Lankide:Mdelatofue1/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea

Toti martinez de lezea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esperanza Martínez de Lezea García (Gasteiz, Araba, 1949), Toti Martínez de Lezea izenez ezaguna, gaztelaniaz eta euskaraz idazten duen eleberrigile espainiarra da, Europako Erdi Aroarekiko eta, bereziki, Espainiako historiarekiko eta tradizioekiko interesa duena.

Ingelesezko, frantsesezko eta alemanezko itzultzailea, gainera, telebistako gidoilaria, aktorea eta Kukubiltxo [1]antzerki taldearen sortzailea da.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esperanza Martínez de Lezea 1949an jaio zen Gasteizen. Batxilergoko ikasketak amaitu ondoren, Goierrira joan zen urtebetez euskara ikastera.

Frantzian ikasi zuen lau urtez frantsesez, eta jarraian Ingalaterrara joan zen hiru urtez ingelesa ikastera, baita alemaniera ere Alemanian beste bi urtez.

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1977an, bere senarrarekin eta beste gazte batzuekin batera, Kukubiltxo1 kaleko antzerki-konpainia sortu zuen Larrabetzun (Bizkaia), eta bertan bizi da bost urtez.

1985ean, Euskal Telebistarekin, euskal telebista publikoarekin, hasi zen elkarlanean, 13 ataleko haurrentzako telesail bateko gidoilari gisa. 1986tik 1992ra bitartean mila programa baino gehiago idatzi eta zuzendu zituen EITB[2]rentzat, eta 40 bideo-programa egin zituen 1983tik 1984ra Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailarentzat.

1992an itzultzaile eta interprete jardunera itzuli zen eta literatur[3] jardueraren etapa berri bati ekin zion.3 Juan Luis Landa bere ohiko [4]ilustratzaile bihurtu zen.

Idazle gisa, euskal kondairei buruzko bi liburu, eleberri historiko ugari eta 7 eta 11 urte bitarteko haurrei zuzendutako 15 eleberriko bilduma argitaratu ditu, idazlearen biloban oinarritutako Nur pertsonaiaren abenturak kontatzen dituena. Nur Juanba Berasategik zuzendu eta 2017an estreinatu den "Nur eta herensugearen tenplua" animaziozko filmaren protagonista ere izan da.

Obrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eleberriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

La calle de la judería (gaztelaniaz, euskaraz) (1998). Ttarttalo/Erein

Las torres de Sancho (gaztelaniaz, euskaraz) (1999). Ttarttalo/Erein

La Herbolera (gaztelaniaz, euskaraz, alemanez) (2000). Ttarttalo/Erein

Gerrako jauna (gaztelaniaz) (2000). Tarttaloa

Ogaitzen seme-alabak (gaztelania, euskara, frantsesa) (2001). Ttarttalo/Erein

La abadesa: María, la excelenta (2002). Maeva Ediciones/Erein

La voz de Lug (gaztelaniaz) (2002). Maeva Edizioak

Komunera. María Pacheco, emakume errebeldea (gaztelaniaz, alemanez, portugesez) (2003). Maeva Edizioak

La cadena rota (gaztelaniaz, euskaraz, frantsesez) (2004). Erein

Elizaren itzalean (2005). Maeva Edizioak

El verdugo de Dios (gaztelaniaz, alemanez) (2006). Erein

La BBretxa (gaztelaniaz) (2006). Tarttaloa

El jardín de la Oca (gaztelaniaz, alemanez) (2007). Erein

La Flor de la Argoma (2008) (gaztelaniaz, euskaraz). Erein

Perlak lepoko baterako. Juduak, masustak eta kristauak Erdi Aroko Espainian (Ángeles de Irisarrirekin) (gaztelaniaz) (2009). Letren batura

La Universal (gaztelaniaz) (2010). Maeva Edizioak

Koroarentzako pozoia (gaztelaniaz, euskaraz) (2011). Erein

Mareak (gaztelaniaz, euskaraz) (2012). Tarttaloa

Itahisa (gaztelaniaz, euskaraz) (2013). Erein

Enda (gaztelaniaz, euskaraz, errusieraz) (2014). Erein

Eta denak isildu ziren (gaztelaniaz, euskaraz) (2015). Erein

Esne eta ezti lurra (gaztelaniaz, euskaraz) (2016). Erein

Ittun (gaztelaniaz, euskaraz) (2017). Erein

Negarra lurrean (gaztelaniaz, euskaraz) (2018). Erein

Sorgin-belarra (gaztelaniaz, euskaraz) (2019). Erein

Gazteentzako eleberriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ilargiaren alaba (gaztelania, euskara, txinera). Erein

Erregearen mezularia (gaztelaniaz, euskaraz). Erein

Antso III Nagusia (euskaraz). Txalaparta

Heriotza Prioratoan (gaztelaniaz, euskaraz). Alfaguara Gazteak

Haurrentzako liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nur eta Irlandako Gnomoa (euskara, gaztelania, katalana, ingelesa). Erein

Nur eta oihan misteriotsua (euskara, gaztelania). Erein

Nur eta Dragoiaren tenplua (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta sorgindutako etxea (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta kanpamendu magikoa (euskara, gaztelania). Erein

Nur eta alfonbra hegalaria (euskara, gaztelania). Erein

Nur eta haizeen arrosa (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta dortoken uhartea (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta denboraren liburua (euskara, gaztelania). Erein

Nur eta leize sorgindua (euskara, gaztelania). Erein

Nur eta altxorraren kutxa (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta banpiroen dantza (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta Irlandarako bidaia (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta ortzadar txoria (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Nur eta Olentzero (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Bazen behin... Herensuge urdin bat (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Bazen behin... Kristalezko bola berezia (euskara, gaztelania). Erein

Bazen behin... Oso nanito txikia (euskara, gaztelania). Erein

Bazen behin... Pilota saltari bat (euskara, gaztelania). Erein

Bazen behin... Cu-cu erloju bat (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Bazen behin... Urtebetetze oparia (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Bazen behin... Pencil izeneko arkatza (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Bazen behin... Herensuge urdin bat (euskaraz, gaztelaniaz). Erein

Bazen behin... Hargin bat eta lamiñaku bat (euskara, gaztelania). Erein

Bestelakoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskal Herriko kondairak (euskara, gaztelania). Erein

Sorginak (euskaraz, gaztelaniaz) Erein

Errege Plazerak, Erregeak, Erreginak, Sexua eta Sukaldea (gaztelaniaz). Maeva Edizioak

Amaren Grafitisak (gaztelaniaz, euskaraz). Erein

ERREFERENTZIAK[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Kukubiltxo. 2017-09-22 (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  2. «Toti Martínez de Lezea | Erein» www.erein.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  3. (Gaztelaniaz) «Fuentes de libros - Wikipedia, la enciclopedia libre» es.wikipedia.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  4. (Gaztelaniaz) «El ratón que se convirtió en gnomo» El Diario Vasco 2008-07-31 (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).