Nahaste (kimika): berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

13:30, 5 maiatza 2021ko berrikusketa

Artikulu hau kontzeptu kimikoari buruzkoa da; soinua gaitzat duena beste hau da: «Soinu-nahasketa»

Nahasketa, nahaste edo nahastura bi substantzia kimiko edo gehiago batera jartzearen ekintza eta ondorioz sortzen den materiala da, non substantzia kimikoen artean ez den erreakzio kimikorik sortzen. Homogeneoak (oreak, esaterako) nahiz heterogeneoak (suspentsioak, esaterako) izan daitezke.

Nahasketa bi osagaiz edo gehiagoz osatutako materiala da, baina ez kimikoki konbinatuta. Nahasketa batean erreakzio kimikorik ez da gertatzen, eta osagai bakoitzak bere identitatea eta propietate kimikoak mantentzen ditu. Hala ere, nahasketa batzuk erreaktiboa izan daitezke, hau da, haien osagaiak elkarrekin erreakzionatu ahal dute ingurumen baldintza jakin batzuen arabera, hala nola aire-erregaiaren nahasketa barne-errekuntzako motor batean.

Bi edo gehiagoko substantzien konbinazio fisikoa da, haien identitateak mantentzen dituztenak eta nahasten direnak, kasu bakoitzaren arabera, aleazioak, disoluzioak, esekidurak eta koloideak osatuz.

Elementuen eta konposatuen bezalako substantzia kimikoen nahasketa mekanikoaren emaitza dira, lotura kimikorik edo beste aldaketa kimiko batzuk egon ezean, substantzia osagai bakoitzak bere propietate kimikoak mantentzen dituena. Nahiz eta bere osagaien aldaketa kimikorik ez izan, nahasketa baten propietate fisikoak, esate baterako, urtze-puntua, bere osagaien propietateetatik desberdina izan daiteke.

Substantzia batzuk nahastuz gero, kimikoki erreakzionatzen badute, orduan ezingo dira bitarteko fisikoen bidez berreskuratu, konposatu berriak sortu baitira.

Nahasketak honela sailkatzen dira:

Homogeneoak
Heterogeneoak

Nahasketa baten osagaiak hauek izan daitezke:

Solidoak
Likidoak
Gaseosoak

Nahasketa homogeneoak

Osagaiak begi hutsez bereizi ezin diren nahasketak dira. Disoluzio izenarekin ezagutzen dira, eta solutu eta disolbatzaile batez osatuta daude. Adibidez, ura gatz mineralekin edo azukrearekin nahastuta, ura disolbatzailea da eta gatza solutua da.

Nahaste heterogeneoak

Nahasketa heterogeneoa konposizio ez uniforme bat da eta bere osagaiak begiratu batean bereizten dira. Bi substantzia fisikoki desberdinez edo gehiagoz osatuta dago, modu desberdinean banatuta. Nahasketa heterogeneo baten zatiak erraz bereiz daitezke. Lodiak edo esekidurak izan daitezke tamainaren arabera.* Nahaste lodiak: partikulen tamaina nabarmena da, adibidez: entsaladak, hormigoia (zementua), eta abar.* Esekidurak: partikulak denborarekin jalkitzen dira, normalean "astindu ondo erabili aurretik" legenda dute, adibidez: sendagaiak, olioa urarekin, urarekin talcekin ...: partikulak denborarekin metatzen dira, normalean "astindua ondo erabili aurretik" legenda du, adibidez: sendagaiak, olioa urarekin, ura talkorekin...

Dispertsio koloidala

Artikulu nagusia: «Koloide»

Kimikan, koloidea, esekidura koloidala edo dispertsio koloidala bi fasez edo gehiagoz osatutako sistema fisiko-kimikoa da, batez ere: bat jarraitua, normalean fluidoa, eta beste bat partikulen forman sakabanatua; normalean solidoa. Sakabanatutako fasea proportzionalki kantitate txikiagoa da.

Esekidura kimikoa

Artikulu nagusia: «Esekidura kimiko»

Esekidura nahaste mota bat da, likido batean denbora batez esekita dauden partikula finak dituena, eta gero jalkitzen direnak. Hasierako fasean edukiontziak hainbat elementu dituela ikus daiteke. Baliabide fisikoen bidez bereiz daitezke. Esekidura adibide batzuk ur-ahia (ura eta irina) eta ura olioarekiko nahasketa dira

Hurrengo taulan hiru nahasketa familien propietate nagusiak azaltzen dira.

	Disoluzioa	Koloidea	Eskidura
homogeneotasuna	Homogeneoa	Homogeneoa begien bistan baina heterogeneoa mikroskopioan	Heterogeneoa
Partikulen tamaina	< 1 nm	1 nm – 1 μm	> 1 μm
Fisikoki egonkorra	Bai	Bai	Ez (Egonkortze eragileak behar ditu)
Tyndall efektua	Ez	Bai	Bai
Zentrifugazioren bidez bereizten da	Ez	Bai	Bai
Dekantazioren bidez bereizten da	Ez	Ez	Bai

