Dorothy Pitman Hughes

Wikipedia, Entziklopedia askea
Dorothy Pitman Hughes
Bizitza
JaiotzaLumpkin, 1938ko urriaren 2a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaJacksonville
HeriotzaTampa, 2022ko abenduaren 1a (84 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakemakumeen eskubideen aldeko ekintzailea

Dorothy Pitman Hughes, jaiotzaz Dorothy Jean Ridley (Lumpkin (Georgia), AEB, 1938ko urriaren 2a - Tampa (Florida), AEB, 2022ko abenduaren 1a) afro-amerikar feminista bat izan zen, haurren ongizatearen aldekoa, ekintzailea, hizlari publikoa, egilea eta enpresa txiki baten jabea.[1][2][3]

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dorothy Pitman Hughes 1938an jaio zen Lumpkin hirian, Georgian. Hamar urte zituenean, aita familiaren etxeko atean jo zuten ia hil arte; familiak uste zuen ekintza hura Ku Klux Klaneko kideek egin zutela. Pitman Hughesek, haurra zela, erabaki zuen, familiaren esperientziei erantzunez, aktibismoaren bidez pertsonen egoera hobetzen emango zuela bizitza.[4]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pitman Hughes Georgiatik New Yorkera joan zen 1957an. 1960ko hamarkadan, New Yorken, saltzaile, etxe-garbitzaile eta gaueko klubetako abeslari lan egin zuen. Bere aktibismoak bultzatuta, eskubide zibilen aldeko manifestarien fidantzarako dirua biltzen hasi zen.

Arraza anitzeko haurtzaindegi kooperatiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1960ko hamarkadaren amaieran, Pitman Hughesek, bere alabentzako zaintza behar zuelarik (1970ean, hiru alaba zituen), arraza anitzeko haurtzaindegi kooperatiboa antolatu zuen West Seten, West 80th Community Childcare Center zentroan, New York Gloria Steinem aldizkariko zutabegileak aipatua.[5] Pitman Hughes eta Steinem lagun egin ziren, eta Pitman Hughesek Emakumeen Mugimenduaz jendaurrean hitz egitera bultzatu zuen Steinem.[6][7] Bi urte eman zituzten herrialde osoan zehar agertokiak partekatuz.[5]

Ms. aldizkaria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Emakumeek egitatutako Ms. aldizkaria, 1972

Bikoteak jaso zuen publizitatean oinarrituta, Pitman Hughesek Steinem animatu zuen emakumezkoek beste bazkide batzuekin argitaratutako aldizkari bat (Ms.) sortzera, New York aldizkariaren edizio berezitzat hasita.[8][8] Sortzaileetako bat zela aipatu ohi da, baina gero Pitman Hughesek ez zuen rol formalik izan aldizkarian.[5]

Pitman Hughesek tratu txarrak jasaten zituzten emakumeentzako lehen babeslekua antolatu zuen New Yorken, eta New Yorkeko Haur Garapenerako Agentzia sortu zuen. Agentzia hori aitzindaria izan zen haurrak zaintzen, eta hau adierazi zuen:

Emakume gehiegi behartuta dago seme-alabak etxean uztera, beren familiak elikatzeko lan egiten duten bitartean.[9]

1971n, Pitman Hughesek Gloria Steinemekin batera sortu zuen Women's Action Alliance, Estatu Batuetako eremu osoa hartzen zuen informazio zentro aitzindaria, haur hezkuntza irrazial eta ez-sexistan espezializatu zen zentroa. Bi emakumeak elkarrekin ibili ziren arrazaz, klaseaz eta generoaz hizketan 1970eko hamarkadan.[10][4]

Ukabila altxatuta, argazki ikonikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pitman Hughes eta Steinem elkarrekin ageri dira zuri-beltzeko argazki ikoniko batean. Orain, Smithsonian Institution erakundearen Erretratuen Galeria Nazionaleko bilduman dago, Washington hirian. Dan Wynn argazkilariak hartu zuen Esquire aldizkarirako, eta 1971ko urrian argitaratu zen. Wynnek Washingtongo erdialdean egin zuen argazkia, Steinemek eta Pitman Hughes ukabila altxatuta zutela, desafiatzaile ageri ziren Black Power mugimenduko keinu horrekin lehen aldiz, gero ospetsu egin den keinua.[1] Pitman Hughesek une horretan zuen adiskidetasuna oso konplexua zela nabaritu zuen, eta onartu zuen Lumpkin jaioterrian (Georgia), Steinemekin, emakume zuri batekin, ikusten zutenean beldurra sentitzen zuela.[11] 2017an, Pitman Hughesek Dan Bagan argazkilariari eskatu zion Steinemen 80. urtebetetzerako bi lagunen argazki bat, berriz ere ukabila altxatuta, antzeko jarrera batean, omenaldi-erretratua sortzeko.[12]

