Eszitiar: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

00:04, 29 apirila 2015ko berrikusketa

Eszitak (grezieraz Σκύθης, Σκύθοι) Antzinaroan artzaintza nomadan eta muntatzeko zaldien hazkuntzan oinarritzen zen kultura bat zuten irandar jatorriko herri edo herri talde bateko kideei ematen zitzaien izena da. Antzinaro Klasikoan zehar eszitek Estepa Pontikoa domeinatu zuten, Eszitia izena jaso zuena.

Antzinaro Berantiarrean sarmaziarrek euren menpe hartu zituzten, estepetako nagusi bezala esziten tokia hartu zuten kulturalki oso antzekoa zen herri bat.

Eszitei buruz ezagutzen den gehiena, atzerriko iturrietan du jatorria, zehazki greziar eta latindarretan. Horietatik garrantzitsuenak Herodotoren (K. a. 440) Historiak laneko IV. liburua, Estrabonen Geografia eta Ovidioren Gutuna Pontotik dira, azken honek nagusiki Eszitia Txikia deskribatzen duelarik, biak garai berekoak (K. a. 13 inguru).

Arkeologiak kultura eszitaren lekukotzak Errusia hegoaldeko eta Ukrainako tumulu edo hil muinoetan topatu ditu.

Adituen ustez eszitak izan diren aurrenetarikoak zaldiak etxekotzen eta hezitzen. Horretarako estepetako tarpan zaldi basatiak erabili zituzten. Zaldun trebeak omen ziren.

Eszita etnonimoa denbora luzez Eszitia bezala ezagutu ziren gaur egungo Errusia, Ukraina eta Asia Erdialdeko eskualdeak okupatu edo antzeko ohiturak zituzten beste herri batzuei buruz aritzeko ere erabili izan da.

Euren aurrekariak K. a. 2000n izan zituztela ezagutzen da, baina historian duten lehen agerpena K. a. VII. mendean izan zen, asiriarrekin izan zuten aliantza batean. Zenbait mende beranduago mediarrekin lan egin zuten (persiarrekin senidetutako irandar herri bat, Asiriar Inperioa desegiteko.

Ikus, gainera

Eszitia

Beste

Suite scythe, Sergei Prokofiev-en suite sinfonikoa (1916).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Eszitiar

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 [[Fitxategi:Scythians shooting with bows Kertch antique Panticapeum Ukrainia 4th century BCE.jpg|thumb|Eszitak arkuarekin tiro egiten, [[Kerch]] (antzinako ''Panticapeum''), [[Ukraina]], K.a. IV. mendea]]
 [[Fitxategi:Фрагменты Пекторали.jpg|right|thumb|Urrezko Lepokoa, Tolstaya Mogila, Ordžonikidze, K.a. IV. mendea.]]
-'''Eszitak''' ([[greziera]]z Σκύθης, Σκύθοι) [[Antzinaroa]]n artzaintza nomadan eta muntatzeko zaldien hazkuntzan oinarritzen zen kultura bat zuten irandar jatorriko herri edo herri talde bateko kideei ematen zitzaien izena da. [[Antzinaro Klasikoa]]n zehar eszitek [[Estepa Pontiko]]a domeinatu zuten, [[Eszitia]] izena jaso zuena.
+'''Eszitak''' ([[greziera]]z Σκύθης, Σκύθοι) [[Antzinaroa]]n artzaintza nomadan eta muntatzeko zaldien hazkuntzan oinarritzen zen kultura bat zuten irandar jatorriko herri edo herri talde bateko kideei ematen zitzaien izena da. [[Antzinaro Klasikoa]]n zehar eszitek [[Estepa Pontikoa]] domeinatu zuten, [[Eszitia]] izena jaso zuena.
-[[Antzinaro Berantiar]]rean [[sarmaziar]]rek euren menpe hartu zituzten, estepetako nagusi bezala esziten tokia hartu zuten kulturalki oso antzekoa zen herri bat.
+[[Antzinaro Berantiarra|Antzinaro Berantiarrean]] [[sarmaziar]]rek euren menpe hartu zituzten, estepetako nagusi bezala esziten tokia hartu zuten kulturalki oso antzekoa zen herri bat.
-Eszitei buruz ezagutzen den gehiena, atzerriko iturrietan du jatorria, zehazki greziar eta latindarretan. Horietatik garrantzitsuenak [[Herodoto]]ren ([[K. a. 440]]) ''[[Historiak (Herodoto)|Historiak]]'' laneko IV. liburua, [[Estrabon]]en ''[[Geografia (Estrabon)|Geografia]]'' eta [[Ovidio]]ren ''[[Gutuna Pontotik]]'' dira, azken honek nagusiki [[Eszitia Txikia]] deskribatzen duelarik, biak garai berekoak ([[K. a. 13]] inguru).
+Eszitei buruz ezagutzen den gehiena, atzerriko iturrietan du jatorria, zehazki greziar eta latindarretan. Horietatik garrantzitsuenak [[Herodoto]]ren ([[K. a. 440]]) ''[[Historiak (Herodoto)|Historiak]]'' laneko IV. liburua, [[Estrabon]]en ''[[Geografia (Estrabon)|Geografia]]'' eta [[Publio Ovidio|Ovidioren]] ''[[Gutuna Pontotik]]'' dira, azken honek nagusiki [[Eszitia Txikia]] deskribatzen duelarik, biak garai berekoak ([[K. a. 13]] inguru).
 [[Arkeologia]]k kultura eszitaren lekukotzak [[Errusia]] hegoaldeko eta [[Ukraina]]ko tumulu edo hil muinoetan topatu ditu.
@@ 11. lerroa: / 11. lerroa: @@
 Adituen ustez eszitak izan diren aurrenetarikoak zaldiak [[etxekotze]]n eta hezitzen. Horretarako [[estepa|estepetako]] [[tarpan]] zaldi basatiak erabili zituzten. Zaldun trebeak omen ziren.
-Eszita [[etnonimo]]a denbora luzez Eszitia bezala ezagutu ziren gaur egungo Errusia, Ukraina eta [[Asia Erdialdea|Asia Erdialdeko]] eskualdeak okupatu edo antzeko ohiturak zituzten beste herri batzuei buruz aritzeko ere erabili izan da.
+Eszita [[etnonimo]]a denbora luzez Eszitia bezala ezagutu ziren gaur egungo Errusia, Ukraina eta [[Erdialdeko Asia|Asia Erdialdeko]] eskualdeak okupatu edo antzeko ohiturak zituzten beste herri batzuei buruz aritzeko ere erabili izan da.
-Euren aurrekariak [[K. a. 2000]]n izan zituztela ezagutzen da, baina historian duten lehen agerpena [[K. a. VII. mendea]]n izan zen, [[asiria]]rrekin izan zuten aliantza batean. Zenbait mende beranduago [[media]]rrekin lan egin zuten ([[persiar]]rekin senidetutako [[irandar herriak|irandar herri]] bat, Asiriar Inperioa desegiteko.
+Euren aurrekariak [[K. a. XX. mendea|K. a. 2000n]] izan zituztela ezagutzen da, baina historian duten lehen agerpena [[K. a. VII. mendea]]n izan zen, [[asiria]]rrekin izan zuten aliantza batean. Zenbait mende beranduago [[media]]rrekin lan egin zuten ([[persiera|persiarrekin]] senidetutako [[irandar herriak|irandar herri]] bat, Asiriar Inperioa desegiteko.
 == Ikus, gainera ==