Fine Gael: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
No edit summary
15. lerroa: 15. lerroa:
| webgunea = https://www.finegael.ie/
| webgunea = https://www.finegael.ie/
}}
}}
'''Fine Gael''' ([[euskara]]z ''Irlandarren Familia'' edota ''Irlandarren Tribua''), [[Irlandako Errepublika]]ko alderdi politikoa da, 2011ko hauteskundeen ondotik, alderdi bozkatuena. Alderdiak bere burua honela izendatzen du: '''Fine Gael-The United Ireland Party''' (euskaraz, ''Fine Gael-Irlanda Batuaren Alderdia'').
'''Fine Gael'''<ref>{{erreferentzia|url=https://www.berria.eus/estiloliburua/hiztegia/F#3934|egilea=[[Berria]]|izenburua=Estilo Liburua}}</ref> ({{lang-eu|Irlandarren Familia edota Irlandarren Tribua}}), [[Irlandako Errepublika]]ko alderdi politikoa da, 2011ko hauteskundeen ondotik, alderdi bozkatuena. Alderdiak bere burua honela izendatzen du: '''Fine Gael-The United Ireland Party''' ({{lang-eu|Fine Gael-Irlanda Batuaren Alderdia}}).


Usadioz [[Irlanda]]n alderdi politiko hau [[1922]]ko [[Anglo-irlandar Ituna|Itun anglo-irlandarra]] eta [[Irlandako Estatu Askea]]ren alde agertu zirenen ondorengoekin irudikatu ohi da. Aldiz, itun horren eta Irlandaren banaketaren aurka, nahiz [[Irlandako Errepublika]]ren alde jarri zienak [[Fianna Fáil]] alderdiak ordezkatu ohi ditu. Nahiz eta gaur egun jada, eta hamarkada ugari iragan ostean, usadiozko banaketa hori hain garbia ez izan.
Usadioz [[Irlanda]]n alderdi politiko hau [[1922]]ko [[Anglo-irlandar Ituna|Itun anglo-irlandarra]] eta [[Irlandako Estatu Askea]]ren alde agertu zirenen ondorengoekin irudikatu ohi da. Aldiz, itun horren eta Irlandaren banaketaren aurka, nahiz [[Irlandako Errepublika]]ren alde jarri zienak [[Fianna Fáil]] alderdiak ordezkatu ohi ditu. Nahiz eta gaur egun jada, eta hamarkada ugari iragan ostean, usadiozko banaketa hori hain garbia ez izan.


[[1933]]ko [[irailaren 3]]an [[Cumann na nGaedhael]], [[National Centre Party]] eta [[Blueshirts|Army Comrades Association]] alderdien elkarketatik sortu zen, [[Anglo-irlandar Ituna|Anglo-Irlandar Ituna]] eta [[Irlandako Estatu Askea]]ren independentzia tratatua defenditzen zuten, ondorioz [[Irlanda]]ko banaketa onartuz. [[Michael Collins]]en ideiak jarraituta sortu zen. Gaur egun bere burua zentroko alderdi erreformatzailetzat du, baina bere politika guztiz bat dator Europa mailako [[kristau demokrazia]]k burutzen duenarekin. [[Europar Batasuna|Europako Batasunaren]] aldekoak dira erabat, eta guztiz gaitzesten dituzte biolentzia erabiltzen duten mugimendu errepublikar irlandarrak, [[Irlandako Armada Errepublikarra|IRA]] nagusiki.
[[1933]]ko [[irailaren 3]]an [[Cumann na nGaedhael]], [[National Centre Party]] eta [[Blueshirts|Army Comrades Association]] alderdien elkarketatik sortu zen, [[Anglo-irlandar Ituna|Anglo-Irlandar Ituna]] eta [[Irlandako Estatu Askea]]ren independentzia tratatua defenditzen zuten, ondorioz [[Irlanda]]ko banaketa onartuz. [[Michael Collins]]en ideiak jarraituta sortu zen. Gaur egun bere burua zentroko alderdi erreformatzailetzat du, baina bere politika guztiz bat dator Europa mailako [[kristau demokrazia]]k burutzen duenarekin. [[Europar Batasuna|Europako Batasunaren]] aldekoak dira erabat, eta guztiz gaitzesten dituzte biolentzia erabiltzen duten mugimendu errepublikano irlandarrak, [[Irlandako Armada Errepublikarra|IRA]] nagusiki.


