Baliokidetasun-erlazio: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Bot: hizkuntza arteko 45 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:Q130998 orrian
Definizioa, Idazkera, baliokidetasun klasea
1. lerroa: 1. lerroa:
[[Matematika]]n, <math>A</math> [[multzo]]an definitutako <math>R</math> '''baliokidetasun-erlazioa''' [[erlazio bitar]] bat da, aldi berean [[Bihurtze-erlazio|bihurkorra]], [[Simetria-erlazio|simetrikoa]] eta [[Iragate-erlazio|iragankorra]] dena. Hau da:
[[Multzo-teoria|Multzo-teorian]] eta [[Aljebra|algebran]] baliokidetasun-erlazio batek <math>A</math> [[multzo]] bateko elementuen arteko erlazio bat definitzen du, elementuak euren artean baliokidetasun klaseetan antolatuz partizio bat sortuz. <math>\mathcal{R}</math> '''baliokidetasun-erlazioa''' [[erlazio bitar]] [[Bihurtze-erlazio|bihurkor]], [[Simetria-erlazio|simetriko]] eta [[Iragate-erlazio|iragankorra]] da.


== Definizioa ==
:<math>\forall a \in X,\ a R a</math> (Bihurkorra)
<math>A</math> multzo ez huts bat eta <math>\mathcal{R}</math> [[erlazio bitar]] bat emanik, <math>\mathcal{R}</math> balikoidetasun erlazioa izango da, baldin eta soilik baldin honako propietate hauek betetzen baditu:
:<math>\forall a, b \in X,\ a R b \Rightarrow \; b R a</math> (simetrikoa)
* Bihurkorra da, hau da, <math>A</math> multzoko elementu oro bere buruarekin erlazionaturik dago.
:<math>\forall a, b, c \in X,\ a \,R\, b \and b \,R\, c \; \Rightarrow a \,R\, c</math> (iragankorra)

<math>\forall x \in A: \ x \mathcal{R} x</math>

* Simetrikoa da, <math>A</math> multzoko <math>x</math> elementu bat multzoko beste <math>y</math> elementu batekin erlazionaturik egonik, <math>y</math> ere <math>x</math>-rekin erlazionaturik egonez.

<math>\forall x, y \in A : \ x \mathcal{R} y \Rightarrow y \mathcal{R} x</math>
* Iragankorra da: <math>A</math> multzoko elementu bat multzoko beste elementu batekin erlazionatuta badago, eta beste elementu hori hirugarren batekin; hasierako elementua hirugarrenarekin erlazionatuta dago:

<math>\forall x, y, z \in A,\ x \mathcal{R} y \and y \mathcal{R} z\; \Rightarrow x \mathcal{R} z</math>

== Idazkera ==
<math>A</math> multzoko <math>x</math> eta <math>y</math>-ren arteko baliokidetasun-erlazioa <math>a\sim b</math> edo <math>a\equiv b</math> moduetan idazten da erlazioa definiturik badago eta <math>a\sim_R b</math>, <math>a\equiv_R b</math> edo <math>a \mathcal{R} b</math>, hala ez bada.


<math>A</math> multzoan ezarritako <math>\sim</math> baliokidetasun-erlazioa, <math>(A,\sim)\,</math> [[bikote ordenatu]]aren bidez adierazten da.
<math>A</math> multzoan ezarritako <math>\sim</math> baliokidetasun-erlazioa, <math>(A,\sim)\,</math> [[bikote ordenatu]]aren bidez adierazten da.

[[Aritmetika modular|Aritmetika modularrean]] <math> x \equiv y (mod \mathcal{R} )</math> (<math>x</math> baliokide <math>y</math> modulu <math>\mathcal{R}</math>) bezala adierazten da.

== Baliokidetasun klasea ==
<math>\mathcal{R}</math> baliokidetasun-erlazioak [[azpimultzo]] disjuntuak definitzen ditu <math>A</math> multzoan. <math>x \in A</math> elementua emanik, <math>x</math>-rekin erlazionaturik dauden elementu guztiek honako klase hau definitzen dute:

<math>[x]=\{ y \in A \, \mid y \mathcal{R} x \}</math>

Baliokidetasun-erlazio batek sortzen dituen klase kopuruari '''ordena''' deritzo; kopurua finitua bada ordena finituko erlazioa izanik.


== Ikus, gainera ==
== Ikus, gainera ==

17:17, 30 azaroa 2017ko berrikusketa

Multzo-teorian eta algebran baliokidetasun-erlazio batek multzo bateko elementuen arteko erlazio bat definitzen du, elementuak euren artean baliokidetasun klaseetan antolatuz partizio bat sortuz. baliokidetasun-erlazioa erlazio bitar bihurkor, simetriko eta iragankorra da.

Definizioa

multzo ez huts bat eta erlazio bitar bat emanik, balikoidetasun erlazioa izango da, baldin eta soilik baldin honako propietate hauek betetzen baditu:

  • Bihurkorra da, hau da, multzoko elementu oro bere buruarekin erlazionaturik dago.

  • Simetrikoa da, multzoko elementu bat multzoko beste elementu batekin erlazionaturik egonik, ere -rekin erlazionaturik egonez.

  • Iragankorra da: multzoko elementu bat multzoko beste elementu batekin erlazionatuta badago, eta beste elementu hori hirugarren batekin; hasierako elementua hirugarrenarekin erlazionatuta dago:

Idazkera

multzoko eta -ren arteko baliokidetasun-erlazioa edo moduetan idazten da erlazioa definiturik badago eta , edo , hala ez bada.

multzoan ezarritako baliokidetasun-erlazioa, bikote ordenatuaren bidez adierazten da.

Aritmetika modularrean ( baliokide modulu ) bezala adierazten da.

Baliokidetasun klasea

baliokidetasun-erlazioak azpimultzo disjuntuak definitzen ditu multzoan. elementua emanik, -rekin erlazionaturik dauden elementu guztiek honako klase hau definitzen dute:

Baliokidetasun-erlazio batek sortzen dituen klase kopuruari ordena deritzo; kopurua finitua bada ordena finituko erlazioa izanik.

Ikus, gainera