Alfred Nobel

Alfred Nobel
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Alfred Bernhard Nobel
Jaiotza	Jakob and Johannes parish (en) eta Stockholm, 1833ko urriaren 21a
Herrialdea	Suedia
Lehen hizkuntza	suediera
Heriotza	Sanremo, 1896ko abenduaren 10a (63 urte)
Hobiratze lekua	Norra begravningsplatsen (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: garuneko odoljarioa
Familia
Aita	Immanuel Nobel
Ama	Karolina Andriette Ahlsell
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Anai-arrebak	ikusi Ludvig Nobel (en) ; Robert Nobel (en) ; Emil Oskar Nobel (en) ;
Leinua	Nobel (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	suediera; frantsesa; errusiera; ingelesa; alemana; italiera
Irakaslea(k)	Théophile-Jules Pelouze (en)
Jarduerak
Jarduerak	kimikaria, industrialaria, filantropoa, argazkilaria, weapons manufacturer (en) eta ingeniaria
Lantokia(k)	Suedia eta Italia
Lan nabarmenak	ikusi Nobel Sariak; dinamita;
Jasotako sariak	ikusi National Inventors Hall of Fame ; Ohorezko Legioko ofiziala ; Royal Order of the Polar Star ; Officer of the Order of the Crown of Italy ; Imperial Order of the Rose ; Officer of the Order of Saints Maurice and Lazarus ; John Fritz Medal (1910) ;
Kidetza	Suediako Zientzien Errege Akademia
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa

Alfred Bernhard Nobel (Stockholm, Suedia, 1833ko urriaren 21a - Sanremo, Italia, 1896ko abenduaren 10a) kimikaria, asmatzailea eta ingeniaria, dinamitaren asmatzailea izan zen. "Bofors" arma konpainiaren jabea izan zen, eta dirutza handia egitea lortu zuen bizitzan zehar. Horretaz gain, Nobel sarien sortzailea izateagatik da ospetsua.^[1]

350 asmakizun baino gehiago patentatu zituen. Famatuena 1867an asmatutako dinamita da: Nitroglizerinaren ezegonkortasunak heriotz asko eragiten zituen, berak adreilu area gehitu eta egonkortu egin zuen. Ordutik aurrera, lehergailuak egiten hasi zen eta horrekin dirutza handia irabazi zuen.

1895eko azaroaren 27an Parisko Suediar-Norvegiar Klubean ^[2] sinatutako testamentuan bere aberastasunaren parte batekin diru gordekin bat sortuko zen urtero fisika, kimika, medikuntza eta bakearen arloan ekarpen adierazgarriak egindako pertsonei diru-sari bat emateko.^[3]

Bere Sanremoko etxean zegoen, bihotza gelditu zitzaionean, heriotza eraginez.

Bere borondatea errespetatuz, Nobel Sariak ematen dituzte urtero, haren heriotzaren urteurrenean, 1901etik.^[4]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Gaztelaniaz) La voluntad de Alfred Nobel |. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
↑ Nobelstiftelsen. (1972). Nobel, the man and his prizes. (3d ed. argitaraldia) American Elsevier Pub. Co ISBN 0-444-00117-4. PMC 579842. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
↑ (Ingelesez) Carlisle, Rodney; American, Scientific. (2005-01-28). Scientific American Inventions and Discoveries: All the Milestones in Ingenuity--From the Discovery of Fire to the Invention of the Microwave Oven. Wiley ISBN 978-0-471-66024-8. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
↑ Abrams, Irwin. (2001). The Nobel Peace Prize and the laureates : an illustrated biographical history, 1901-2001. (Centennial ed. argitaraldia) Science History Publications/USA ISBN 0-88135-388-4. PMC 47922880. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nobel Sariak

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Ingelesez) Nobel Sariak
Galdakaoko dinamita fabrikari buruzko artikulua ARGIAn
Nobel Sariei buruzko artikulua ARGIAn

Datuak: Q23810
Multimedia: Alfred Nobel

[1] (Gaztelaniaz) La voluntad de Alfred Nobel |. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).

[2] Nobelstiftelsen. (1972). Nobel, the man and his prizes. (3d ed. argitaraldia) American Elsevier Pub. Co ISBN 0-444-00117-4. PMC 579842. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).

[3] (Ingelesez) Carlisle, Rodney; American, Scientific. (2005-01-28). Scientific American Inventions and Discoveries: All the Milestones in Ingenuity--From the Discovery of Fire to the Invention of the Microwave Oven. Wiley ISBN 978-0-471-66024-8. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).

[4] Abrams, Irwin. (2001). The Nobel Peace Prize and the laureates : an illustrated biographical history, 1901-2001. (Centennial ed. argitaraldia) Science History Publications/USA ISBN 0-88135-388-4. PMC 47922880. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).

[1]

[2]

[3]

[4]