Masoneria: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

14:20, 25 maiatza 2021ko berrikusketa

Masoneria Eskuaira eta konpasa, masoien ikur nagusia.
Sortzailea	Hiram Abif
Jainko Gorena	Unibertsoaren Arkiteto Handia
Mota	Esoterismo
Jarraitzaileen izena	Masoi
Adarrak	Yorkeko Masoneria, Eskoziar Masoneria, Masoneria Mistoa, Giza Zuzenbidea, Menfis-Mizraimen Ohikunea, Egiptoar Masoneria
Masoi kopuru handiena duen herrialdea	Estatu Batuak

Masoneria (Heg.)^[1] edo framazoneria (Ipar.) anaidi-motako erakundea da, bere burua sarbidea, filantropia eta filosofia sustatzeko erakunde gisa definitzen duena. Jatorria Erdi Aroko igeltseroen eta harginen anaiarteetan du. Bere kide eta jarraitzaileen arabera, egia bilatzeko eta gizakiaren garatze intelektual eta morala lortzeko helburua dute. Masoneriaren jarraitzaileei masoi edo framazon deritze, eta, eskuarki gaitzesgarritzat erabilia, hargin beltz. Masoiak, gizon nahiz emakumeak, logia izeneko oinarrizko egituretan antolatzen dira, eta logia horiek maila handiagoko erakunde batean taldekatzen dira; horri gehienetan "Logia Handia", "Sortaldeko Logia" edo "Prioretza Handia" deritzo.

Europan XVII. mendearen amaiera eta XVIII. mendearen hasiera aldera agertu zen. Egungo masoneria edo "espekulatzailea" ikurren bitartez irudikatutako moral-sistema partikular gisa deskribatu da. Bere burua heziketa-lanabestzat aurkeztu ohi du: eraikuntzaren sinbolismoan oinarritutako metodo berezi batekin, kideek entzuteko, gogoeta egiteko eta elkarrizketarako ahalmena garatzea dute helburu, gero balio horiek beren ingurumenean zabal ditzaten.

Masoien erakundearen historiak desadostasun ugari agertzen ditu, eta haren zio nagusiak hainbat gairen inguruan ibili dira: emakumea masonerian onartzea, sineskera erlijioso eta metafisikoen gaia, eztabaidatutako gaien izatea edo logien lan egiteko era, bai eta masoneriaren erregulartasunaren funtsa kokatzen diren oinarriak ere. Gai horiek eta beste batzuei buruzko ikuspuntuak askotarikoak izateak masoien hainbat adar eta joera garatzea ekarri du, sarritan, elkar onartu edo elkar aintzakotzat hartzen ez dutenak.

Harginbelzgoak aurkari ugari eduki ditu mendeen joanean; Erromatar Eliza Katolikoa eta kristau-sinesbide gehienak, monarkia absolutuak eta komunistak masoien aurka aritu izan dira zio askorengatik (sekretismoa, azpikeriak, agintearekiko loturak).

Masoi-logiak Euskal Herrian

Euskal Herrian masoien hainbat logia dago. Hona hemen nagusiak^[2]:

Erreferentziak

↑ «Masoneria». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2021-04-04.)
↑ Logías del País Vasco

Bibliografia

Domenico V. Ripa Montesano: Vademecum di Loggia. Edizione Gran Loggia Phoenix–Roma Italia 2009 ISBN 978-88-905059-0-4
Francisco Rodríguez de Coro: Los masones 1728-1945. Introducción a la historia de la masonería en Euskal Herria. Besaide bilduma. Gasteiz: Santxo Jakintsua Fundazioa, 1992. 419 or.

Kanpo estekak

Masoneria Euskal Herria. Eusko Ikaskuntzako Euskomedia.org webguneko artikulu luze eta zabala. (Gaztelaniaz)
Masoneria Euskal Herrian. PDF formatuko artikulua. Santxo Jakintsua Fundazioa: Euskal Kultura eta Ikerketa Aldizkaria, ISSN 1131-5350, 3. zbk., 1993 , 403-404. orr. (Gaztelaniaz)
(Gaztelaniaz) Jose Ramon Varela, Euskal Herriko masoneriaren historia.

