Gironako probintzia: berrikuspenen arteko aldeak

Girona
	Espainia
Administrazioa
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Katalunia
ISO 3166-2	ES-GI
Hiriburua	Girona
President of the Provincial Council of Girona (en)	Miquel Noguer Planas (en)
Zatiketa	ikusi Baixa Cerdanya, Alt Empordà, Baix Empordà, Garrotxa, Gironès, Pla de l'Estany, Ripollès, Selva, Viladrau, Espinelves eta Vidrà;
Geografia
Koordenatuak	42°10′00″N 2°40′00″E / 42.166666666667°N 2.6666666666667°E
Azalera	5,910 km²
Mugakideak	Lleidako probintzia, Bartzelonako probintzia eta Ekialdeko Pirinioak
Punturik altuena	Puigpedrós
Demografia
Biztanleria	786.596 (2021); 21.042 (2020)
Dentsitatea	112,44 bizt/km²
Gentilizioa	Gironatar
Informazio gehigarria
Ordu eremua	UTC+01:00
	www.ddgi.cat

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

00:42, 27 abendua 2011ko berrikusketa

Girona Espainiako probintzia bat da, Kataluniako autonomia erkidegoan kokatuta dagoena.

2005. urtean, probintziak 663.793 biztanle zituen. Hiriburua Girona hiria da.

Geografia

Iparraldean Ekialdeko Pirinioak, ipar-mendebaldean Andorra eta Lleida, hego-mendebaldean Bartzelona eta ekialdean Mediterraneo itsasoa ditu mugakide.

Iparraldea eta mendebaldea menditsuak dira, baina Ampurdan eta La Selva aldea lauak. Itsasertza amiltsua da. Ter ibaia eta haren adarrak (Fresser, Oñar), Muga, Fluviá eta beste ibai batzuk igarotzen dira Gironatik. Gironako kostaldea Kataluniako ezagunena da, Costa Brava izena alegia, Portboutik Blanesera zabaltzen dena.

Bestela, Ekialdeko Piriniotako hainbat mendi, ibar eta bazter interesgarri daude probintziaren iparraldean. Tontorrik garaienak Puig Pedros (2.914 m), Puigmal (2.910 m) eta Pic de Bastiments (2.875 m) dira.

Kliman alde nabarmenak daude mendialdearen eta itsasaldearen artean.

Udalerri nagusiak

Sakontzeko, irakurri: «Gironako udalerrien zerrenda»

Girona: 77.475 biztanle (2002)
Figueres: 35.174.
Blanes: 32.926.
Olot: 28.890.
Lloret de Mar: 23.424.
Salt: 23.214.
Palafrugell: 19.115.
Sant Feliu de Guixols: 18.994.
Banyoles: 15.796.
Palamos: 15.662.

Eskualdeak

Alt Empordà (Figueres).
Baix Emporda (La Bisbal d'Emporda).
Baixa Cerdanya (ekialdeko zatia, Puigcerda).
Garrotxa (Olot).
Girones (Girona).
Pla de l'Estany (Banyoles).
Ripolles (Ripoll).
Selva (Santa Coloma de Farners).

Historia

Girona hiriburuko eta inguruetako bista.

Antzinatik izan da ezaguna Girona, aztarnategi grekoek erakusten duten bezala, Empúriesen esaterako. Erdi Aroan Markerri Hispanikako parte izan zen, eta geroago Katalan-Aragoitar erreinukoa. Girona hiriburua lehen kolonia grekoen garaian sortua zen; erromatarren garaian Gerundia izena zuen. 409an bisigodoek hartu zuten, eta 713an arabiarrek. VIII. mende bukaeran Ludobiko Piok eskuratu zuen IX. mendean, Wilfrido Iletsuak Bartzelonarekin lotu zuen. Erdi Aroan Kataluniako hiri nagusia izan zen, Bartzelonaren ondoren. 1285ean Frantziako Filipe Ausartak setiatu zuen; Independentziarako Gerran bi setio jasan zituen (1808 eta 1809).

Ekonomia

Nekazaritza da ekonomia jarduera nagusia (aleak, kotoia, tabakoa, barazkiak eta fruituak), baina abere hazkuntzak ere garrantzia handia du (zerria, ardia). Industrian jakien industria eta ehungintza dira nagusi. Turismoak garrantzi handia du itsasaldean.

Pertsonaia ospetsuak

Isaac Albeniz (1860-1909), musikagilea.
Salvador Dali (1904-1989), artista.
Salvador Espriu (1913-1985), idazlea.

