Zulaija Al-Shahabi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Zulaija Al-Shahabi

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakزليخة الشهابي
JaiotzaJerusalem, 1901
HeriotzaJerusalem, 1992ko maiatzaren 13a (90/91 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakarabiera
palestinar arabiera
Modern Hebrew (en) Itzuli
hebreera
Jarduerak
Jarduerakemakumeen eskubideen aldeko ekintzailea eta aktibista
KidetzaPalestinaren Askapenerako Erakundea

Zulaija Al-Shahabi, arabieraz زليخة الشهابي zulayja ashahabi, (Jerusalem, Palestina, 1901 - ibidem, 1992ko maiatzaren 13a) Palestinako feminismoaren ekintzaile eta aitzindaria izan zen, eta bizitza osoan parte hartu zuen Palestinako borroka nazionalean. Haren aita Jerusalemgo eliteko kidea zen, eta Otomandar Inperioan zenbait goi-kargu administratibo bete zituen. 1927an, Jerusalem udalerriko lehendakaritza hartu zuen.[1][2][3]

Bere lorpen ugarien artean, Zulaija emakumeen manifestazio baten buru izan zen, Palestinako iraultzako zenbait liderren atxiloketaren aurkako protesta egiteko, eta Emakume Palestinarren[4] Lehen Batasuna sortu zuen (1921). Emakume Arabiarren[5] Batasunaren fundazioan (1944) eta Emakumeen Batasun Medikoaren kontsultategi bat ezartzen ere parte hartu zuen, haurdun zeuden emakumeak zaintzeko, haurrak zaintzeko zentro bat eta neskei brodatzen eta josten irakasteko zentro bat (1950).

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1948 baino lehen[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zulaija Al-Shahabik Palestinako historian zehar borroka nazionalean lagundu zuen. 1921ean, Emakume Palestinarren Lehen Batasuna (UMP) sortu zuen. Erakunde horrek ibilbide luzea du, emakume palestinar guztien eskubideak ordezkatu eta defendatzeko, bai lurralde okupatuetan, bai errefuxiatu- eta diaspora-eremuetan. UMPren helburua Mandatu Britainiarrari aurka egitea eta Haavara akordioari aurre egitea zen; akordio horrek juduak Inperio britainiarrak okupatutako Palestinara emigratzea ahalbidetzen zuen. Egoera horren aurrean, 1929ko urrian, Emakume Arabiarren Lehen Kongresurako deia egin zen Jerusalemen, eta Palestina osoko 300 emakumek parte hartu zuten, Palestinako inmigrazio juduaren aurkako protesta bat aurkezteko Britainia Handiko Goi Komisarioaren aurrean.

Kongresuaren ondoren, Zulaijak laguntza bildu eta muyahidineei eta zaurituei eta haien familiei eskaini zien. Zulaijarekin UMP sortu zuen irakasle eta ekintzaile palestinarra zen Melia Sakakinirekin batera doako kanpaina bat antolatu zuen Jerusalemen, neskei irakurtzen eta idazten irakasteko.[6] Zazpi urte geroago, 1936an, Zulaija Emakume Arabiarren Elkartearen (AMA) sorreran parte hartu zuen Jerusalemen, eta Britainia Handiko Goi Komisarioarekin elkartzeko eta Palestinako iraultzako zenbait liderren atxiloketaren eta deportazioaren aurka protesta egiteko emakumeen lehen agerraldiaren buru izan zen.

1944an, AMA izena aldatu zioten, Palestinako Emakume Arabiarren Batasuna (UMAP)izatera pasatu zen, Kairon egindako konferentzia batean. Bertan, sei herrialde arabiarretako ordezkariak izan ziren: Egipto, Iraq, Siria, Libano, Palestina eta Transjordania, eta, hurrengo urtearen hasieran, UMAP berriaren lehen bilera egin zen Jerusalemen. Zulaijak bertan parte hartu zuen, beste emakume lider askok bezala, hala nola Sariyat Khoja (Iraq), Hawa Idris (Egipto), Huda Sha'arawi (Egipto), Faiza Al -Moayyed (Siria), Afifa Raouf (Iraq), Aliya Abdel-Qader Al-Jazaery (Siria), Rose Shahka (Líbano) eta Amina Al-Saeed (Egipto).

1948tik aurrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1950. urtean, Zulaijak Emakumeen Batasun Medikoaren kontsultategia ezarri zuen Jerusalemen, eta bertan emakume haurdunei laguntzen zitzaien. Era berean, haurtzaindegiak, haurrentzako lorategiak eta neskei josten eta brodatzen irakasteko eskolak ezarri zituen. Makassed-eko Elkarte Ongile Islamikoa sortzen lagundu zuen. Irabazi-asmorik gabeko elkarte hori Nakbaren ondoren sortu zen pertsona guztiei laguntzeko, osasun-arloan ez ezik, hezkuntza- eta gizarte-arloan ere bai.

1952an, Elizabeth Nasser eta Hind Al-Husseini hezitzaileekin batera erakundea sortu zuten etengabeko sarraskiek eta gatazka armatuek kaltetutako adingabeei laguntzeko, umezurztegi batzuk edo etxerik gabe geratu ziren neskentzako etxeak sortzeko, neskato horiek bizi zuten miseria zela eta, eskean ez amaitzeko. Neskei bizitza duina, babesleku segurua eman zieten, erakundeetan lan egitera edo garai hartan «emazte on» bihurtzera iristeko ezagutza emateaz gain.

Geroago, Palestinako Askapenerako Erakundea (OLP) ezartzen lagundu zuen, mugimendu politiko eta paramilitarren koalizioa, 1964an sortua, NBEk «herri palestinarraren legezko ordezkari bakar»tzat hartua eta onartua. Sei Egunetako Gerraren aurretik, Al-Shahabiren Emakumeen Batasunaren gidaritzarekin eta Jerusalem hiriko gainerako emakumeen partaidetzarekin, Herri Erresistentziako Batzordeko Anbulantzien Batzordea eratu zen, baita Jerikon adinekoentzako egoitza bat ere.

1968an, Zulaija izan zen lehen erbesteratua, Jerusalemgo Gobernazioko Ongintza Elkarteen Batasuneko presidentea eta Jerusalemgo Emakume Arabiarren Batasunaren sortzailea zela.

Erbesteratzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1968an, Zulaija Al-Shahabi Jerusalemetik erbesteratu zuten lehen pertsona izan zen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Ingelesez) BAZARRNA. (2021-08-27). «Zulaykha al-Shihabi» Bazarrna (Noiz kontsultatua: 2023-10-28).
  2. ↑ (Ingelesez) «Zulaykha al-Shihabi (1903-1992)» Institute for Palestine Studies (Noiz kontsultatua: 2023-10-28).
  3. ↑ (Ingelesez) «Zulaykha al-Shihabi - Feminist Figures (1903 - 1992)» Interactive Encyclopedia of the Palestine Question – palquest (Noiz kontsultatua: 2023-10-28).
  4. ↑ mendizabal, iñaki. (2011-10-19). «Y Aisha reclamó sus derechos» Noticias de Gipuzkoa.
  5. ↑ mendizabal, iñaki. (2011-10-19). «Y Aisha reclamó sus derechos» Noticias de Gipuzkoa.
  6. ↑ «Iniciar sesión en Facebook» Facebook.

 

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zulaija_Al-Shahabi&oldid=9438269"(e)tik eskuratuta