Tisa

Tisa
Tisa (ro) (sk)
Тиса (rt) (uk)
Tisza (hu)
Tisa; Tisa (ro) (sk); Тиса (rt) (uk); Tisza (hu)
Datu orokorrak
Mota	ibai
Luzera	966 km
Geografia
Koordenatuak	48°04′29″N 24°14′40″E / 48.0747°N 24.2444°E
Estatu burujabe	Ukraina
Oblast	Transkarpatiako oblasta
Hidrografia
Ibaiadarrak	ikusi Vișeu River (en) ; Iza River (en) ; Someș (ibaia); Criș ibaia; Mureș; Crasna (en) ; Teresva (en) ; Tereblya (en) ; Rika (en) ; Borzsa (en) ; Bodrog (en) ; Zagyva (en) ; Bila Tysa (en) ; Čik (en) ; Tur River (en) ; Aranca River (en) ; Sajó (en) ; Bega River (en) ; Batar (en) ; Jegrička (en) ; Körös-ér (en) ; Kosivska River (en) ; Q4303732 ; Săpânța River (en) ; Baia River (en) ; Bicu River (en) ; Chorna Tysa (en) ; Sarasău River (en) ; Șaroș River (en) ; Șugătag River (en) ; Q12100215 ; Shopurka River (en) ; Bilyy (en) ; Q1035072 ; Apshitsa (en) ; Q12163155 ;
Arroaren azalera	153.200 km²
Arro hidrografikoa	Danube basin (en) eta Tisza Basin (en)
Ur-emaria	796 m³/s
Iturburua	Rakhiv
Bokalea	Danubio

Tisa^[1] (errumanieraz eta eslovakieraz: Tisa; serbieraz eta ukraineraz: Тиса; hungarieraz: Tisza) Ekialdeko Europako ibai nagusienetako bat eta Danubioren adarrik handiena da. 965 km luze da eta 157.186 km²ko ibai-arroa hartzen du.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ukrainako Karpato mendietan du iturburua (Hoverla mendialdea), Tisa Zuria eta Tisa Beltza ibaien bilgunean hain zuzen. Tisa Zuriak Chornohora mendigunean su iturburua eta Tisa Beltzak Gorgany mendilerroan. Errumaniaren eta Ukrainaren arteko muga eratzen du Hungariako lurraldean barneratu baino lehen. Hungariako Ordoki Handia alderik alde igarotzen du iparraldetik hegoaldera eta, Szolnok eta Szeged hiri hungariarrak zeharkatu ondoren, Serbian sartu eta Danubio ibaian isurtzen du ura, Belgradeko hiriaren iparraldean. Somes edo Szamos, Körös eta Mureș dira ibaiadar nagusiak.

Hidrometria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tisaren emaria 1921-1991 bitartean neurtua izan da Szegeden (Hungaria)^[2]. Gune horretan, drainatutako eremuak 138.408 km² ditu, arro osoaren % 88. Urteko batez besteko emaria 817 m³ segundoko da. Emari handiena apirilean du (1469 m³/s), eta txikiena irailean (426 m³/s).

Tisaren batez besteko emariak (m³/s), Szegeden neurtuak
Datuak: 1921 eta 1991 artean

Ibaiadarrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2015/12/12 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .
↑ Tisza at Szeged. webworld.unesco.org (Noiz kontsultatua: 2015-12-13).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q134350
Multimedia: Tisza / Q134350

[1] Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .

[unesco-2] Tisza at Szeged. webworld.unesco.org (Noiz kontsultatua: 2015-12-13).

[1]

[2]