Ngụy Thị Khanh

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ngụy Thị Khanh

Bizitza
JaiotzaBắc Giang (en) Itzuli, 1978 (45/46 urte)
Herrialdea Vietnam
Hezkuntza
HizkuntzakVietnamera
Jarduerak
Jarduerakclimate activist (en) Itzuli eta ekintzaile ekologista
LinkedIn: nguy-khanh-12b806131 Edit the value on Wikidata

Ngụy Thị Khanh (Bắc Giang, Vietnam, 1976) Vietnamgo Ingurumen aktibista, Berrikuntza eta Garapen Berderako Zentroaren (GreenID) sortzaile eta zuzendari exekutiboa da.[1] Vietnamgo Ibai Sarearen (VRN) defentsa-koordinatzailea ere bada.[2]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Khanh 1976an jaio zen, Bắc Giang probintziako herri batean.[3] Nazioarteko Harremanen Institutuan graduatu zen Hanoin (Học viện Quan hệ Quốc tế).[2] 2008az geroztik, Vietnamgo Ibaien Sareko (VRN) sentsibilizazio-programen koordinatzailea da. Hasiera batean, meatze-jarduerek eragindako uraren kutsadura murrizten lan egin zuen, eta, gero, ikuspegia zabaldu zuen beste kutsadura-iturri batzuk sartzeko, baita energia-politikaren estrategia ere.[3] Vietnamgo behatzaile ofiziala izan zen Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen 2015eko Biltzarrean.[1]

Atxiloketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2022ko otsailaren 9an, Vietnamgo Herriaren Segurtasun Publikoko Bulegoak (Hanoi) Khanh auzipetzeko eta atxilotzeko erabakia hartu zuen, Zigor Kodearen 200. artikuluaren araberako zerga-ihesaren ustezko akusazioengatik. Ekainaren 17an Hanoiko Herri Auzitegian epaiketa egin ondoren, Khanhi bi urteko kartzela zigorra ezarri zioten. Atxilotu eta kartzelara eraman aurretik, Khanh Vietnamen ikatz energia zabaltzeko planaren aurka azaldu zen. Khanh eta beste ekintzaile klimatiko batzuk atxilotzeak zalantzak sortu zituen Pham Minh Chinh lehen ministroaren gobernuak ikatzaren erabilera mozteko hartu zuen konpromisoaren inguruan.[4][5][6]

Erreakzioak Khanhen atxiloketaren aurrean[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2022ko ekainaren 19an, prentsa-bilera batean, Ned Price AEBetako Estatu Departamentuko bozeramaileak adierazpen bat argitaratu zuen Khanh eta beste ekintzaile klimatiko batzuk askatzeko eskatuz. Ekainaren 20an, Ekintza Klimatikoaren Sareak Vietnamek Khanh kondenatu eta espetxeratu izana gaitzetsi zuen, eta bera eta gizarte zibileko beste ekintzaile batzuk berehala askatzeko eskatu zuen. Michael Suttonek, Goldman Ingurumen Sariaren zuzendari exekutiboak, Vietnami eskatu zion askatzeko, eta bere aurkako kargu legalak Vietnamgo ekintzaile klimatikoak isilarazteko ahalegin zabalago baten parte direla esan zuen.[7]

Ekainaren 21ean, Facebookeko post batean, Vietnamgo Enbaxada Britainiarrak kezka adierazi zuen Khanhen kartzela-zigorragatik, eta Vietnamgo gizarte zibileko erakundeek iritziak emateko eta klima aldaketa bezalako gai garrantzitsuetan laguntzeko duten espazioa mugatu egin delako. Ekainaren 22an, Suitzak Vietnamen duen enbaxadak ere kezka handia agertu zuen Khanhen bi urteko kartzela zigorragatik, eta bera eta beste ekintzaile ekologistak berehala askatzeko eskatu zuen, hala nola Dang Dinh Bach. Egun berean, Kanadako Kontsulatu Nagusiak Facebookeko post bat argitaratu zuen Khanh askatzeko eskatuz.[8]

Uztailaren 5ean, askatzeko eskaerei erantzunez, Le Thi Thu Hang Vietnamgo Atzerri Ministerioko bozeramaileak ukatu egin zuen Khanhen atxiloketa bere aktibismo klimatikoarekin lotuta zegoenik, eta adierazi zuen Khanh erruduntzat jo zuela zerga ihesagatik eta bere eskubideak legearen arabera bermatu zirela. Era berean, adierazi zuen Vietnamek konpromiso handia duela ingurumena babestearekin, klima-aldaketari erantzutearekin eta garapen berde eta iraunkorrarekin, Nazio Batuen 2021eko Klima Aldaketari buruzko Konferentzian (COP26) net-zero emisioak lortzeko konpromisoarekin bat etorriz, eta parte hartzen duela Global Coal to Clean Power Transition Adierazpenean eta Glasgoweko liderren Basoei eta Lurraren Erabilerari buruzko Adierazpenean.[9]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2018an, Khanhek Goldman Ingurumen Saria jaso zuen, Vietnamgo gobernu-agentziekin ikatzaren energiarekiko mendekotasuna murriztu zuten energia iraunkorreko epe luzeko estrategiak garatzen egindako lanagatik.[10][11][12]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b «Nguy Thi Khanh - RLS» web.archive.org 2018-04-23 (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  2. ↑ a b «SEED - Nguy Thi Khanh» web.archive.org 2018-04-23 (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  3. ↑ a b (Vietnameraz) VnExpress. «Người phụ nữ giúp loại bỏ hàng trăm triệu tấn khí thải ở Việt Nam» vnexpress.net (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  4. ↑ (Vietnameraz) ONLINE, TUOI TRE. (2022-02-09). «Bắt bà Ngụy Thị Khanh - giám đốc Trung tâm phát triển sáng tạo xanh GreenID - vì hành vi trốn thuế» TUOI TRE ONLINE (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  5. ↑ (Ingelesez) «‘Surprise’ jailing in Vietnam tests U.S., EU climate strategy» POLITICO 2022-06-26 (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  6. ↑ (Ingelesez) Wee, Sui-Lee. (2022-06-17). «She Spoke Out Against Vietnam’s Plans for Coal. Then She Was Arrested.» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  7. ↑ (Ingelesez) Reuters. (2022-06-19). «U.S. calls on Vietnam to release environmental advocate Nguy Thi Khanh» Reuters (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  8. ↑ (Vietnameraz) «Anh và Canda bày tỏ quan ngại về bản án đối với bà Ngụy Thị Khanh» Radio Free Asia (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  9. ↑ (Ingelesez) https://www.facebook.com/baotuoitre. (2022-06-24). «Vietnam refutes rumor that prize-winning environmentalist was jailed for climate-related activities» Tuoi Tre News (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «Conoce a los siete premios ‘Nobel de medio ambiente’ de este año» La Vanguardia 2018-04-23 (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  11. ↑ «Bà Ngụy Thị Khanh giành Giải thưởng Môi trường Goldman 2018 | baotintuc.vn» web.archive.org 2018-04-23 (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).
  12. ↑ «Người phụ nữ giúp loại bỏ hàng trăm triệu tấn khí thải ở Việt Nam - VnExpress» web.archive.org 2018-05-19 (Noiz kontsultatua: 2023-05-25).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ngụy_Thị_Khanh&oldid=9302021"(e)tik eskuratuta