== Programa politikoa ==
== Programa politikoa ==


Fine Gael Irlandako ''status quo''aren defendatzailetzat jo izan da beti. Bereziki geroago alderdia sortuko zutenak 1921eko [[Anglo-irlandar Ituna|Itun anglo-irlandarraren]] babesle sutsuak izan ziren eta Irlandako Gerra Zibilean (1922-23) itunaren aurka zeuden 77 errepublikar atxilotu eta hil zituzten.
Fine Gael Irlandako ''status quo''aren defendatzailetzat jo izan da beti. Bereziki geroago alderdia sortuko zutenak 1921eko [[Anglo-irlandar Ituna|Itun anglo-irlandarraren]] babesle sutsuak izan ziren eta Irlandako Gerra Zibilean (1922-23) itunaren aurka zeuden 77 errepublikano atxilotu eta hil zituzten.


[[Sinn Féin|Sinn Feinen]] barnean itunaren aldekoek osatu zuten alderdia 1933an. 1922an sortu zen Irlandako estatu askeko erakundeen defendatzailetzat zuten beraien burua, eta Gobernuan egon izan direnean gogor jo izan dute legearen eta Irlandako errepublikaren aurkako erasoen kontra.
[[Sinn Féin|Sinn Feinen]] barnean itunaren aldekoek osatu zuten alderdia 1933an. 1922an sortu zen Irlandako estatu askeko erakundeen defendatzailetzat zuten beraien burua, eta Gobernuan egon izan direnean gogor jo izan dute legearen eta Irlandako errepublikaren aurkako erasoen kontra.


Alderdiko kide gehienak [[kristau demokrazia]]ren jarraitzaileak dira, baina badaude kide [[sozialdemokrazia|sozialdemokratak]] ere. Bi sektore hauen artean gatazkarik ez sortzeko, alderdiak bere burua ''zentru aurrerakoitzat'' jotzen du.
Alderdiko kide gehienak [[kristau demokrazia]]ren jarraitzaileak dira, baina badaude kide [[sozialdemokrazia|sozialdemokratak]] ere. Bi sektore hauen artean gatazkarik ez sortzeko, alderdiak bere burua ''zentro aurrerakoitzat'' jotzen du.


Nazioartean, [[Europar Batasuna|Europako Batasunaren]] aldekoak dira erabat, eta kide gehienek Irlanda [[Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOn]] sartzea defendatzen dute. Gai sozialei dagokienean, [[abortu]]aren aurkakoak dira, eta familia, osasuna eta elikagi segurtasuna bermatzearen alde daude.
Nazioartean, [[Europar Batasuna|Europako Batasunaren]] aldekoak dira erabat, eta kide gehienek Irlanda [[Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOn]] sartzea defendatzen dute. Gai sozialei dagokienean, [[abortu]]aren aurkakoak dira, eta familia, osasuna eta elikagai segurtasuna bermatzearen alde daude.


== 2007ko hauteskundeak ==
== 2007ko hauteskundeak ==
42. lerroa: 42. lerroa:


== Buruzagiak ==
== Buruzagiak ==
⚫
{{commonskat}}
* [[Eoin O'Duffy]] (1933-1934)
* [[Eoin O'Duffy]] (1933-1934)
* [[William T. Cosgrave]] (1934-1944)
* [[William T. Cosgrave]] (1934-1944)
54. lerroa: 53. lerroa:
* [[Enda Kenny]] (2002-2017)
* [[Enda Kenny]] (2002-2017)
* [[Leo Varadkar]] (2017-gaur egun)
* [[Leo Varadkar]] (2017-gaur egun)

== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}


== Kanpo loturak ==
== Kanpo loturak ==
⚫
{{commonskat}}
* [https://www.finegael.ie/ Webgune ofiziala]
* [https://www.finegael.ie/ Webgune ofiziala]


{{Txantiloi:Irlandako Errepublikako Alderdi Politikoak}}
{{Irlandako Errepublikako Alderdi Politikoak}}


[[Kategoria:Fine Gael]]
[[Kategoria:Fine Gael| ]]

11:31, 5 urria 2019ko berrikusketa

Fine Gael
BuruzagiaEnda Kenny
BozeramaileaSimon Coveney
Sorrera1933ko irailaren 8a,
sortzailea: Eoin O'Duffy
Egoitza nagusia51 Upper Mount Street,
Dublin 2, D02 W924,
Irlandako Errepublika
Ideologia politikoaLiberalismoa, kontserbadurismoa, eskuina, kristau demokrazia, irlandar errepublikanismoa, irlandar nazionalismoa
Nazioarteko kidetzaEuropako Alderdi Popularra
https://www.finegael.ie/

Fine Gael[1] (euskaraz: «Irlandarren Familia edota Irlandarren Tribua»), Irlandako Errepublikako alderdi politikoa da, 2011ko hauteskundeen ondotik, alderdi bozkatuena. Alderdiak bere burua honela izendatzen du: Fine Gael-The United Ireland Party (euskaraz: «Fine Gael-Irlanda Batuaren Alderdia»).

