Lankide:Joxan Garaialde/Antoon van Dyck

Wikipedia, Entziklopedia askea

Anton van Dyck (Anberes, 1599ko martxoaren 22a - Londres, 1641eko abenduaren 9a) Flandriako margolari eta grabatzailea zen, bereziki erretratuen ekoizpenari eskainitakoa. Nazioartean ospe handia lortu zuenez, bere izena hizkuntza ezberdinetara egokitu zen: ingelesez, Sir Anthony van Dyck; euskaraz, Antoon van Dyck. Ingalaterrako gorteko lehen margolaria izatera iritsi zen Italian egonaldi luze baten ondoren. Oso ezaguna da Genovako nobleziaren eta Karlos I.a, Ingalaterrako eta Eskoziako erregearen, bere familiakoen eta bere gortearen erretratuengatik. Dotorezia lasaiko margotze metodoarekin, erretratugile ingelesengan eragina izan zuen, Peter Lely-n adibidez. Erretratuez gain, oso estimatuak izan baitziren, gai bibliko eta mitologikoak ere landu zituen berrikuntza piktoriko nabarmen batzuk sartuz.

« Flandriarentzat handia izan zen Pedro Pablo Rubens-en ospea, Anberesen, bere eskolan, ohiturak hain eskuzabaltasun nobleak eta pinturan hain espiritu ederrak gidatutako gazte bat sortu zenean, non ondo erakusten baitzuen hura ilustratzeko eta haren distira handitzeko zantzuak. »
Giovanni Pietro Bellori[1]

Anberesen, Hendrick van Balenen dizipulua izan zen, eta harekin egon zen 1609 eta 1610 artean[2]. Geroago, Rubensen ikasle eta laguntzaile ere izan zen, eta harengandik bereganatu zuen teknika eta, neurri batean, estiloa ere, eta, 1618an, San Lukasen Kofradiako irakasle gisa onartu zuten.

Bere gaztaroa Anberesen igaro ondoren, Italiara joan zen eta han Flandriako margolari handi guztien ezaugarri den erritual prestakuntza bidaia egin zuen. Bertan, Errenazimentuko lan handi batzuk ikusteko eta kopiatzeko aukera izan zuen, batez ere bere margolari gogokoena, Tizianorenak. Italiatik bueltan, Ingalaterrara joan zen, Karlos I.aren gortera, non ia erretratuez soilik bizituko zuen. Londresen hil zen 42 urte zituela, eta San Paulo katedralean lurperatu zuten. [[Kategoria:Londresen hildakoak]] [[Kategoria:Belgikako katolikoak]] [[Kategoria:Mitologiaren margolariak]]

  1. Bellori, Vite, p. 271.
  2. [Esteka hautsia], en neerlandés.