Uztailaren 11
Uztailaren 11 gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta laurogeita hamabigarren eguna da, 193.a bisurteetan. 173 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak.jpg)
Heriotzak_Gobfrlargcabsept1936_(cropped).jpg)
Gertaerak 
Egutegia 
Izendegia Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1978 - Poliziak German Rodriguezen hilketaren aurka manifestatzen ari zirenen aurka tiro egin eta Joseba Barandiaran gazte astigartarra hil zuen Donostiako Aldapetan.
- 2006 - Pablo Muñoz, Diario de Noticiaseko zuzendaria atxilotu zuten, ustez ETAko finantziazio sarearekin harremana izateagatik.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1919 - Herbehereetako parlamentuak zortzi orduko lanordua ezarri zuen.
- 1921 - Irlandako Independentzia Gerra amaitu zen.
- 1978 - Tarragonako Alcanar udalerrian propileno likidotua zeraman zisterna kamioi baten leherketaren ondorioz 243 hildako izan ziren.
- 1979 - Propilenoz kargaturiko kamioiak eztanda egin zuen Los Alfaques kanpinaren parean Tarragonako kostaldean eta 216 hildako utzi zituen.
- 1987 - Munduko biztanleria 5.000 miloi pertsonetara iritsi zen.
- 2006 - Atentatu odoltsua Mumbaiko hiri indiarrean, 190 hildako eta 600 zauritu baino gehiago.
- 2010 - Kampalan Munduko Kopako finala ikusten ari ziren bi jatetxeetan atentatu batek 64 hildako utzi ditu.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1974 - The Legend of the 7 Golden Vampires ("7 Urrezko Banpiroen Kondaira") filma estreinatu zen, Roy Ward Baker eta Chang Chehk zuzendu eta Peter Cushing, John Forbes-Robertson, David Chiang, Robin Stewart eta Julie Ege aktoreek antzeztu zuten.
- 1997 - Contact ("Kontaktua") filma estreinatu zen, Robert Zemeckisek zuzendu eta Jodie Foster, Matthew McConaughey, James Woods, John Hurt, Tom Skerritt eta Angela Bassett aktoreek antzeztu zuten.
- 2008 - Outlander ("Kanpotarra") filma estreinatu zen, Howard McCainek zuzendu eta James Caviezel, Sophia Myles, Jack Huston, Ron Perlman eta John Hurt aktoreek antzeztu zutelarik.
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1895 – Lumière anaiek film bat aurkeztu zuten zientzialarien aurrean.
- 1962 – Bezperan jaurtitako Telstar satelitearen bidezko lehen telebista seinaleak emititu ziren.
- 2022 - James Webb teleskopioak bere eremu sakoneko lehen irudia igorri zuen.
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 2010 - Espainiako Futbol Selekzio Nazionalak 1-0 irabazi zion Herbeheetakoari Hegoafrikako Munduko Futbol Txapelketan. Iniestaren golak historiako lehen garaipena eman zion Espainiari.
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1894 - Ignacio Hidalgo de Cisneros, arabar militarra (h. 1966).
- 1896 - Émile Seitz, lapurtar politikaria (h. 1981).
- 1904 - Miguel Primo de Rivera Sáenz de Heredia, Lizarrako markesa, espainiar politikari falangista (h. 1964).
- 1912 - Bernard Lavielle, frantsesezko baxenafar idazlea (h. 1997).
- 1913 - Martin Gorostidi, euskal musikaria (h. 1988).
- 1925 - Juan Uharte Beaumont, nafar enpresaburu eta mezenasa (h. 2018).
- 1937 - Gonzalo Díaz Beitia, bizkaitar futbolaria.
- 1944 - Fernando Egidazu, bizkaitar ekonomialaria, Espainiako Bankuan lan egiten duena.
- 1946 - Ibon Sarasola, gipuzkoar idazlea, hizkuntzalaria eta euskaltzaina.
- 1947 -
- Jesus Maria Arrieta, gipuzkoar elizgizon eta idazlea.
- Andoni Sagarna, gipuzkoar ingeniaria eta euskaltzaina, terminologia eta hizkuntzaren teknologiaren arloetan euskara modernizatzeko aitzindaria.
- 1949 - Luis Ibero, nafar politikaria, Zizur Nagusiko alkatea (h. 2020).
- 1952 - Rafael Biteri, bizkaitar futbolaria ohia.
- 1955 -
- Marina Aoiz, nafar kazetari eta poeta.