Datuak: Q41726
Multimedia: Freemasonry / Q41726

[1] «Masoneria». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2021-04-04.)

[2] Logías del País Vasco

[1]

[2]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {| class="toccolours" cellpadding="3" cellspacing="0" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 20em; clear: right" width=43%
 |-
-| colspan="2" style="font-size: larger; text-align: center;" | '''Framazoneria'''</br>[[Fitxategi:Square compasses.svg|250px]]</br><small>[[Eskuaira]] eta [[Konpas (tresna)|konpasa]],</br>framazonen ikur nagusia.</small>
+| colspan="2" style="font-size: larger; text-align: center;" | '''Masoneria'''</br>[[Fitxategi:Square compasses.svg|250px]]</br><small>[[Eskuaira]] eta [[Konpas (tresna)|konpasa]],</br>masoien ikur nagusia.</small>
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Sortzailea'''
@@ 13. lerroa: / 13. lerroa: @@
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Jarraitzaileen izena'''
+| Masoi
-| Framazon, hargin beltz, masoi
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Adarrak'''
-| Yorkeko Framazoneria, Eskoziar Framazoneria, Framazoneria Mistoa, Giza Zuzenbidea, Menfis-Mizraimen Ohikunea, Egiptoar Framazoneria
+| Yorkeko Masoneria, Eskoziar Masoneria, Masoneria Mistoa, Giza Zuzenbidea, Menfis-Mizraimen Ohikunea, Egiptoar Masoneria
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Masoi kopuru handiena duen herrialdea'''
@@ 22. lerroa: / 22. lerroa: @@
 |- style="vertical-align: top;"
 |}
-'''Framazoneria''' (<small>[[Ipar Euskal Herria|Ipar.]]</small>), '''harginbelzgoa'''<ref>{{Erreferentzia|entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu&sarrera=Harginbelzgo&xeh=0|artikulua=Harginbelzgo}}</ref> (<small>[[Ipar Euskal Herria|Ipar.]]</small>) edo '''masoneria''' (<small>[[Heg.]]</small>)<ref>{{Euskaltzaindia|Masoneria|2021-04-04}}</ref> [[anaidi]]-motako [[erakunde]]a da, bere burua sarbidea, filantropia eta [[filosofia]] sustatzeko erakunde gisa definitzen duena. Jatorria Erdi Aroko [[hargintza|harginen]] anaiarteetan du. Bere kide eta jarraitzaileen arabera, egia bilatzeko eta gizakiaren garatze intelektual eta morala lortzeko helburua dute. Framazoneriaren jarraitzaileei '''framazon''', '''hargin beltz''' edo '''masoi''' deritze. Framazonak, gizon nahiz emakumeak, [[Logia (elkartea)|logia]] izeneko oinarrizko egituretan antolatzen dira, eta logia horiek maila handiagoko erakunde batean taldekatzen dira; horri gehienetan "Logia Handia", "Sortaldeko Logia" edo "Prioretza Handia" deritzo.
+'''Masoneria''' (<small>[[Heg.]]</small>)<ref>{{Euskaltzaindia|Masoneria|2021-04-04}}</ref> edo '''framazoneria''' (<small>[[Ipar Euskal Herria|Ipar.]]</small>) [[anaidi]]-motako [[erakunde]]a da, bere burua sarbidea, filantropia eta [[filosofia]] sustatzeko erakunde gisa definitzen duena. Jatorria Erdi Aroko [[igeltsero]]en eta [[hargintza|harginen]] anaiarteetan du. Bere kide eta jarraitzaileen arabera, egia bilatzeko eta gizakiaren garatze intelektual eta morala lortzeko helburua dute. Masoneriaren jarraitzaileei '''masoi''' edo '''framazon''' deritze, eta, eskuarki gaitzesgarritzat erabilia, '''hargin beltz'''. Masoiak, gizon nahiz emakumeak, [[Logia (elkartea)|logia]] izeneko oinarrizko egituretan antolatzen dira, eta logia horiek maila handiagoko erakunde batean taldekatzen dira; horri gehienetan "Logia Handia", "Sortaldeko Logia" edo "Prioretza Handia" deritzo.
