Aveiro

Aveiro; Aveiro
	Portugalgo hiria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Portugal
Portugalgo barrutia	Aveiro
Izen ofiziala	Aveiro
Jatorrizko izena	Aveiro
Posta kodea	3800
Geografia
Koordenatuak	40°38′20″N 8°39′19″W / 40.6389°N 8.6553°W
Azalera	197,58 km²
Altuera	25 m
Mugakideak	Agueda (Portugal), Murtosa, Vagos, Oliveira do Bairro, Ilhavo eta Albergaria-a-Velha
Demografia
Biztanleria	78.450 (2011); 4.891 (2006)
Dentsitatea	397 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	234
Ordu eremua	UTC±00:00, UTC+01:00 eta Europa Mendebaldeko Ordua
Hiri senidetuak	Forlì, Ōita, Belém, Santo António (en) , Viseu, Bourges, Viana do Castelo, Trois-Rivières, Arcachon, Farim (en) , Ciudad Rodrigo, São Filipe (en) , Mahdia, Santa Cruz (en) , Cholargos (en) , Pemba, Caracas, Venezia, Panyu Barrutia, Newark, Wallingford, Inhambane, Bonn eta São Bernardo do Campo
	cm-aveiro.pt

Aveiro (portugesez aˈvejɾu edo ɐˈvɐjɾu ahoskatua) Portugalgo hiria da, herrialdearen ipar-mendebaldean dagoena eta Aveiroko Barrutiaren hiriburua dena. 2011ean ia 78.450 biztanle zituen. "Portugalgo Venezia" ezizena du hiriak dituen kanal ugariengatik.

Geografia

Aveiroko itsasadarrean kokatuta dago, Ozeano Atlantikoaren ondoan. Itsasadarra kostaldearen paralelo doa, 47 kilometrotako luzera eta 11 kilometrotako zabalera dauka eta kostaldeko aintzira ederra osatzen du. Vouga, Antuã eta Boco ibaiek isurtzen dituzte beren urak bertara.

Klima

Datu klimatikoak (Aveiro)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	21.5	25.0	28.9	32.5	39.0	37.6	39.3	38.1	35.1	33.5	26.0	24.0	39.3
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	14.4	15.4	17.5	18.2	20.2	22.8	24.0	24.4	23.7	21.1	17.4	15.2	19.5
Batez besteko tenperatura (ºC)	10.4	11.4	13.3	14.3	16.3	18.9	20.1	20.4	19.5	17.1	13.6	11.5	15.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	6.3	7.3	9.1	10.3	12.5	15.0	16.1	16.2	15.2	13.0	9.8	7.8	11.5
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-3.0	-2.5	0.0	1.5	5.5	8.5	11.4	10.0	8.5	3.5	1.0	-3.0	-3.0
Pilatutako prezipitazioa (mm)	119.8	87.5	67.2	91.2	74.9	29.3	13.5	19.7	49.3	128.8	128.3	134.5	944.0
Iturria: Instituto de Meteorologia (1981-2010)^[1]

Historia

Mumadona Dias izan zen Aveiroko lehenengo kondesa. Hiria bera X mendean sortu zen Alavarium et Salinas izenarekin, "hegaztien babesleku eta gatzaga handia", izan ere aintzinatik izan baitzen bertan gatzaren ustiaketa. Berehala mairuek eskuratu zuten baina XI mendean portugaldarrek konkistatu zuten. Berehala bihurut zen errege familiarentzako toki atsegina.

Joanes I.aren semea zen Dom Pedro infanteak harresiz inguratu zuen hiria eta urteroko feria ezarri zuen, martxoan ospatuko zena. 1575ean izan zen ekaitz handi batek itsasadarra itxi zuen eta metal eta lauzen merkataritzaren gainbehera iritsi zen. 12.000 biztanle izatetik XVIII mendearen bukaeran 3.500 besterik ez edukitzera pasa zen. 1806an Oudinot arkitektu frantsesak kanal artifiziala ireki zuen eta berriz ere kaiaren jarduera ekonomikoa sustatu zen. Kanala eraikitzeko harresiaren harriak erabili ziren.

Banaketa administratiboa

Fregesiak

Demografia

Bilakaera demografikoa (1801 – 2011)^[2]
1801	1849	1900	1930	1960	1981	1991	2001	2011
14.144	10.780	24.919	31.644	46.055	60.284	66.444	73.335	78.450

Ekonomia

Portugalgo bigarren arrantza-kaia da, Matosinhosen atzetik, bai eta herrialdeko hirugarren industrialde handiena ere, Lisboa eta Portoren atzetik.

Itsasadarraren inguruko hezegunetan mariskadoreak ikusten dira eta algak ere jasotzen dituzte. Itsasaldiei esker nekazaritzarako lur oso emankorrak daude inguruan. Azkenik gatzagak ustiatzen jarraitzen dute herritarrek.