Skotinoko haitzuloa
| Skotinoko haitzuloa | |
|---|---|
 | |
| Kokapena | |
| Estatu burujabe |  Grezia |
| Decentralized administration of Greece | Decentralized Administration of Crete |
| Eskualdea |  Crete Region |
| Unitate periferikoa | Heraklion (unitate erregionala) |
| Udalerria | Hersonissos Municipality |
| Koordenatuak | 35°18′17″N 25°17′52″E |
| Ezaugarriak | |
Skotinoko haitzuloa [1] (grezieraz: σπήλαιο Σκοτεινού /Spilaio Skoteinoú) edo Skotino kobazuloa, Agia Paraskevi (edo Agia Parascevi) kobazuloa bezala ere ezaguna, Kretako ehunka haitzuloetan handienetakoa eta ikusgarrienetakoa da. K.a. hirugarren milurtekotik santutegi gisa erabiltzen zen erromatarren garaira arte, santutegi kristau bihurtu zen arte, modu jakin batean oraindik mantentzen den tradizioa, bere gainean Santa Parascevari eskainitako ermita baitago, non urtero uztailaren 26an erromeria bat egiten den. [2] Paul Faure arkeologoaren iritziz, kobazuloa Kretako labirinto famatua izan zitekeen. [3] [2]
Kokapena eta deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Leizea muino baten gainean dago, 225 metroko altueran, Skotino herriaren ipar-mendebaldean, Guves udalerrian eta Heraklion unitate erregionalean. Lerro zuzen batean Skotinotik 1,2 km-ra dago, Guves herritik 1,6 km mendebaldera eta Kretako Itsasoko kostaldetik (Cato Gouves) 3,3 km hegoaldera; errepideko distantziak, hurrenez hurren, 3,7 km, 6,3 km eta 9 km dira.
Kobazuloak ia 2.500 m²-ko azalera du, 160 m-ko sakonera eta 36 m-ko zabalera, eta osorik zeharkatzeak 450 metroko bidaia suposatzen du. Estalagmita eta estalaktita formazio konplexu batzuk ditu, horietako batzuk gizakien eta animalien irudien antza dutenak. Sarreraren ostean, ganbera nagusi bat dago, Mega Nao izenekoa, 130 m luze, 33 m zabal eta 30 m altu dena. Beherago eta eskuinera estalaktita ugari dago, batzuk lurreraino iristen direnak. Behera jarraituz, ganbera txikiago bat dago, "Aldarea" izenez ezagutzen dena, 24 m luze, 8,5 zabal eta 25 altu, non sakrifizioak egiten ziren. Lurrean lurpeko jainkoei (odola, olioa, ardoa, etab.) libazioak eta eskaintzak egiteko erabiltzen ziren hustubideak daude. [2]
Lehen ganbararen ezkerrean, beste bat dago, «Adyton» izenekoa, 15 m-ko 8 m eta 2,3 m-ko altuera duena, beste sarrerara doana. Ikusgarrientzat jotzen den ganbera, "Adorazio Aretoa" izenez ezagutzen dena, "Aldarearen" eta "Adyton" artean dagoena, sarrerako mailatik 50 metrora dago; gangaduna da eta 12 x 12,5 m zabal, eta 10-15 m-ko altuera neurtzen du. Neguan ganbera hau bere altueraren herena arte urez gainezka egoten da. Sarbidea 12 m luze eta 2 m zabal den korridore batetik egiten da. Gorago, "Otoitz Gela" delakoa 7,5 x 5 metro baino ez da; ezin konta ahala estalaktita eta estalagmita ditu, zutabeak osatzen dituztenak. Beste espazio txiki bat ere badago, bertan "La Capillita" izenez ezagutzen dena, 12,5 m-ko luzera eta 1,5-5 metroko zabalera duena. [2]
Santa Parascevari eskainitako ermita amildegiaren iparraldean dago, non sarrera nagusia dagoen. Veneziako garaian eraiki zen. [4]
indusketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Haitzuloan indusketak egin zituzten 1933an Arthur Evansek eta John Pendleburyk, 1953an Paul Faurek eta 1962an Costis Davarasek. Aurkikuntzek adierazten dute aztarnategia santutegi gisa erabili zela garai minoiko erditik hasi eta erromatarren garaira arte, santutegi kristau bihurtu zen arte. Haitzuloa santutegi garrantzitsua zen, ugalkortasunaren jainko emakumeari eskainia, ustez Britomartis. Greziar eta erromatarren garai klasikoetan, Artemisaren ugalkortasun-jainkosak edo haren baliokide Dianak minoiko jainkosa ordezkatu zuen. [2]
Aurkikuntza arkeologikoen artean, brontzezko eta zeramikazko objektuen formako zinopari ugari dago, hasi zenetik lau mila urte igaro direnean, erromesek kaperan utzitako zinoparietan jarraitzen duen tradizioa. [5]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Guerra Gómez, Manuel. (2002). Historia de las religiones. Biblioteca de autores cristianos, 23 or. ISBN 9788479144487..
- ↑ a b c d e Interkriti.org.
- ↑ Howarth, Nicholas A. A.. (2010). «Labyrinth Lost: From ancient maps to filming for National Geographic» Christ Church Library Newsletter 6 (3): 16–17. ISSN 1756-6797..
- ↑ «Copia archivada» Cretanbeaches.com.
- ↑ Fisher, John; Garvey, Geoff. (2007). The Rough Guide to Crete. (7ª. argitaraldia) Rough Guides, 120 or. ISBN 978-1-84353-837-0..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q7536414
Multimedia: Skotino cave / Q7536414