- Juan Maria Azkarate, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- 1961 - Felipe Rius, nafar idazle eta kazetaria (h. 2018).
- 1962 - Juanma Suárez, Eskorbuto taldeko baxu-jotzaile eta abeslaria (h. 1992).
- 1964 - Andoni Aizpuru, gipuzkoar kazetaria eta telebista aurkezlea.
- 1970 - Idoia Mariezkurrena, gipuzkoar atleta ohia, xabalina jaurtiketan nabarmendu zena.
- 1976 - Egoitz Lasa, euskal aktorea.
- 1980 - Juan José Oroz, nafar txirrindularia.
- 1982 - Ibai Rejas, arabar futbolari ohia.
- 1986 -
- Raúl García, nafar futbolaria.
- Igor Romero, gipuzkoar txirrindulari ohia.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1274 - Roberto I.a Eskoziakoa, Eskoziako erregea (h. 1329).
- 1558 - Robert Greene, ingeles poeta, antzerkigile eta eleberrigilea (h. 1592).
- 1653 - Sarah Good, Salememgo sorginkeria prozesuan sorginkeria leporatu zioten lehen hiru emakumeetako bat (h. 1692).
- 1657 - Frederiko I.a, Prusiako erregea (h. 1713).
- 1561 - Luis de Góngora, espainiar olerkaria eta antzerkigilea (h. 1627).
- 1662 - Maximiliano II.a Emanuel Bavariakoa, Bavariako hauteslea (h. 1726).
- 1767 - John Quincy Adams, Ameriketako Estatu Batuetako 6. Presidentea (h. 1848).
- 1775 - José María Blanco White, espainiar idazlea (h. 1841).
- 1846 - Léon Bloy, frantziar idazlea (h. 1917).
- 1849 - Harry Kellar, estatubatuar ilusionista eta magoa (h. 1922).
- 1878 - Hjørdis Grøntoft Raknerud, norvegiar arkitektoa, Eskandinaviako lehen emakume arkitektoetako bat (h. 1918).
- 1885 - Roger de La Fresnaye, frantziar margolari kubista (h. 1925).
- 1888 - Carl Schmitt, alemaniar legelari, filosofo politiko eta nazi alderdiko kidea (h. 1985).
- 1890 -
- Giacomo Albanese, italiar matematikaria (h. 1947).
- Alice Rey Colaço, portugaldar margolari, ilustratzaile modernista, opera-abeslari, eszenografo eta jantzi-diseinatzailea (h. 1978).
- Arthur Tedder, britainiar mariskala (h. 1967).
- 1891 - Gabriel Benoist, normandierako Cauchois dialektoan idazten zuen normandiar idazlea (h. 1964).
- 1899 - E. B. White, estatubatuar idazlea (h. 1985).
- 1903 - Rudolf Abel, Sobietar Batasuneko espioia (h. 1971).
- 1904 - Leland John Haworth, partikulen fisikari estatubatuarra (h. 1979).
- 1907 - Samivel, frantziar diseinatzailea, margolaria eta idazlea (h. 1992).
- 1912 - Sergiu Celibidache, errumaniar-alemaniar konpositore eta orkestra-zuzendaria (h. 1996).
- 1913 - Kofi Abrefa Busia, Ghanako lehen ministroa (h. 1978).
- 1914 - Aníbal Troilo, pichuco, argentinar bandoneon-jotzaile, musikagile eta tango-orkestra zuzendaria (h. 1975).
- 1916 -
- Alexander Prokhorov, sobietar fisikaria, 1964ko Fisikako Nobel Saria (h. 2002).
- Gough Whitlam, Australiako lehen ministroa (h. 2014).
- 1918 - Venetia Burney, ingeles emakumea, Pluton izena lehen aldiz proposatu zuena, 11 urte zituela (h. 2009).
- 1920 - Yul Brynner, estatubatuar aktorea (h. 1985).
- 1922 - Maria Magdalena Domínguez, galiziar poeta (h. 2021).
- 1925 -
- Mercedes Colás, Porota, Giza Eskubideen aldeko argentinar ekintzailea, Maiatzaren Plazako Amak elkarteko lehendakariordea (h. 2021).
- Nicolai Gedda, suediar opera-abeslaria, tenorra (h. 2017).
- 1927 -
- Theodore Harold Maiman, estatubatuar fisikaria, lehen laserraren sortzailea (h. 2007).
- Gregorio Salvador Caja, espainiar lexikologoa eta dialektologoa (h. 2020).
