788479039776.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]