Alfred Nobel
| Alfred Nobel | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Alfred Bernhard Nobel |
| Jaiotza | Jakob and Johannes parish (en)  eta Stockholm, 1833ko urriaren 21a |
| Herrialdea |  Suedia |
| Lehen hizkuntza | suediera |
| Heriotza | Sanremo, 1896ko abenduaren 10a (63 urte) |
| Hobiratze lekua | Norra begravningsplatsen (en) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: garuneko odoljarioa |
| Familia | |
| Aita | Immanuel Nobel |
| Ama | Karolina Andriette Ahlsell |
| Ezkontidea(k) | ezkongabea |
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Leinua | Nobel family (en) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | suediera frantsesa errusiera ingelesa alemana italiera |
| Irakaslea(k) | Théophile-Jules Pelouze (en) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | kimikaria, industrialaria, filantropoa, argazkilaria, weapons manufacturer (en) eta ingeniaria |
| Lantokia(k) | Suedia eta Italia |
| Lan nabarmenak | Nobel Sariak dinamita |
| Jasotako sariak | |
| Kidetza | Suediako Zientzien Errege Akademia |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | ateismoa |
   | |
 | |
_-_Knight_BAR.png){kind=small}
Alfred Bernhard Nobel (Stockholm, Suedia, 1833ko urriaren 21a - Sanremo, Italia, 1896ko abenduaren 10a) kimikaria, asmatzailea eta ingeniaria, dinamitaren asmatzailea izan zen. "Bofors" arma konpainiaren jabea izan zen, eta dirutza handia egitea lortu zuen bizitzan zehar. Horretaz gain, Nobel sarien sortzailea izateagatik da ospetsua.[1]
350 asmakizun baino gehiago patentatu zituen. Famatuena 1867an asmatutako dinamita da: Nitroglizerinaren ezegonkortasunak heriotz asko eragiten zituen, berak adreilu area gehitu eta egonkortu egin zuen. Ordutik aurrera, lehergailuak egiten hasi zen eta horrekin dirutza handia irabazi zuen.
1895eko azaroaren 27an Parisko Suediar-Norvegiar Klubean [2] sinatutako testamentuan bere aberastasunaren parte batekin diru gordekin bat sortuko zen urtero fisika, kimika, medikuntza eta bakearen arloan ekarpen adierazgarriak egindako pertsonei diru-sari bat emateko.[3]
Bere Sanremoko etxean zegoen, bihotza gelditu zitzaionean, heriotza eraginez.
Bere borondatea errespetatuz, Nobel Sariak ematen dituzte urtero, haren heriotzaren urteurrenean, 1901etik.[4]
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) La voluntad de Alfred Nobel |. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ Nobelstiftelsen. (1972). Nobel, the man and his prizes. (3d ed. argitaraldia) American Elsevier Pub. Co ISBN 0-444-00117-4. PMC 579842. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Ingelesez) Carlisle, Rodney; American, Scientific. (2005-01-28). Scientific American Inventions and Discoveries: All the Milestones in Ingenuity--From the Discovery of Fire to the Invention of the Microwave Oven. Wiley ISBN 978-0-471-66024-8. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ Abrams, Irwin. (2001). The Nobel Peace Prize and the laureates : an illustrated biographical history, 1901-2001. (Centennial ed. argitaraldia) Science History Publications/USA ISBN 0-88135-388-4. PMC 47922880. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Alfred Nobel  |
- (Ingelesez) Nobel Sariak
- Galdakaoko dinamita fabrikari buruzko artikulua ARGIAn
- Nobel Sariei buruzko artikulua ARGIAn
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q23810
Multimedia: Alfred Nobel