- 1930 - Harold Bloom, estatubatuar irakaslea, literaturaren teoria eta kritika akademikoa jorratu zituena (h. 2019).
- 1934 - Giorgio Armani, italiar moda-diseinatzailea, moda-egileen artean maisutzat joa.
- 1943 -
- Pedro Carrasco, espainiar boxeolaria (h. 2001).
- Howard Gardner, estatubatuar psikologoa, adimen anizkunaren teoriaren sortzaile nagusia.
- 1944 - Valdeir Vieira, brasildar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1945 - Junji Kawano, japoniar futbolari ohia.
- 1947 -
- John Holt, jamaikar reggae abeslari eta kantagilea (h. 2014).
- Jaroslav Pollák, eslovakiar futbolaria (h. 2020).
- 1949 - Émerson Leão, brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1952 - Stephen Lang, estatubatuar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea.
- 1953 - Leon Spinks, estatubatuar boxeolaria (h. 2021).
- 1957 - Patsy O'Hara, INLAko kidea (h. 1981).
- 1958 - Hugo Sánchez, mexikar futbolari ohia, inoizko mexikar futbolari hoberenetakoa.
- 1959 -
- Richie Sambora, estatubatuar musikaria, Bon Jovi taldeko gitarrista.
- Suzanne Vega, estatubatuar musikari eta abeslaria.
- 1960 -
- Tomoyuki Kajino, japoniar futbolari ohia.
- Jafar Panahi, irandar zinema zuzendaria eta gidoilaria.
- Ronald M. Schernikau, alemaniar idazlea, Errepublika Demokratikoko herritartasuna eskatzen azkena (h. 1991).
- 1961 - Esperanza Elipe, espainiar aktorea.
- 1963 - Dean Richards, ingeles errugbilari ohia.
- 1965 - Albert Sánchez Piñol, kataluniar idazle eta antropologoa.
- 1968 - Conrad Vernon, estatubatuar ahots-aktore eta gidoigilea.
- 1972 - Henrique Capriles Radonski, venezuelar politikaria eta abokatua.
- 1975 - Naomi McClure-Griffiths, estatubatuar astrofisikaria eta erradioastronomoa.
- 1976 - Rose-Maïté Erkoreka, euskal jatorriko quebectar aktorea.
- 1983 - Samian, Quebeceko hip hop-rap kantaria, frantsesez eta algonkineraz abesten duen lehen rap kantaria.
- 1985 - Jonathan Sexton, irlandar errugbi jokalaria
- 1987 - Mela Franco Habijan, filipinar modelo eta aktorea.
- 1989 - Rachael Blackmore, irlandar jockey-a, Grand National irabazi zuen lehen amazona.
- 1990 - Caroline Wozniacki, daniar tenislaria.
- 1992 - Carolyn Genzkow, alemaniar aktorea.
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1580 - Filiberto Agaramont, Biarnoko seneskala, Agaramonteko eta Gixuneko kondea eta Baionako alkatea (j. 1552).
- 1763 - Jerónimo Anchuela, aragoiar inprimatzailea, Iruñean (j. c. 1706)
- 1920 - Valentín Hernández Aldaeta, bizkaitar politikari sozialista (j. 1865).
- 1956 - Alejandro Aranburu, Droget, bizkaitar esku-huskako pilotari, errepublikazale eta iraultzailea (j. 1885).
- 1960 - Jesus Aranbarri, bizkaitar musikagilea, Madrilen (j. 1902).
- 1961 - Vicente Uribe, bizkaitar politikari komunista, Pragan (j. 1902).
- 1970 - Secundino Zuazo, euskal herritar arkitekto eta hirigile arrazionalista, Madrilen (j. 1887).
- 1977 - Martín Agüero, bizkaitar toreatzailea (j. 1902).
- 1978 - Joseba Barandiaran, gipuzkoar gaztea, German Rodriguezen hilketaren aurka manifestatzen ari zela poliziak tiroz hila (j. 1959).
- 1996 - Juan Jose Etxabe, ETAko buruzagia eta lehen ekintzaileetako bat (j. 1937).
- 2011 - Iñaki Isasmendi, euskal idazlea eta Itxarkundia batailoiko eusko gudaria (j. 1914).
- 2016 - Javier Etxebarria, bizkaitar futbolaria (j. 1940).
- 2020 - Iñaxi Etxabe, gipuzkoar bertsolaria (j. 1933).
