Edukira joan

Margaret Corbin

Wikipedia, Entziklopedia askea
Margaret Corbin

Bizitza
JaiotzaBritainia Handiko Erresuma, 1751ko azaroaren 12a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
 Britainia Handiko Erresuma
HeriotzaHighland Falls (New York), 1800ko urtarrilaren 16a (48 urte)
Hobiratze lekuaWest Point Cemetery (en) Itzuli
Jarduerak
Jardueraksoldadua eta erizaina
Find a Grave: 231 Edit the value on Wikidata

Margaret Cochran Corbin (Pennsylvanian, AEB, 1751ko azaroaren 12a – Highland Falls, AEB, 1800eko urtarrilaren 16a) estatubatuar erizaina eta soldadua izan zen, Ameriketako Estatu Batuetako Independentzia Gerran borroka egin zuen emakumea. Kongresutik pentsio militar bat jaso zuen AEBko lehen emakumea bihurtu zen.[1]

1776ko azaroaren 16an, bere senarra, John Corbin, Fort Washington defendatzen ari ziren 600 soldaduetako bat zen Manhattan iparraldean, 4.000 soldadu britainiarren agindupean erasotua. Margaret urduriegi zegoen senarrari borrokara bakarrik joaten uzteko, eta berarekin joatea erabaki zuen. Erizaina zenez, bere senarrari laguntzen utzi zioten, erizain gisa, zauritutako soldaduei laguntzeko.[2] John Corbin defendatzaileek erabili zituzten bi kanoietako baten taldean zegoen; erasoan zauritu zenean, Margaret Corbinek bere lekua hartu zuen, eta kanoia maneiatzen jarraitu zuen, hura ere larri zauritu zen arte.[3] Corbin senarraren ondoan omen zegoen batailan erori zenean. Berehala hartu zuen haren lekua, eta artillari trebatua zen senarra lanean askotan ikusi zuenez, kanoiari tiro egin, garbitu eta kanoia apuntatzeko gai izan zen, abiadura eta erraztasun handiz. Horrek beste soldaduak txunditu zituen eta bere karrera militarraren hasiera izan zen. Geroago, AEBko historian soldadutzarengatik AEBko Kongresuaren pentsio bat jaso zuen lehen emakumea izan zen, ezin zuelako lanik egin bere lesioengatik, eta Elbarrien Kidegoan sartu zen.[4]

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen urteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Margaret Cochran Mendebaldeko Pennsylvanian jaio zen 1751ko azaroaren 12an, gero Franklin konderria. Gurasoak Robert Cochran eskoziar-irlandar etorkina eta Sarah emaztea zituen. 1756an, Margaretek bost urte eskas zituenean, indiarrek eraso egin zieten haren gurasoei. Aita hil egin zuten, eta ama, bahitua izan zen eta inork ez zuen berriro ikusi. Margaretek eta bere neba Johnek ihes egin zuten segadatik, une horretan etxean ez zeuden eta. Margaret osabarekin bizi izan zen haurtzaroan eta nerabezaroan.

1772an, 21 urte zituela, John Corbin izeneko nekazari batekin ezkondu zen.

Ameriketako Independentzia Gerra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gerra hasi zenean, John Pennsylvaniako Lehen Artilleria Konpainian sartu zen, 'matross' gisa, kanoi batez arduratzen zen talde bateko artillari gisa. Garai hartan soldadu emakumeentzat ohikoa zen bezala, Margaret "kanpamentuko jarraitzaile" bihurtu zen, Johni lagunduz. Beste emazte askorekin bat egin zuen sukaldean, garbitegian, eta zauritutako soldaduen zaintzan. "Molly Pitcher" ezizena hartu zuen (gerran zerbitzatzen zuten beste emakume asko bezala) borroketan ura garraiatzeagatik, bai egarriak zeuden soldaduentzat, bai kanoi beroegiak hozteko.[5][6]

1776ko azaroaren 16an, George Washington jenerala Armada Kontinentalarekin White Plainsera (New York) erretiratu zenean, atzean geratu zen goarnizioaren parte zen Fort Washingtonen, britainiarrek eraso egin zioten. John Corbin kanoi txiki bati tiro egiteaz arduratzen zen tontor baten gainean, gero Fort Tryon Park izenez ezaguna. Soldaduen erasoaldi batean, John hil egin zuten, kanoia desarmaturik utzita. Margaret berarekin egona zen denbora guztian, eta, haren heriotza ikusi ondoren, berehala hartu zuen haren lekua, eta tiro egiten jarraitu zuen, harik eta etsaiaren suak bere besoa, bularra eta masailezurra jo zituen arte. Britainiarrek, azkenean, Fort Washingtoneko Bataila irabazi zuten, Margaretek eta bere kideek amore eman zutenean eta New York hirian azken postua hartu zutenean. Zauritutako soldadu baten baliokidea bezala, Margaret baldintzapeko askatasunean askatu zuten britainiarrek.

Fort Washingtongo Batailaren ostean[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Batailaren ostean, Margaret Filadelfiara joan zen, zaurien ondorioz erabat ezindua, eta ez zen inoiz erabat sendatu. Lesioak zirela eta, bizitza zaila izan zen harentzat, eta 1779an gobernuaren laguntza jaso zuen. Ekainaren 29an, Pennsylvaniako Kontseilu Exekutiboak 30 dolar eman zizkion bere une horretako beharrak asetzeko, eta kasua Gerra Batzordeari pasatu zion. 1779ko uztailaren 6an, Batzordeak, Margareten kaltearekin ulerkor eta bere zerbitzu eta ausardiarengatik harrituta, Armada Kontinentalean soldadu baten hileroko soldataren erdia eta arropa multzo berri bat edo bere baliokidea eskudirutan eman zizkion. Ekitaldi horrekin, Margaret Kongresutik pentsio militar bat jaso zuen AEBko lehen emakumea bihurtu zen.