Kanpo estekak

Datuak: Q169336
Multimedia: Chemical mixtures / Q169336

Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{beste erabilpenak|kontzeptu kimikoari|soinua|Soinu-nahasketa}}
-[[Fitxategi:A close-up of concrete mixture.JPG|thumb|250px|[[Hormigoi]]a zementuaren, uraren eta [[agregakin]]en nahasketa da proportzio egokieta]]
+[[Fitxategi:A close-up of concrete mixture.JPG|thumb|250px|[[Hormigoi]]a zementuaren, uraren eta [[agregakin]]en nahasketa da proportzio egokietan.]]
+'''Nahasketa''', '''nahaste''' edo '''nahastura''' bi [[gai kimiko|substantzia kimiko]] edo gehiago batera jartzearen ekintza eta ondorioz sortzen den materiala da, non substantzia kimikoen artean ez den [[erreakzio kimiko]]rik sortzen. Homogeneoak ([[ore (nahastura)|oreak]], esaterako) nahiz heterogeneoak ([[suspentsio (kimika)|suspentsioak]], esaterako) izan daitezke.
+Nahasketa bi osagaiz edo gehiagoz osatutako materiala da, baina ez kimikoki konbinatuta. Nahasketa batean [[erreakzio kimiko]]rik ez da gertatzen, eta osagai bakoitzak bere identitatea eta propietate kimikoak mantentzen ditu. Hala ere, nahasketa batzuk [[erreaktibo]]a izan daitezke, hau da, haien osagaiak elkarrekin erreakzionatu ahal dute ingurumen baldintza jakin batzuen arabera, hala nola [[aire]]-[[erregai]]aren nahasketa [[barne-errekuntzako motor]] batean.
+Bi edo gehiagoko substantzien konbinazio fisikoa da, haien identitateak mantentzen dituztenak eta nahasten direnak, kasu bakoitzaren arabera, [[aleazio]]ak, [[disoluzio]]ak, [[esekidura]]k eta [[koloide]]ak osatuz.
+[[Elementu kimiko|Elementuen]] eta [[Konposatu kimiko|konposatuen]] bezalako substantzia kimikoen nahasketa mekanikoaren emaitza dira, lotura kimikorik edo beste aldaketa kimiko batzuk egon ezean, substantzia osagai bakoitzak bere propietate kimikoak mantentzen dituena. Nahiz eta bere osagaien aldaketa kimikorik ez izan, nahasketa baten propietate fisikoak, esate baterako, [[urtze-puntu]]a, bere osagaien propietateetatik desberdina izan daiteke.
+Substantzia batzuk nahastuz gero, kimikoki erreakzionatzen badute, orduan ezingo dira bitarteko fisikoen bidez berreskuratu, konposatu berriak sortu baitira.
+Nahasketak honela sailkatzen dira:
+* Homogeneoak
+* Heterogeneoak
+Nahasketa baten osagaiak hauek izan daitezke:
+* Solidoak
+* Likidoak
+* Gaseosoak
+== Nahasketa homogeneoak ==
+Osagaiak begi hutsez bereizi ezin diren nahasketak dira. [[Disoluzio]] izenarekin ezagutzen dira, eta [[solutu]] eta [[disolbatzaile]] batez osatuta daude. Adibidez, ura [[gatz mineral]]ekin edo [[azukre]]arekin nahastuta, ura disolbatzailea da eta gatza solutua da.
+== Nahaste heterogeneoak ==
+Nahasketa heterogeneoa konposizio ez uniforme bat da eta bere osagaiak begiratu batean bereizten dira. Bi substantzia fisikoki desberdinez edo gehiagoz osatuta dago, modu desberdinean banatuta. Nahasketa heterogeneo baten zatiak erraz bereiz daitezke. Lodiak edo esekidurak izan daitezke tamainaren arabera.* Nahaste lodiak: partikulen tamaina nabarmena da, adibidez: entsaladak, hormigoia (zementua), eta abar.* Esekidurak: partikulak denborarekin jalkitzen dira, normalean "astindu ondo erabili aurretik" legenda dute, adibidez: sendagaiak, olioa urarekin, urarekin talcekin ...: partikulak denborarekin metatzen dira, normalean "astindua ondo erabili aurretik" legenda du, adibidez: sendagaiak, olioa urarekin, ura talkorekin...
+=== Dispertsio koloidala ===
+{{Nagusia|Koloide}}
+Kimikan, '''koloidea''', '''esekidura koloidala''' edo '''dispertsio koloidala''' bi [[Fase (kimika)|fasez]] edo gehiagoz osatutako sistema fisiko-kimikoa da, batez ere: bat jarraitua, normalean fluidoa, eta beste bat partikulen forman sakabanatua; normalean solidoa. Sakabanatutako fasea proportzionalki kantitate txikiagoa da.
+=== Esekidura kimikoa ===
+{{Nagusia|Esekidura kimiko}}
+Esekidura nahaste mota bat da, likido batean denbora batez esekita dauden partikula finak dituena, eta gero [[Sedimentu|jalkitzen]] direnak. Hasierako fasean edukiontziak hainbat elementu dituela ikus daiteke. Baliabide fisikoen bidez bereiz daitezke. Esekidura adibide batzuk [[ur-ahi]]a (ura eta irina) eta ura olioarekiko nahasketa dira
+Hurrengo taulan hiru nahasketa familien propietate nagusiak azaltzen dira.
 {| class="wikitable" style="text-align:center"
 |-
+! || Disoluzioa || Koloidea || Eskidura
-|[[agregakin|DisoluzioaKoloideaEskidura]]<nowiki/>homogeneotasuna[[agregakin|HomogeneoaHomogeneoa begien bistanbaina heterogeneoa mikroskopioanHeterogeneoaPartikulen tamaina]]< [[agregakin|1]] nm[[agregakin|1 nm – 1]] μm>
+|-
+! [[Homogeneo eta heterogeneo|homogeneotasuna]]
+| Homogeneoa || Homogeneoa begien bistan
+baina heterogeneoa mikroskopioan
 || Heterogeneoa
 |-