Klima aldaketaren ukapena

Wikipedia, Entziklopedia askea

Klima-aldaketa antropogenikoaren ukapena klima-aldaketari buruzko kontsentsu zientifikoaren aurka doan justifikaziorik gabeko zalantza edo ukapena da. Gizakiek klima-aldaketan duten eragina eta naturan eta gizartean dituen ondorioak zalantzan jartzen dituzte eta gizakiek berotze globalera egokitzeko duten potentziala azpimarratzen dute. Berotze global antropogenikoari buruzko adostasun zientifikoa arrazoirik gabe ukatzen, baztertzen edo zalantzan jartzen duten askok "aldaketa klimatikoaren eszeptikoak" deitzen diote beren buruari, eta hori, zenbait zientzialarik adierazi dutenez, deskribapen okerra da. Klima-aldaketaren ukatzea inplizitua izan daiteke, halaber, gizabanakoek edo gizarte-taldeek zientzia onartzen dutenean, baina guztiz onartzera edo ekintzetara itzultzera iristen ez direnean. Gizarte zientzietako zenbait ikerketak jarrera horiek negazionismo, sasizientzia edo propaganda gisa aztertu dituzte.

Jendeak klimaren zientzian duen konfiantza ahultzeko kanpaina hau "ukazio-makina" gisa deskribatu da. Interes industrialen, politikoen eta ideologikoen arabera antolatutako, eta komunikabide kontserbadoreek eta blogari eszeptikoek lagundutako, berotze globalaren inguruan ziurgabetasuna sortzeko eta zientziarengan dagoen konfiantza ahultzeko kanpaina da.

Berotze globalaren politikan eragin handia izan dute klima-aldaketaren negazionismoak eta berotze globalari buruzko eztabaida politikoak, izan ere, hauen erruz ahuldu egiten dira klima-aldaketaren gainean jarduteko edo horretara egokitzeko ahaleginak. Negazionismoa sustatzen dutenek taktika erretorikoez baliatzen dira eztabaida zientifiko baten itxura emateko, baina, beraien diskurtso eta zalantzaren atzean ez dago ebidentzia zientifikorik.

Jendeak klimaren zientzian duen konfiantza ahultzeko antolatutako kanpaina politika ekonomiko kontserbadoreekin eta CO2 isurien erregulazioaren aurka dauden interes industrialak babesten dituzten pertsona eta enpresekin dago lotuta. Askotan Estatu Batuetan aldaketa klimatikoaren negazionismoa erregai fosilen lobby-arekin, Koch anaiekin, industriaren defendatzaileekin eta think tank kontserbadoreekin lotu izan da. Klima-aldaketari buruzko dokumentu negazionisten % 90 baino gehiago eskuineko think tanks-en eskutik datoz.

Mugimendu honen atzean industriaren eta enpresen interesak aurkitzen ditugu, esan bezala, kanpaina hau interes ekonomiko eta politikoekin guztiz lotuta dago. Honen adibide da Petrolio-konpainiek klima-aldaketa ukatzeko antolatu zuten kanpaina, hainbat hamarkadatan zehar desinformazioa zalbalduz. Estrategia hori tabako-industriak tabakoa erretzeko arriskuak modu antolatuan ukatu izanarekin alderatu da, eta, askotan, pertsona berberek gauzatu zutela esaten da.

Ukazioaren aurrean eszeptizismoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"Eszeptizismo modernoa", Michael Shermer Skeptic eszeptizismo zientifikoari buruzko aldizkariaren editorearen arabera, "metodo zientifikoan gauzatzen da, fenomeno natural baten azalpen naturalak formulatzeko eta probatzeko datuak kontrolatzea barne hartzen duena. Baieztapen bat faktuala egiten da behin behineko akordio bat osatzea arrazoizkoa edo zentzuzkoa denean."[1] Berotze globalaren ukazioa" eta "klima-aldaketaren ukazioa" bezalako terminoak 2000tik erabili dira adostasun zientifikoaren aurkakotasunak deskribatzeko. Ross Gelbspan kazetariaren 'The Heat Is On' liburuak aipatzen duen memoria estrategiko baten arabera, Global Climate Coalition bezalako erakundeek klima aldaketaren zientziaren pertzepzio publikoan eragin nahi dute eta "berotze globala gertaera ordez, teoria gisa birkokatu " nahi dute.[2] 2006an, Erresuma Batuko Royal Societyk gutun bat bidali zion ExxonMobili, bertan, berriki argitaratu den argitalpen baten gaitzespena adierazten da. Argitalpen horren arabera, "irakurleek halako inpresio zehaztugabe eta engainagarria dute literatura zientifikoan dokumentatutako klima-aldaketaren arrazoiei buruzko frogei buruz. [3]