Kongresuaren erabakiaren ostean, Margaret zerrenda militarretan sartu zuten gerra amaitu arte. Kongresuak soldadu zaurituentzat sortutako Elbarrien Kidegoan sartu zuten. 1781ean, Elbarrien Gorputza West Pointeko goarnizioaren parte bihurtu zen, New Yorken. 1783an Armada Kontinentaletik baja eman zioten.

Azken urteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Corbinek gobernuaren diru-laguntza jaso zuen gerra ostean, hori lortu zuen lehen emakumea.[7] Highland Fallsen hil zen, New Yorken, 1800eko urtarrilaren 16an, 48 urte zituela.

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Corbinen oroimenezko monumentua West Point hilerrian, Estatu Batuetako Akademia Militarrean
Corbinen omenezko plaka Margaret Corbin pasealekuan, Fort Tryon Parken

1909an, bere balentria oroitzeko monumentu bat jarri zuten C. K. G. Billings Estate, geroago New Yorkeko Fort Tryon Park bihurtu zena.[8] Gainera, parkean, pasealeku batek bere izena du.[9] Washington Heightseko Merkataritza Ganberak 1982an jarritako Corbinen omenezko plaka batek markatzen du bidezidorraren hasiera.[10]

Art déco estiloko horma-irudi handi batek, Fort Washingtoneko Guduan izandako gertaera deskribatzen duenak, Fort Washington Avenue-ko 720 zenbakian dagoen apartamentu-eraikin bateko ataria apaintzen du. New Yorkeko Elkarte Historikoaren arabera, Margaret Corbin "iraultzako beste ezein emakumek ez bezala ohoratua izan da".[11]

1926an, New Yorkeko Daughters of the American Revolution (DAR) (Amerikako Iraultzaren Alabak) kabildoak Margareten erregistroak egiaztatu zituen, eta Henry Knox jeneralaren paperen bidez, bere balentria eta AEBri egindako zerbitzua aitortu zituen. Ustez bereak ziren gorpuzkiak hobitik atera eta ohore militar osoekin lurperatu zuten West Pointeko akademia militarraren hilerrian, Kadeteen Kapera zaharraren atzean. Margaret Corbinen Monumentua DARek eraiki zuen hilobiaren gainean. Hala ere, 2017an egindako ikerketa arkeologiko baten arabera, hara eramandako gorpuzkiak ez ziren Corbinenak, gizon ezezagun batenak baino. Corbinen aztarnen kokapena ez da ezagutzen.[12][13]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Ingelesez) College, Radcliffe. (1971). Notable American Women, 1607-1950: A Biographical Dictionary. Harvard University Press ISBN 978-0-674-62734-5. (Noiz kontsultatua: 2024-07-02).
  2. ↑ Lieberman, Joe. (1999). «Amid the Demoralizing Loss at Fort Washington, Margaret Corbin Emerged as America's First Wartime Heroine.» Proquest (Military History).
  3. ↑ Howat, Kenna. (2017). "Mythbusting the Founding Mothers". National Women's History Museum.
  4. ↑ Alexander, John. (febrero de 2000). «Margaret Cochran Corbin» American National Biography Online.
  5. ↑ "Margaret Corbin: Molly Pitcher?" Teaching U.S. History
  6. ↑ "Margaret Corbin: The First 'Molly Pitcher'" Mr. D's Neighborhood (March 9, 2011)
  7. ↑ D'Imperio, Chuck. Great Graves of Upstate New York: Final Resting Places of 70 True American Legends, p.174-76 (2007) (ISBN 978-1600080203)
  8. ↑ "Fort Tryon Park: Fort Tryon Memorial"
  9. ↑ Margaret Corbin Circle Accessed October 24, 2007.
  10. ↑ "Fort Tryon Park: Margaret Corbin Plaque"
  11. ↑ «Notes and Comments» The Quarterly Journal of the New York State Historical Association 7 (2): 144–154. April 1926.
  12. ↑ A New Chapter in the Story of Revolutionary Heroine Margaret Corbin, DAR
  13. ↑ Not Capt. Molly: 1776 war hero not in her West Point grave, Winnipeg Free Press

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Bohrer, Melissa Lukeman. Gloria, Pasión, y Principio: La Historia de Ocho Mujeres Notables en el Núcleo de la Revolución americana. Nueva York: Atria Libros, 2003. ISBN 0-743-45330-1 OCLC 52097551 
  • Downey, Fairfax. 1956. "Las Chicas Detrás de las Pistolas". Patrimonio americano. 8, 1 zenbakia: 46-48.
  • Holm, Jeanne. Mujeres en el Ejército: Una Revolución Inacabada. Novato, CA: Presidio Prensa, 1992. ISBN 0-891-41450-9 OCLC 26012907 
  • Raphael, Rayo. Fundando Mitos: Historias Que Escondrijo Nuestro Pasado Patriótico. Nueva York: Prensa Nueva, 2004. ISBN 1-565-84921-3 OCLC 54960633 
  • Teipe, E. J. 1999. " la Molly Real Pitcher Complacer Mantenerse en pie?" PRÓLOGO -WASHINGTON-. 31: 119-127.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Margaret_Corbin&oldid=9836738"(e)tik eskuratuta