Usadioz Irlandan alderdi politiko hau 1922ko Itun anglo-irlandarra eta Irlandako Estatu Askearen alde agertu zirenen ondorengoekin irudikatu ohi da. Aldiz, itun horren eta Irlandaren banaketaren aurka, nahiz Irlandako Errepublikaren alde jarri zienak Fianna Fáil alderdiak ordezkatu ohi ditu. Nahiz eta gaur egun jada, eta hamarkada ugari iragan ostean, usadiozko banaketa hori hain garbia ez izan.

1933ko irailaren 3an Cumann na nGaedhael, National Centre Party eta Army Comrades Association alderdien elkarketatik sortu zen, Anglo-Irlandar Ituna eta Irlandako Estatu Askearen independentzia tratatua defenditzen zuten, ondorioz Irlandako banaketa onartuz. Michael Collinsen ideiak jarraituta sortu zen. Gaur egun bere burua zentroko alderdi erreformatzailetzat du, baina bere politika guztiz bat dator Europa mailako kristau demokraziak burutzen duenarekin. Europako Batasunaren aldekoak dira erabat, eta guztiz gaitzesten dituzte biolentzia erabiltzen duten mugimendu errepublikano irlandarrak, IRA nagusiki.

Programa politikoa

Fine Gael Irlandako status quoaren defendatzailetzat jo izan da beti. Bereziki geroago alderdia sortuko zutenak 1921eko Itun anglo-irlandarraren babesle sutsuak izan ziren eta Irlandako Gerra Zibilean (1922-23) itunaren aurka zeuden 77 errepublikano atxilotu eta hil zituzten.

Sinn Feinen barnean itunaren aldekoek osatu zuten alderdia 1933an. 1922an sortu zen Irlandako estatu askeko erakundeen defendatzailetzat zuten beraien burua, eta Gobernuan egon izan direnean gogor jo izan dute legearen eta Irlandako errepublikaren aurkako erasoen kontra.

Alderdiko kide gehienak kristau demokraziaren jarraitzaileak dira, baina badaude kide sozialdemokratak ere. Bi sektore hauen artean gatazkarik ez sortzeko, alderdiak bere burua zentro aurrerakoitzat jotzen du.

Nazioartean, Europako Batasunaren aldekoak dira erabat, eta kide gehienek Irlanda NATOn sartzea defendatzen dute. Gai sozialei dagokienean, abortuaren aurkakoak dira, eta familia, osasuna eta elikagai segurtasuna bermatzearen alde daude.

2007ko hauteskundeak

2007ko maiatzaren 24ko hauteskundeetara inoiz baino sendoago aurkeztu zen, bereziki 2004an udal hauteskundeetan eta hauteskunde europarretan izandako garaipenen ondorioz. Fianna Failen zuzeneko arerioa da, eta gobernua lortzeko laboristekin itun bat osatu zuen. Itun horretara, baliteke Berdeak ere gehitzea (Semaforo koalizioa deitutakoa osatuz).

Hauteskundeetan Fianna Failek garaipen argia lortu zuen (nahiz eta 4 eserleku galdu). Fine Gaelek aurrerakada handia egin zuen, 51 eserleku lortuta (aurretik 31 zituen). Fine Gaelen aurrerakada handia izan arren, Fianna Failen porrota ez zen Bertie Aherni gobernua kentzeko lain izan.

2011ko hauteskundeak

2011ko otsailaren 25eko hauteskundeetan, ordura arteko lehen ministro Brian Cowenek gidatutako gobernuak (Fianna Fáil eta Alderdi Berdeak osatutakoa) porrot nabarmena izan zuen: FFek 1932tik izandako lehen postua galdu zuen eta hirugarren gelditu zen, Fine Gael eta Alderdi Laboristaren atzetik. Alderdi Berdeak, bere aldetik, Parlamentuko ordezkaritza guztia galdu zuen. Ondorioz, gobernu berriko lehen ministro (Taoiseach) Enda Kenny izendatu zuten, FG-Lab akordioaren baitan.

Buruzagiak

Erreferentziak

  1. ↑ Berria. Estilo Liburua. .

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Fine Gael Aldatu lotura Wikidatan


Irlandako Errepublika Irlandako Errepublikako alderdi politikoak Irlandako Errepublika

Fianna Fáil · Fine Gael · Alderdi Laborista · Demokrata Progresistak
Berdeak · Sinn Féin · Alderdi Sozialista

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Fine_Gael&oldid=7068950"(e)tik eskuratuta