Pamir

Pamir
Datu orokorrak
Mendirik altuena	Kongur Tagh
Garaiera	7.649 m
Mota	mendikate
Luzera	500 km
Zabalera	300 km
Azalera	120.000 km²
Geografia
Koordenatuak	39°N 72°E
Honen parte da	Alpetar gerrikoa
Geologia
Garaia	Karbonifero

Pamir Erdialdeko Asiako mendikatea da, ipar-ekialdean Tian Shan, hego-ekialdean Karakorum, ekialdean Kunlun eta hego-mendebaldean Hindu Kush mendikateekin biltzen delarik. Munduko mendi altuenetako batzuk dituzte, Himalaiakoak eta gero. Txinan Kongling (txinera tradizionalez: 葱嶺) edo "Tipula mendiak" izenaz ezagunak dira,

Pamir eskualdeko erdigunea Tajikistango Gorno-Badakhshan oblastean dago, baina iparraldean Kirgizistanera, mendebaldean Afganistanera, ekialdean Txinara eta hegoaldean Pakistanera ere hedatzen dira.

Bere kokapena estrategikoak auzi asko sortu ditu historian zehar, antzinean iparraldeko Zetaren bidea hortik pasatzen zenetik XX. mendeko Txina eta SESBen arteko mugen liskarretara.

Mendikateak glaziar asko ere baditu, tartean 72 km duen Fedtxenko glaziarra, handiena eskualde polarretik kanpo.

Tontorrak

Mendikatearen hiru mendi nagusiak honako hauek dira:

• Ismoil Somoni mendi-gaina (1932-1962 Stalin mendi-gaina eta 1962-1998 Komunismoa mendi-gaina zena, (7.495 m)
• Abu Ali Ibn Sino mendi-gaina (Lehenago Lenin haitza deiturik, 7.134 m)
• Pik Korzhenevskoi (7.105 m).

Independentzia mendigunea (6.940 m) 7 milako mugatik behera gelditzen da.

Aditu batzuen ustez, Kongur Tagh (7.649 m) mendigune honetako tontorrik altuena da, ekialdean dagoena, Xinjiang eskualdean (Txina). Gauza bera gertatzen da Muztagh Ata (7.509 m), batzuen ustez mendikate honetako punta dena, Kunlun mendietakoa.

Parke Nazionala

Pamir Parke Nazioanala sortu zuten 1992an. Bertan bizi dira animalia espezie ugari, besteak beste: Hartz arreak, elur-lehoinabarrak, otsoak, markhorrak, Marco Polo argaliak, Asiako erdialdeko kaioak eta indiar antzarak.

2013an izendatu zuten Gizateriaren ondaretzat.

Ikus, gainera

• Asiako geografia

Argazki galeria

• 
  Ikuspegi orokorra 2008ko argazki batean.
• 
  Mendigunea eta inguruen mapa.
• 
  Txina aldeko magalak eta Muztagh Ata.
• 
  Pamir udaberrian.
• 
  Komunismo mendia 1989an, SESBen garaian.
• 
  1982ko espedizioa Tartu Ülikool mendira, ordurarte igo gabekoa.

Kanpo estekak

• (Ingelesez)"Stranded on the Roof of the World" (National Geographic).
• (Ingelesez)"The Botanist" dokumentala (2016).

• Datuak: Q161750
• Multimedia: Pamir Mountains / Q161750