San Pedro Ruakoa eliza (Lizarra)

San Pedro Ruakoa eliza (Lizarra)
	UNESCOren gizateriaren ondarea; Kultura ondasuna
	Frantses bidea Nafarroan
	Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Lizarra
Koordenatuak	42°40′08″N 2°01′46″W / 42.66889°N 2.02944°W
Historia eta erabilera
Izenaren jatorria	Petri
Gizateriaren ondarea
Erreferentzia	669-478
Eskualdea	Europa eta Ipar Amerika
Izen-ematea	bilkura)
BIC	RI-51-0000761
	478
	↑ UNESCOk egindako sailkapenaren arabera ;

San Pedro Ruakoa Nafarroako Lizarran dagoen eliza da, izen bereko auzoan hain zuzen ere. Bertan jada 1177. urtean parrokia bat zegoen. Muino baten gainean eraikia eta San Juan de la Peña monasterioaren jabetzakoa izan zen hasieratik, Iruñeko Gotzaindegiarekin auzi luzeak izan bazituen ere.^[1] 1256an hiribilduko eliza nagusi bilakatu zen. Nafarroako konkistan bere ondoan zegoen Zalatanbor gaztelua eraitsi zutenean klaustroak kalteak jasan zituen. 1931n monumentu izendatu zuten.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elizak hiru habearteak zabalera desberdinak dituzte. Hiru abside ditu. Erdikoak hiru absidiolo ditu. Arkuak, zistertarren eraginekoak, zorrotzak dira. Alboetako habearteen gangak XIV. mendean berritu ziren; baina beranduago zaharberritze baten premian izan zen, XVI. mendean.

Klaustroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

San Pedro Ruakoaren ikusgarritasunik handienetakoa klaustro erromaniko handia da, Nafarroako eskulturgintzako multzorik aberatsena baita.^[2] Gaur egun bi hegal besterik ez dira geratzen, izan ere, beste biak 1572. urtean txikituak izan ziren eliza gainean kokaturiko gazteluaren hondoratze baten ondorioz. Burgo de Osman eta Silosko Santo Domingon bezala, hemen ere elkarri lotutako lau zutabe daude, apainketa kiribildua dutenak.^[2]

Bere kapiteletako gaiak oso aberatsak eta ugariak dira. Badira landarekiak, baita animalienak ere, eta argitzen oso erraz ez diren harpien sinboloak. Ebanjelioen Kristoren bizitzako gertaerak eta haren martiritzako apostolu eta martirienak aktak agertzen dira jarraian. Hauetako batzuetan, eszenaren azalpen epigrafiakoa agertzen dira, esaterako:

Laurendi Erromakoarenak, Hic tadit Laurencius tesauros
San Andresenak, Hic iubet eum Egeas incarcenari

Ikonoetako bitxitasuna eta ia lauak diren azalera kurbatuen gaineko tolesturen grabatuak begiratuta, badirudi artistak ez zuela eredu bezala Silosko klaustroa hartu, Aragoiko erromanikoaren inguruan egiten ziren lanak baizik.^[1]

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eliza atzean, aurrealdean Lizarrako zubia
Azpiko ikuspegia
Ataria
Barrualdea
Klaustroa

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Euskal Herri Enblematikoa entziklopediako Euskal Artearen historia (I): Historiaurretik erromanikora liburutik txertatu zen 2017-09-15 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, liburu hori eta entziklopedia horretako beste zenbait Creative Commons Aitortu 3.0 Espainia lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ ^a ^b Euskal Herria Enblematikoa entziklopedia. Liburukia: Euskal Artearen historia (I):Historiaurretik erromanikora
↑ ^a ^b Nafarroako Turismoa. Ruako San Pedro Eliza - Estella-Lizarra - Turismo Nafarroa. (Noiz kontsultatua: 2017-09-15).