-[[Europa]]n [[XVII. mendea]]ren amaiera eta [[XVIII. mendea]]ren hasiera aldera agertu zen. Egungo harginbelzgoa edo "espekulatzailea" ''ikurren bitartez irudikatutako moral-sistema partikular'' gisa deskribatu da. Bere burua heziketa-lanabestzat aurkeztu ohi du: eraikuntzaren sinbolismoan oinarritutako metodo berezi batekin, kideek entzuteko, gogoeta egiteko eta elkarrizketarako ahalmena garatzea dute helburu, gero balio horiek beren ingurumenean zabal ditzaten.
+[[Europa]]n [[XVII. mendea]]ren amaiera eta [[XVIII. mendea]]ren hasiera aldera agertu zen. Egungo masoneria edo "espekulatzailea" ''ikurren bitartez irudikatutako moral-sistema partikular'' gisa deskribatu da. Bere burua heziketa-lanabestzat aurkeztu ohi du: eraikuntzaren sinbolismoan oinarritutako metodo berezi batekin, kideek entzuteko, gogoeta egiteko eta elkarrizketarako ahalmena garatzea dute helburu, gero balio horiek beren ingurumenean zabal ditzaten.
-Framazonen erakundearen historiak desadostasun ugari agertzen ditu, eta haren zio nagusiak hainbat gairen inguruan ibili dira: [[emakume]]a framazonerian onartzea, [[Erlijio|sineskera erlijioso]] eta metafisikoen gaia, eztabaidatutako gaien izatea edo logien lan egiteko era, bai eta framazoneriaren erregulartasunaren funtsa kokatzen diren oinarriak ere. Gai horiek eta beste batzuei buruzko ikuspuntuak askotarikoak izateak framazonen hainbat adar eta joera garatzea ekarri du, sarritan, elkar onartu edo elkar aintzakotzat hartzen ez dutenak.
+Masoien erakundearen historiak desadostasun ugari agertzen ditu, eta haren zio nagusiak hainbat gairen inguruan ibili dira: [[emakume]]a masonerian onartzea, [[Erlijio|sineskera erlijioso]] eta metafisikoen gaia, eztabaidatutako gaien izatea edo logien lan egiteko era, bai eta masoneriaren erregulartasunaren funtsa kokatzen diren oinarriak ere. Gai horiek eta beste batzuei buruzko ikuspuntuak askotarikoak izateak masoien hainbat adar eta joera garatzea ekarri du, sarritan, elkar onartu edo elkar aintzakotzat hartzen ez dutenak.
-Harginbelzgoak aurkari ugari eduki ditu mendeen joanean; [[Erromatar Eliza Katolikoa]] eta [[kristau-sinesbide]] gehienak, [[monarkia absolutu]]ak eta [[Komunismo|komunistak]] hargin beltzen aurka aritu izan dira zio askorengatik (sekretismoa, [[azpikeria]]k, agintearekiko loturak).
+Harginbelzgoak aurkari ugari eduki ditu mendeen joanean; [[Erromatar Eliza Katolikoa]] eta [[kristau-sinesbide]] gehienak, [[monarkia absolutu]]ak eta [[Komunismo|komunistak]] masoien aurka aritu izan dira zio askorengatik (sekretismoa, [[azpikeria]]k, agintearekiko loturak).
-== Framazon-logiak Euskal Herrian ==
+== Masoi-logiak Euskal Herrian ==
-[[Euskal Herria]]n framazonen hainbat logia dago. Hona hemen nagusiak<ref>[https://web.archive.org/web/20090906113406/http://club2.telepolis.com/fraternidad/logias_del_pais_vasco.htm Logías del País Vasco]</ref>:
+[[Euskal Herria]]n masoien hainbat logia dago. Hona hemen nagusiak<ref>[https://web.archive.org/web/20090906113406/http://club2.telepolis.com/fraternidad/logias_del_pais_vasco.htm Logías del País Vasco]</ref>:
 * [[Baiona]]: [[La Zélée Logia]]
 * [[Bilbo]]: [[Tolerantzia Logia Agurgarria]] eta [[Luz del Norte Logia Agurgarria]]
@@ 51. lerroa: / 51. lerroa: @@
 {{autoritate kontrola}}
-[[Kategoria:framazoneria| ]]
+[[Kategoria:masoneria| ]]