Kanpo loturak

(Gaztelaniaz) Gironako mendiak "Mendikat" webgunean

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-{{ lurlanean }}
 {{Probintzia infotaula
 |izena=Girona
@@ 24. lerroa: / 23. lerroa: @@
 [[2005]]. urtean, probintziak 663.793 biztanle zituen. Hiriburua [[Girona]] hiria da.
-== Mugakideak ==
+== Geografia ==
-Iparraldean [[Ekialdeko Pirinioak]], ipar-mendebaldean [[Andorra]] eta [[Lleidako probintzia|Lleida]], hego-mendebaldean [[Bartzelonako probintzia|Bartzelona]] eta ekialdean [[Mediterraneo itsasoa]] mugakide ditu.
+Iparraldean [[Ekialdeko Pirinioak]], ipar-mendebaldean [[Andorra]] eta [[Lleidako probintzia|Lleida]], hego-mendebaldean [[Bartzelonako probintzia|Bartzelona]] eta ekialdean [[Mediterraneo itsasoa]] ditu mugakide.
+Iparraldea eta mendebaldea menditsuak dira, baina [[Ampurdan]] eta La Selva aldea lauak. Itsasertza amiltsua da. [[Ter ibaia]] eta haren adarrak (Fresser, Oñar), Muga, Fluviá eta beste ibai batzuk igarotzen dira Gironatik. Gironako kostaldea Kataluniako ezagunena da, [[Costa Brava]] izena alegia, [[Portbou]]tik [[Blanes]]era zabaltzen dena.
+Bestela, Ekialdeko [[Pirinio]]tako hainbat mendi, ibar eta bazter interesgarri daude probintziaren iparraldean. Tontorrik garaienak [[Puig Pedros]] (2.914 m), [[Puigmal]] (2.910 m) eta [[Pic de Bastiments]] (2.875 m) dira.
+Kliman alde nabarmenak daude mendialdearen eta itsasaldearen artean.
 == Udalerri nagusiak ==
@@ 51. lerroa: / 57. lerroa: @@
 * [[Selva]] ([[Santa Coloma de Farners]]).
-== Inguru naturala ==
+== Historia ==
-Gironako kostaldea Kataluniako ezagunena da, [[Costa Brava]] izena alegia, [[Portbou]]tik [[Blanes]]era zabaltzen dena.
+[[Fitxategi:GironaPasseigDeLaMuralla.jpg|thumb|right|300px|[[Girona]] hiriburuko eta inguruetako bista.]]
-Bestela, Ekialdeko [[Pirinio]]tako hainbat mendi, ibar eta bazter interesgarri daude probintziaren iparraldean. Tontorrik garaienak [[Puig Pedros]] (2.914 m), [[Puigmal]] (2.910 m) eta [[Pic de Bastiments]] (2.875 m) dira.
+Antzinatik izan da ezaguna Girona, aztarnategi [[Antzinako Grezia|grekoek]] erakusten duten bezala, [[Empúries]]en esaterako. [[Erdi Aroa]]n [[Markerri Hispanika]]ko parte izan zen, eta geroago Katalan-Aragoitar erreinukoa. Girona hiriburua lehen kolonia grekoen garaian sortua zen; erromatarren garaian Gerundia izena zuen. 409an [[bisigodo]]ek hartu zuten, eta 713an arabiarrek. VIII. mende bukaeran Ludobiko Piok eskuratu zuen IX. mendean, Wilfrido Iletsuak Bartzelonarekin lotu zuen. Erdi Aroan Kataluniako hiri nagusia izan zen, Bartzelonaren ondoren. 1285ean Frantziako Filipe Ausartak setiatu zuen; Independentziarako Gerran bi setio jasan zituen (1808 eta 1809).
+== Ekonomia ==
+[[Nekazaritza]] da ekonomia jarduera nagusia (aleak, kotoia, tabakoa, barazkiak eta fruituak), baina abere hazkuntzak ere garrantzia handia du (zerria, ardia). Industrian jakien industria eta ehungintza dira nagusi. [[Turismo]]ak garrantzi handia du itsasaldean.
 == Pertsonaia ospetsuak ==
@@ 72. lerroa: / 83. lerroa: @@
 [[ast:Provincia de Xerona]]
 [[bg:Херона (провинция)]]
-[[br:Proviñs Girona]]
 [[ca:Província de Girona]]
 [[cs:Provincie Girona]]
@@ 87. lerroa: / 97. lerroa: @@
 [[he:מחוז ז'ירונה]]
 [[hu:Girona (tartomány)]]
-[[id:Provinsi Girona]]
 [[it:Provincia di Girona]]
 [[ja:ジローナ県]]
@@ 108. lerroa: / 117. lerroa: @@
 [[sv:Girona (provins)]]
 [[sw:Mkoa wa Gerona]]
-[[tr:Gerona ili]]
+[[tr:Gerona (il)]]
 [[uk:Жирона (провінція)]]
 [[vi:Girona (tỉnh)]]
 [[war:Provincia de Gerona]]
-[[xmf:ხერონაშ პროვინცია]]
 [[zh:赫羅納省]]
 [[zh-min-nan:Gerona Séng]]
+== Erreferentziak ==
+{{ lur | data=2011/12/26}}