Newsweek aldizkariak 2007an jakinarazi zuenez, berotze globalaren ukapena oposizioko zientzialariek, think tanks liberalek eta industrialek koordinatu eta finantzatutako kanpaina bat da, eta "klima-aldaketaren inguruko zalantza laino paralizante bat sortzea lortu dute. "[4] Newsweek-ek Robert J. Samuelson erredaktorearen ezeztapena argitaratu du, non mugimendu hau "istorio desordenatu baten sinplifikazio" eta "funtsean engainagarria" dela esaten da. Honen arabera, "kazetariek eutsi egin beharko liokete berotze globala kontzeptu moral gisa irudikatzeko tentazioari…”, izan ere, adostasun zientifikoa dagoen esparruetan, honen kontra jotzea ez da onargarria.[5]

Bestalde, duela urte batzuk, klima-aldaketaz hitz egiten hasi zirenean, zenbait politikarik ukatzearen alde egin zuten, jendartea desinformatuz eta informazioa ezkutatuz. Horren adibide argia izan zen George W. Bushen Gobernuan gertatutakoa, zeinak  azken urteetan latitude oso altuetako lur-eremu handiek udako hilabeteetan estaltzen zituen izotz-geruza galdu dutela baieztatzen zuten satelite espioiek hartutako irudi batzuk ezkutatu zituen. Dokumentu eta irudi hauek Etxe Zuriak sailkatu zituen argitara atera ez zitezen. Hidrokarburoak munduaren motorra dira gaur egun, eta baliabide hori kontrolatzen duenak planetaren ekonomiaren zati handi bat kontrolatzen du. Testuinguru horretan, oso zaila da Estatu Batuak bezalako nazioek energiaren eta automobilgintzaren sektoreen eraldaketa onartzea, besteak beste, klima-aldaketa mugatzeko, milaka milioi dolarreko inbertsioak egin beharko zelako.

Ukapenaren industria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"Komunitate zientifikoa aldaketa klimatikoaren zientzian hasi bezain laster, atzerakada hasi zen", University of Californiako historialari San Diego Naomi Oreskesen[6] arabera. Newsweek-ek hau adierazi du:

Banakako enpresek eta industria elkarteek – petrolioa, altzairua, automobilak eta zerbitzu publikoetako enpresengatik osatua– presio-taldeak osatu zituzten, hala nola Global Climate Coalition eta Ingurumenari buruzko Informazio Kontseilua. ICEren helburuetako bat izan zen berotegi-efektuaz zalantza egiten duten zientifikoei ahotsa ematea "berotze globala gertaera gisa beharrean teoria gisa birkokatuz ".[6]

1998an, New York Times-eko John H. Cushmanek American Petroleum Institute-rako harreman publikoetan aditua den batek idatzitako memorandum [7]baten berri eman zuen: memoak plan bat deskribatzen du, non klima-aldaketaren inguruan industriaren  ikuspegia partekatzen dituzten zientzialarien koadroak biltzea eta  politikariei eta publikoari konbentzitzen laguntzeko  ahaleginak egitea. " US $5.000.000 jarri zituzten estrategia aurrera atera zedin, "Kongresuarekin, hedabideekin eta beste audientzia garrantzitsu batzuekin bat datozen ikuspegi zientifikoen inpaktua maximizatzeko", dokumentuak honako hau aipatzen du:

Komunikabideentzat 600.000 dolarreko aurrekontua proposatzen da, publizitatearen dirua kontuan hartu gabe, [horrek] idazleei, editoreei, zutabegileei eta telebista-kateko korrespontsalei zuzentzen zaie, zehazki "20" zientzialari klimatologo kontratatzen dira munduko klimari buruzko eztabaidan sinesgarritasuna eta erantzukizun zientifikoa lortzeko, honek  'jakituria zientifiko nagusiari' buruzko galderak planteatzen ditu"

