2023ko Vilnako gailurra

Wikipedia, Entziklopedia askea
2023ko Vilnako gailurra
Irudia
MotaNATO summit (en) Itzuli
Denbora-tarte2023ko uztailaren 11 - 2023ko uztailaren 12a
KokalekuVilnius
HerrialdeaLituania

2023ko Vilnako gailurrauztailaren 11tik 12ra Lituaniako hiriburuan egin zen NATOren gailurra izan zen. Bertan bildu ziren NATOko estatu kideetako estatuburuak eta gobernuburuak. Bilkura hau egitea 2022ko Madrilgo gailurran erabaki zen.[1] Bilkura horretan erakundearen liderrek Ukrainako inbasioa aztertu zuten; halaber, erakundean sartzeko Suediak eta Ukrainak egindako eskaerak aztertu ziren.[2]

Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Goi-bilera Errusiak Ukraina inbaditu zueneko testuinguruan egin zen. 2023ko urtarrilean Lituaniako Parlamentuaren aurrean egindako hitzaldian, Volodymyr Zelensky Ukrainako presidenteak zorigaiztoko goi-bilera izango zela esan zuen.[3] Ukrainak NATOra formalki gonbidatua izateko nahia adierazi zuen Vilnako goi-bileran. 2023ko uztailaren 8an, Joe Biden AEBko presidenteak adierazi zuen Ukraina ez zegoela prestatuta une hartan NATOn sartzeko.

Goi-bileraren unean, 24 estatu kidek formalki adierazi zuten Ukraina NATOrekin bat egitea babesten zutela. Goi-bileraren aurretik, 2023ko uztailaren 4an, Lituaniako presidente ohi Dalia Grybauskaituak kritikatu egin zituen Errusiaren erasoa eragotzi ez zuten mendebaldeko buruzagiak, eta esan zuen Ukraina NATOra gonbidatzeari uko egitea akatsa izango zela.[4]

2023an Finlandia NATOn sartu ondoren, NATOko estatu kide askok espero zuten Turkiak eta Hungariak berrespen-prozesua osatzea eta goi-bilera baino lehen Suediaren atxikimendua ahalbidetzea. Hala ere, Turkiako eragozpenak zirela eta, goi-bilera baino lehen ez zegoen argi Turkiak Suediaren eskaera babestuko zuen.[5]

Australia, Japonia, Zeelanda Berria eta Hego Korea izan ziren goi-bileran, nolabait, NATOrekiko harremanak sendotzeko, Txinarekin eta Errusiarekin gero eta tentsio handiagoak zituztelako.[6]

Erabaki batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Baldintzak noiz beteko zain, datarik gabeko gonbitea luzatu dio NATOk Ukrainari kide bihurtzeko.[7] Vilniusen. NATOk baiezkoa eman zion Zelenskiren eskaerari; hau da, aliantzan bat egiteari buruzko egutegia zehaztea, baina ez orain, baizik eta «segurtasun baldintzak betetzen direnean». Mendebaldeko aliatuek laguntza ekonomikoa emango diote Ukrainiari, baina guzti horren trukean, Ukrainak erreformak egiteko konpromisoa hartu beharko du: besteak beste, «demokraziarekin, zuzenbidearekin, giza eskubideen eskubideekin eta hedabideen askatasunarekin» lotuta doazenak, hain zuzen, «herrialdearen ekonomia bide jasangarrian kokatzeko» eta «armadaren kontrol demokratikoa» indartzeko.[8]

Turkiako presidente Recep Tayyip Erdoganek Suedia NATOn sartzeko erabakiari oniritzia eman zion, baina ondoren zehaztu zuen ez zuela urrira arte Suedia aliantzako kide egitea berresteko lege proiektua aurkeztuko parlamentuan. Stockholmek bide orri bat emango dio Ankarari «terrorismoaren aurka» harturiko neurriei buruz, haren eskaera berretsi aurretik. Erdoganek ezetzari eutsi dio orain arte, besteak beste, bere gobernuak terroristatzat daukan PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren jarraitzaileek Suedian «terrorismoa goratzen» dihardutela oraindik.[9]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ https://web.archive.org/web/20220706202731/https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_196951.htm
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20230711010024/https://www.aljazeera.com/news/2023/7/10/nato-membership-of-ukraine-sweden-in-focus-at-vilnius-summit
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20230315013639/https://www.eurointegration.com.ua/eng/news/2023/01/13/7154097/
  4. ↑ https://web.archive.org/web/20230704090934/https://www.lrt.lt/en/news-in-english/19/2027748/europe-said-baltics-were-right-about-russia-but-is-ignoring-us-again-says-lithuania-s-former-president
  5. ↑ https://web.archive.org/web/20230628202417/https://www.reuters.com/world/europe/swedens-nato-bid-could-face-delay-beyond-vilnius-summit-western-official-2023-06-28/
  6. ↑ https://web.archive.org/web/20230704115036/https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_213474.htm
  7. ↑ https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/bideoak/osoa/9262128/bideoa-natok-ebatzi-du-baldintzak-betetzen-direnean-gonbidatuko-dutela-ukraina-aliantzan-sartzera/
  8. ↑ https://www.berria.eus/albisteak/230587/mendebaldeak-agindu-du-ukrainaren-segurtasuna-bermatuko-duela-luzaroan.htm
  9. ↑ Ibidem.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=2023ko_Vilnako_gailurra&oldid=9338532"(e)tik eskuratuta