Wikipedia, Entziklopedia askea
Bideoa

Bideo honetan Iruñeko Sanferminei buruzko zortzi bitxikeria azaltzen dira.

Edukien arduradunak[aldatu iturburu kodea]

Informazio iturriak[aldatu iturburu kodea]

  1. Nafarroako hiriburuko patroia ez da San Fermin, azaroaren 29an ospatzen den San Saturnino baizik. Frantzisko Xabierkoarekin batera Nafarroako zaindaria da San Fermin.[1]
  2. Duela 400 urtetik gora uztailean egin izan dira, 1591n, Bernardo Sandoval Iruñeko apezpikuak agindurik urriaren 10etik uztailaren 7ra aldatu zituenetik.[2]
  3. Iruñeko Sanferminak mundu mailan ezagunak diren arren, Euskal Herrian oso ezagunak dira Lesakan[3] eta Pasaian[4] ospatzen direnak ere.
  4. Erabat zuriz eta gerriko eta zapi gorria janztea 1960ko hamarkadatik aurrerako ohitura da. Zapia, txupinazo aurretik eskumuturrean eraman eta txupinazoarekin batera lepoan jartzen da festek irauten duten bitartean.[5]
  5. Entzierroak dira jai hauetako bereizgarrietako bat. Santo Domingoko kortatik zezen plazara iritsi arte 848 metroko ibilbidea egiten dute zezenek.[6]
  6. Erraldoi eta buruhandiak Sanferminetako pertsonaia garrantzitsuak dira. 8 erraldoi, 5 buruhaundi 6 kiliki eta 6 zaldikok osatzen dute konpartsa eta 58 pertsonako segizioak eramaten ditu egunero.[7]
  7. Iruñean 200.000 biztanle pasatxo bizi badira ere, Sanferminetan 2.800.000 pertsona hartzera iritsi da hiriburua.[8]
  8. Sanferminei hasiera ematen dien txupinazoko suziriak metro bat eta hogei zentimetro neurtzen ditu eta leherketaren unean 133 dezibeliotara iritsi daiteke, hegazkin bat aireratzean bezainbeste.

Lotutako artikuluak[aldatu iturburu kodea]

Erabilitako irudiak[aldatu iturburu kodea]

  1. Pamplona - Iglesia de San Lorenzo, Capilla de San Fermín 4 Zarateman,CC0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pamplona_-_Iglesia_de_San_Lorenzo,_Capilla_de_San_Ferm%C3%ADn_4.JPG
  2. San Saturnino, Museo Diocesano de Pamplona Jl FilpoC, CC BY-SA 4.0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:San_Saturnino,_Museo_Diocesano_de_Pamplona.jpg
  3. FranciscusXavier Bartolomé Esteban Murillo, Domeinu Publikoa,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:FranciscusXavier.jpg
  4. Bernardo de Sandoval y Rojas Egile ezezaguna, Domeinu Publikoa,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bernardo_de_Sandoval_y_Rojas.jpg
  5. Chupinazo8 Viajar24h, CC BY 2.0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chupinazo8.jpg
  6. Molinao Utolotu, CC0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Molinao.jpg
  7. 2019-07-07 Lesaka-sanfermin AA 8417 r (48239851257) Dantzan, CC BY-SA 2.0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:2019-07-07_Lesaka-sanfermin_AA_8417_r_(48239851257).jpg
  8. Chupinazo de San Fermín (43123923644) San Fermin Pamplona Navarra, CC0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chupinazo_de_San_Ferm%C3%ADn_(43123923644).jpg
  9. Wonderful World Handy (Jam) Organization, Egiletza eskubide ezagunik gabe, via Internet Archive https://archive.org/details/0731_Wonderful_World_19_01_23_00
  10. Comparsa pamplona jorge urdanoz Yiorsito, CC BY-SA 3.0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Comparsa_pamplona_jorge_urdanoz.jpg
  11. Iruñerria – 2017-04-03 Theklan, CC BY-SA 4.0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Iru%C3%B1erria_-_2017-04-03.jpg
  12. ista de pajaro de un grupo de personas – 1299086 San Fermin Pamplona, CC0, via Pexels https://www.pexels.com/es-es/foto/vista-de-pajaro-de-un-grupo-de-personas-1299086/
  13. Chupinazo1 Viajar24h, CC BY 2.0,Wikimedia Commons bidez https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chupinazo1.jpg
  14. Airplane engine and wing while taking off – 13024020 World Traveler Blog, CC0, via Pexels https://www.pexels.com/video/airplane-engine-and-wing-while-taking-off-13024020/
  15. Cierre popular a los Sanfermines frente al modelo festivo excluyente impuesto por Navarra Suma Ahotsa Info, CC BY, via YouTube https://youtube.com/40sAb4T34So

Erreferentziak[aldatu iturburu kodea]

  1. (Gaztelaniaz) PAMPLONA, DN ES. (2016-11-28). «5 curiosidades de San Saturnino, el patrón de Pamplona» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2023-07-04).
  2. (Gaztelaniaz) Burgos, Diario de. (2012-07-08). «La fecha de San Fermín» Diario de Burgos (Noiz kontsultatua: 2023-07-04).
  3. Alzugaray, Ladis Satrustegui. (2023-01-18). «Sanferminak» Lesakako Udala (Noiz kontsultatua: 2023-07-04).
  4. «Jaiak eta ospakizunak» Pasaia (Noiz kontsultatua: 2023-07-04).
  5. «"Txupinazoa" eta "Gaixoa ni"» Ayuntamiento de Pamplona (Noiz kontsultatua: 2023-07-04).
  6. «Entzierroa» Ayuntamiento de Pamplona (Noiz kontsultatua: 2023-07-04).
  7. Urdangarin, C.. (2004). José Ignacio Urbieta: fabricante de gigantes y cabezudos.. Revista Deba, 57 or..
  8. (Gaztelaniaz) RutasVivamus. (2022-07-01). «Curiosidades de las fiestas de San Fermin» Rutas Vivamus (Noiz kontsultatua: 2023-07-04).