Zenbait kazetarik argudiatu dute estrategia honek tabakoaren lobbyzaleek tabakoa minbiziarekin ez lotzeko erabili zuten estrategiaren oso antzekoa dela. Zalantzaren merkatari hauek zientziaren izenean desinformazioa eta zalantza zabaltzen dute, atzean dauden interes ekonomiko eta politikoak ezkutatuz eta itxura zientifiko bat emanez. 2006an, The Guardian egunkariak honako hau adierazi zuen:

Antzekotasun argiak daude erabilitako hizkuntzaren eta Philip Morrisek eta ExxonMobilek sortutako erakundeek hartutako norabideen artean. Bi lobbyek terminologia bera erabili zuten, eta badirudi honen atzean Philip Morrisen aholkulariak daudela. "Zabor-zientziak" erakutsi zuen erretzea minbiziarekin eta beste disfuntzio batzuekin lotuta dagoela. Aldiz, "Zientzia argiak" tabakoaren industriak babestutako ikerketak egin zituen, eta  azterketa amaitu gabe zegoela iradokitu zuten, informazio gehiago beharrezkoa dela defendatuz. Brown & Williamson tabako-enpresaren barne-ohar batean honako hau adierazi zuten: "Zalantza gure produktua da, publiko orokorraren buruan dauden ebidentziekin lehiatzeko modurik onena baita. Eztabaida sortzeko bidea ere bada."[8]

National Academy of Sciences Dr. Frederick Seitz presidenteak "gutxi gorabehera US $585.000" irabazi zituen 1970 eta 1980ko hamarkadetan R. J. Reynolds Tobacco Companyren aholkulari gisa, erretzearen eta osasun arazoen arteko korrelazio falta frogatzea zen helburu nagusia.[9] Seitz Science and Environmental Policy Project eta George C. Marshall Institute bezalako taldeen buru izan zen, eta berotze globala "minimizatzeko" ahaleginak egin zituztela esan zuen. Hala ere,  kontrakoa pentsatzeko arrazoiak daude, Seitzek 1980ko hamarkadan esan zuenez, "berotze globala askoz gehiago da politika kontua klima kontua baino. " 2006ko apirileko elkarrizketa batean esan zuen uste zuela: "aldaketa natural bat izaten ari gara, edozer dela ere, oraindik aztertu gabeko arrazoi naturalen ondorioz. " Honela azaldu zuen bere burua: "nik esango nuke ez dela oso litekeena berotze globalaren ondoriozko arrisku larri bati aurre egin behar izatea" eta "Zientzialari on orok onartzen du egoera batzuk ezin direla alde batera utzi, baina uste dut, egungo egoeran, egin dezakegun gauza bakarra dela gauden bezala jarraitu eta emaitza  ikusi arte itxarotea." [10]  Beste aldetik, Royal Societyk egindako inkesta baten arabera, 2005ean ExxonMobilek $2,9 m banatu zizkien 39 talderi, eta erakunde honek  "klima-aldaketaren zientziaren desitxuratzaile" gisa kalifikatu zituzten , frogen ukapen huts eta sinplearen bidez adostasun zientifikoaren aurka egiten dute.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ «Skeptic » About Us » A Skeptical Manifesto» www.skeptic.com (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  2. ↑ (Ingelesez) Nast, Condé. (2010-01-01). «While Washington Slept» Vanity Fair (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  3. ↑ The Royal Society. (2006). Letter to Nick. .
  4. ↑ (Ingelesez) Staff, Newsweek. (2007-08-12). «Global Warming Deniers: A Well-Funded Machine» Newsweek (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  5. ↑ «Samuelson: A Different View of Global Warming - Newsweek Robert Samuelson - MSNBC.com» web.archive.org 2007-08-27 (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  6. ↑ a b «Global-Warming Deniers: A Well-Funded Machine - Newsweek Technology - MSNBC.com» web.archive.org 2007-08-18 (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  7. ↑ «Wayback Machine» web.archive.org 2007-06-09 (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  8. ↑ (Ingelesez) Monbiot, George. (2006-09-19). «The denial industry» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  9. ↑ (Ingelesez) Nast, Condé. (2010-01-01). «While Washington Slept» Vanity Fair (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).
  10. ↑ (Ingelesez) «Hot Politics» www.pbs.org 2007-04-24 (Noiz kontsultatua: 2024-04-12).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Klima_aldaketaren_ukapena&oldid=9671464"(e)tik eskuratuta