Kurkuma: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
| 3. lerroa: | 3. lerroa: | ||
|name = Kurkuma |
|name = Kurkuma |
||
|taxon = Curcuma longa |
|taxon = Curcuma longa |
||
|authority = [[L.]]}} |
|authority = [[Lineo|L.]]}} |
||
'''Kurkuma''' ('''''Curcuma longa''''') [[Zingiberaceae]] familiako [[landare-iraunkor]] [[ |
'''Kurkuma''' ('''''Curcuma longa''''') [[Zingiberaceae]] familiako [[landare-iraunkor]] [[belar]]kara [[errizoma]]tsua da. [[Tamil Nadu]]n du jatorria, [[India]]ko hego-ekialdean, eta 20ºCtik 30ºC arteko tenperatu behar du eta euri bolumen handia hazi ahal izateko. Landareak urtero ateratzen dira euren [[errizoma]]k hartzeko eta aurreko urteetako errizomekin birsortzen dira. |
||
Ez direnean freskoak hartzen errizomak 30-45 minutu artean egosten dira eta, ondoren, labeetan lehortzen dira. Prozesu honen ostean [[Tamil]]en sukaldaritzan eta [[curry]] askotan erabiltzen den [[espezia]] laranja-horixka eskuratzen da. Bere osagai aktiboa [[kurkumina]] da, gaixotasun batzuen sendagai gisa ere ikertzen ari dena. |
Ez direnean freskoak hartzen errizomak 30-45 minutu artean egosten dira eta, ondoren, labeetan lehortzen dira. Prozesu honen ostean [[Tamil]]en sukaldaritzan eta [[curry]] askotan erabiltzen den [[espezia]] laranja-horixka eskuratzen da. Bere osagai aktiboa [[kurkumina]] da, gaixotasun batzuen sendagai gisa ere ikertzen ari dena. |
||
| 11. lerroa: | 11. lerroa: | ||
== Etimologia == |
== Etimologia == |
||
Izena [[hizkuntza |
Izena [[hizkuntza semitikoak|hizkuntza semitarretatik]] dator, eta harremana du [[hebreera]]ko {{lang|he|כרכום}} (''karkōm''), [[aramera]]ko {{lang|arc|ܟܟܘܪܟܟܡܡܐ}} (''kurkama'') eta [[arabiera]]ko {{lang|ar|كركم}} (''kurkum'') hitzekin. Azken honek arabieraz [[azafrai]] eta [[kurkuma]] esan nahi du.<ref>[[OED]]; [[Babiniotis dictionary]]</ref> [[Sanskrito]] klasikoan ere {{lang|sa|कुङ्कुमं}} (''kunkumam'') hitza erabiltzen zen [[azafrai]] esateko, eta hala agertzen da ''[[Sushruta Samhita]]'' liburuan. Ziurenik honek ere semitar jatorria du.<ref>http://www.etymonline.com/index.php?term=crocus</ref> |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
23:27, 22 apirila 2015ko berrikusketa
| Kurkuma | |
|---|---|
_W_IMG_2440.jpg) | |
| Iraute egoera | |
 Daturik gabe (IUCN 3.1) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Plantae |
| Ordena | Zingiberales |
| Familia | Zingiberaceae |
| Generoa | Curcuma |
| Espeziea | Curcuma longa |
| Datu orokorrak | |
| Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | turmeric (en)  , turmeric rhizome (en) , turmeric oil (en) eta turmeric leaf (en) |
Kurkuma (Curcuma longa) Zingiberaceae familiako landare-iraunkor belarkara errizomatsua da. Tamil Nadun du jatorria, Indiako hego-ekialdean, eta 20ºCtik 30ºC arteko tenperatu behar du eta euri bolumen handia hazi ahal izateko. Landareak urtero ateratzen dira euren errizomak hartzeko eta aurreko urteetako errizomekin birsortzen dira.
Ez direnean freskoak hartzen errizomak 30-45 minutu artean egosten dira eta, ondoren, labeetan lehortzen dira. Prozesu honen ostean Tamilen sukaldaritzan eta curry askotan erabiltzen den espezia laranja-horixka eskuratzen da. Bere osagai aktiboa kurkumina da, gaixotasun batzuen sendagai gisa ere ikertzen ari dena.
Kurkumaren nekazaritza garrantzitsua da Indian.
Etimologia
Izena hizkuntza semitarretatik dator, eta harremana du hebreerako כרכום (karkōm), aramerako ܟܟܘܪܟܟܡܡܐ (kurkama) eta arabierako كركم (kurkum) hitzekin. Azken honek arabieraz azafrai eta kurkuma esan nahi du.[1] Sanskrito klasikoan ere कुङ्कुमं (kunkumam) hitza erabiltzen zen azafrai esateko, eta hala agertzen da Sushruta Samhita liburuan. Ziurenik honek ere semitar jatorria du.[2]