Hiri mamu

Wikipedia, Entziklopedia askea
Bodie, Kalifornia hego-ekialdeko herri mamua.

Hiri mamua behinola populaturik egon eta abandonaturik geratu den herri hustu bat da. BI kontzeptuok neurri batean bat datozen arren, "hiri mamua" batez ere osorik eta egoera onean geratu den eraikin multzoa izendatzeko erabiltzen da.[1]

Prozesu ekonomikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abandonuaren arrazoi arruntena herriak biziarazi zuen jarduera ekonomikoa agortzea izaten da.

Hondamendiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Craco herri mamua, Italia.

Neurri batean, zenbait arrazoi naturalek ere (desertifikazioa, uholdeak, lurrikarak, sumendi-erupzioak...) herriaren abandonura eraman dezakete. Craco, Italiako Basilicata eskualdeko Erdi Aroko herria, lur-jausi baten ostean abandonatu zuten. Gaur egun, gunea film askoren eszenatoki gisa ezagutzen da.

Gerra ere faktore garrantzitsua da hiri mamuen sorreran: suntsipenak edo biztanleria aktiboa hiltzeak abandonua ekar dezakete.

Baita industria-istripuak ere: Prypiat, 50 000 biztanle zituen ukrainar hiria, Txernobilgo zentral nuklearraren leherketaren ondorioz abandonatua geratu zen ebakuazioaren ondorioz.

Besteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Beste arrazoi batzuek ere egon daitezke: edateko ura bezalako baliabide naturalak desagertzea; komunikazio-bide aldaketak (trenbide-lineak ixtea, errepideen desbideraketak...).

Norvegiako Svalbard berriz, meatzaritza ustiapena gelditzearekin batera abandonatu zen.

Herri berriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saldu aurretik eraikitako hainbat urbanizazio, edota krisi ekonomikoa jasan duten herrialdeetan eraikitako hainbat herri berri herri mamutzat hartzen dira, hala nola Kilamba (Angola), Ensanche de Vallecas ( Espainia ) [2] edo Burj Al Babas ( Turkia ) [3] .

Hiri mamuak munduan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Estatu Batuek herri mamu asko dituzte: urre sukarraren garaikoez gain, Lautada Handiko herri asko 1920az geroztik abandonatu egin dira; Kansasko Daniel Fitzgerald historialariak 6000 mila inguru zenbatuak ditu, batez ere Colorado, Arizona, Nevada, Montana eta Kalifornia estatuetan. Texas estatuan, Henri Castro lapurtarraren kolonoek sortutako Vandenburg eta New Fountain herriak ere aipa daitezke.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) Baker, T. Lindsay. (2003). More Ghost Towns of Texas. University of Oklahoma Press ISBN 978-0-8061-3518-2. (Noiz kontsultatua: 2022-04-24).
  2. Vincent Joly, « Dans le cœur vide des villes fantômes », Le Figaro Magazine, 13 décembre 2013, p. 56-61.
  3. Redaction, « PHOTOS. En Turquie, une cité remplie de châteaux laissée à l’abandon », Metro, 10 janvier 2019.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]