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 472 - Antemio, erromatar enperadorea.
- 937 - Rodolfo II.a Borgoinakoa, Borgoinako erregea (j. c. 880).
- 969 - Olga Kievekoa, Igor Kievekoa Duke Handiaren emaztea, Kieveko Rusako erregeordea eta Sviatoslav I.aren ama (j. c. 890).
- 1174 - Amalariko I.a Jerusalemgoa, Jerusalemgo erregea (j. 1136).
- 1231 - Ines Beaujeukoa, Frantziako Erresumako noblea.
- 1382 - Nicole d'Oresme, frantziar elizgizon, teologo eta zientzialaria.
- 1451 - Barbara Celjekoa, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperatriza eta Hungariako eta Bohemiako erregina ezkontidea (j. c. 1392).
- 1593 - Giuseppe Arcimboldo, italiar margolaria (j. c. 1527).
- 1856 - Josef Kajetán Tyl, txekiar antzerkigile, idazle eta aktorea, Txekiako ereserki nazionalaren egilea (j. 1808).
- 1896 - Ernst Curtius, alemaniar historialaria, humanista, kritikaria eta jakituna (j. 1814).
- 1903 - William Ernest Henley, ingeles olerkaria (j. 1849).
- 1909 - Simon Newcomb, kanadar-estatubatuar astronomoa (j. 1835).
- 1920 - Eugenia de Montijo, Frantziako enperatriza eta Napoleon III.aren emaztea (j. 1826).
- 1931
- Jean-Louis Forain, frantziar margolari, diseinatzaile eta grabatzailea (j. 1852).
- Giovanni Boldini, italiar genero eta erretratu margolaria (j. 1842).
- 1937 - George Gershwin, estatubatuar musikagile eta pianista (j. 1898).
- 1941 - Arthur Evans, britainiar arkeologoa (j. 1851).
- 1946 - Paul Nash, britainiar margolari surrealista eta gerra artista (j. 1889).
- 1964 - Maurice Thorez, frantziar politikaria (j. 1900).
- 1970 - Agustín Muñoz Grandes, espainiar militar eta politikaria, Espainiako Gerra Zibilean Nafarroako II. Brigadaren agintaria (j. 1896).
- 1971 - John W. Campbell, estatubatuar zientzia-fikziozko eleberrigile eta argitaratzailea (j. 1910).
- 1973 - Robert Ryan, estatubatuar aktorea (j. 1909).
- 1974 - Par Lagerkvist, suediar idazlea, 1951ko Literaturako Nobel Saria (j. 1891).
- 1976 - Eric Baker, britainiar aktibista bakezalea, Amnistia Internazionalaren sortzailetariko bat (j. 1920).
- 1983 - Ross Macdonald, estatubatuar eleberrigilea (j. 1915).
- 1989 - Laurence Olivier, ingeles aktorea, zinema zuzendaria eta ekoizlea, kritikagile askoren ustez XX. mendeko aktorerik hoberena (j. 1907).
- 1990 - Matias Sagardoy Allo, Espainiako militar nafarra (j. 1901).
- 1992 - Deng Yingchao, txinatar politikaria (j. 1904).
- 1994 - Gary Kildall, estatubatuar informatikari eta enpresaburua, CP/M sistema eragilearen sortzailea (j. 1942).
- 2004 - Laurance Rockefeller, estatubatuar filantropoa (j. 1910).
- 2007 -
- Lady Bird Johnson, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (h. 2007).
- Alfonso López Michelsen, Kolonbiako presidentea (j. 1913).
- 2009 - Go Mi-Sun, 11 zortzimilako igo zituen emakumezko alpinista hegokorearra, Nanga Parbatetik jaisten ari zela (j. 1967).
- 2011 - Tom Gehrels, estatubatuar astronomoa (j. 1925).
- 2014 - Tommy Ramone, Ramones taldeko lehen bateria-jotzaile eta sortzaileetako bat (j. 1949).
- 2015 - Satoru Iwata, japoniar bideo-joko programatzaile eta enpresaria (j. 1959).
- 2016 - Emma Cohen, kataluniar zinema, antzerki eta telebistako aktore, idazle eta zinema zuzendaria (j. 1946).
- 2022 - Monty Norman, britainiar musikagile eta abeslaria (j. 1928).
Jaiak eta urteurrenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Sehaska egutegiko izendegia: Endika eta Gorane/Gorapen/Gorantzi.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Urteko hilak | ||
|---|---|---|
|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua | ||