Alemania-Sobietar Batasuna Muga eta Laguntasun ituna

Wikipedia, Entziklopedia askea
Alemania-Sobietar Batasuna Muga eta Laguntasun ituna
Motaaldebiko itun
Data1939ko irailaren 28a
Argitaratze-data1939
KokalekuMosku
HerrialdeaAlemania eta Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna
Sinatzailea

Alemania-Sobiet Batasuna Muga eta Laguntasun ituna 1939ko abuztuaren 23ko Molotov–Ribbentrop Itunaren bigarren protokolo gehigarria izan zen.[1] Ezkutuko klausula bat izan zen, 1939ko irailaren 28an Alemania naziak eta Sobietar Batasunak aldatua, Polonia subiranoa inbaditu eta batera okupatu ondoren. Joachim von Ribbentropek eta Viatxeslav Moltovek, Alemaniako eta Sobietar Batasuneko Kanpo Arazoetako ministroek sinatu zuten, hurrenez hurren, Iosif Stalinen aurrean. Protokoloaren zati txiki bat baino ez zen publikoki iragarri, lehenengo tratatua ordezkatzen zuena eta Alemania naziaren eta Sobietar Batasunaren eragin-eremuek sekretuak izaten jarraitu zuten. Itunaren hirugarren protokolo sekretua 1941eko urtarrilaren 10ean sinatu zuten Friedrich Werner von Schulenburg eta Molotovek. Alemaniak uko egin zien Lituaniako zati batzuen gainean egindako erreklamazioei, Barbarossa Operazio anti-sobietarra baino hilabete batzuk lehenago.

Artikulu sekretuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Joachim von Ribbentrop Atzerri Arazoetako ministro alemanak 1939ko irailaren 28an sinatu zuen Alemaniar-Sobietar Ituna

Artikulu sekretu batzuk erantsi zitzaizkion tratatuari. Artikulu horiei esker, sobietar eta alemaniar herritarrak trukatu ahal izan ziren Poloniako bi eremu okupatuen artean, Molotov–Ribbentrop Itunak Europaren erdialderako agintzen dituen interes esferen zati batzuk kendu zituzten, eta, halaber, adierazi zuten tratatuaren alderdi bakar batek ere ez zuela utziko beste aldeari zuzendutako "agitazio poloniarrik" bere lurraldean.

Poloniako mendebaldeko inbasioan, Wehrmacht alemanak Lublingo voivoderriaren eta Varsoviako voivoderriaren ekialdeko kontrola hartu zuen, Sobietar Batasunari Molotov–Ribbentrop Itunak emandako lurraldeak. Sobietarrak "galera" horrengatik konpentsatzeko, itunaren artikulu sekretuak Lituania eragin sobietarraren eremura eraman zuen, lurralde bat izan ezik, lurralde horri "Lituaniako Zerrenda" deitutakoa, Šešupė ibaiaren ezkerraldea, Alemaniaren eragin-eremu izaten jarraitu zuen.

Ondorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sobietar Batasunak Estoniarekin 1939ko irailaren 28an, Letoniarekin urriaren 5ean eta Lituaniarekin urriaren 10ean sinatu zituen Elkarri Laguntzeko itunak. Itunek bi alderdiak behartu zituen besteen subiranotasuna eta independentzia errespetatzera, eta sobietar gobernuari aukera eman zioten base militarrak ezartzeko hiru herrialde baltikoen lurraldean.[2] Behin ezarri ondoren, sobietar base militar horiek Baltikoko herrialdeen sobietarren inbasioa eta okupazioa erraztu zuten, 1940ko ekainean.

1939ko Itunean jasotako xedapenen arabera, Lituaniak ere Vilniusko eskualdearen bostena hartu zuen, Lituaniako hiriburu historikoa barne, Vilnius. Elkarri laguntzeko itunek Baltikoko Estatuen okupazio sobietarra ahalbidetu zuten 1940an, eta New York Timesek "independentziako sakrifizio birtual" gisa deskribatu zuen.[3]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Davies 2008, page 30 (ibidem).
  2. Hiden & Salmon (1994). p. 110.
  3. Gedye, G.E.R.. (1939-10-03). «Latvia Gets Delay on Moscow Terms; Lithuania Summoned as Finland Awaits Call to Round Out Baltic 'Peace Bloc'» The New York Times: 1, 6..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]