1972an, Pitman Hughes izan zen Ms. aldizkariaren «Abortoak izan ditugu» kanpainaren sinatzaileetako bat. Kanpainak ugalketa-askatasuna mugatzen duten "lege arkaikoen" amaiera eskatzen zuen, eta emakumeak beren bizipenak partekatzera eta neurriak hartzera animatzen zituen.[13]

Pitman Hughes irakasle gonbidatua izan zen Columbiako Unibertsitatean, Aldaketaren Dinamika izeneko ikastaroa eman zuen College of New Rochelle ikastetxean, eta irakasle gonbidatua izan zen Manhattango City College ikastetxean.

1992an, Pitman Hughesek Charles Junction Etxaldearen Babes Historikorako Elkartearen sortzailekide izan zen Jacksonville hirian (Florida). Charles Junctiongo antzinako etxaldea erabili zuen, elikagaien ekoizpenaren eta baratzezaintza komunitarioaren bidez pobreziari aurre egiteko.

Enpresa txiki baten jabe lehenengo afro-amerikar emakumea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1997an, Pitman Hughes izan zen Harlem Office Supply, Inc. (HOS) fotokopiatze-zentro baten eta bulego-artikuluen jabe zen lehen afro-amerikar emakumea, eta New Yorkeko Paper Denden Elkarteko kide bihurtu zen. 1997ko maiatzean, Pitman Hughes HOS enpresaren dolar bateko akzioak ematen hasi zen, irabazi asmorik gabeko gizabanako, korporazio, elkarte eta erakundeei, afro-amerikar haurrei begira. Bere esperientziei buruz idatzi zuen Wake Up and Smell the Dollars liburuan (2000); beste afro-amerikar batzuek ere enpresa txikien jabe izatea aldeztu zuen, ahalduntzeko bidetzat.[14]

Ahalduntzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pitman Hughesek Manhattan Garaiko Ahalduntze Eremuan (Upper Manhattan Empowerment Zone, UMEZ) parte hartu zuen. Bill Clintonen administrazioak 1994an sortutako programa federala zen, eta Harlemgo garapen ekonomikorako 300 milioi dolar bideratu zituen, funts federaletatik, estatukoetatik eta udalekoetatik. Pitman Hughesek ireki zuen Harlem Office Supply.[5] Hala ere, Pitman Hughesek ekimena kritikatu zuen geroago, Staples denda bat gertu ireki eta negozioa itxi behar izan baitzuen.[6] Programek enpresa handiak ekarri zituzten, hala nola Old Navy eta Disney, Harlemera, lanpostuak sortzeko, baina, azkenean, enpresa handi horiek baliabide gehiago zituztenez, arazoak sortu zizkieten tokiko jabeak zituzten enpresei.[15] Pitman Hughesek, baliabideak Harlemeko enpresa txikien artean modu desberdinean banatzen ari zirelakoan, hau esan zuen:

Batzuk ziur daude ezen, korporazio handiak ahalduntzen baditugu gure auzokoei soldata apaleko lanpostuak eskain diezaieten, horrek ahalduntze ekonomikoa ekarriko diola komunitateari. [...] [Baina] afro-amerikar jaberik gabe, azken batean ez dago tokiko ahalduntzerik.[15]

Pitman Hughesek geroago Just Saying... It Looks Like Ethnic Cleansing (The Gentrification of Harlem) idatzi zuen. Liburu horreatan, aholkuak eman zizkien antzeko gobernu-programak (hala nola Barack Obama Estatu Batuetako presidenteak 2012an onartutako JOBS Legea) erabili nahi zituzten afro-amerikar enpresaburuei.

Pitman Hughesek eta Steinemek berriro hitz egin zuten 2008an Eckerd Collegen, eta berriz erabili zuten ukabila altxatzearen keinua.[16][17] Steinem batu zitzaien Pitman Hughesek Jacksonvilleko (Florida) Northside komunitatean egindako ahaleginei, gune komunitarioekin goseari aurre egitearren. Hizlari gisa agertu zen, eta laguntza finantzarioa eskaini zuen.[17][18]

Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pitman Hughes hiru alabaren ama eta Gabourey Sidibe aktorearen izeba zen.[19] 2022ko abenduaren 1ean, 84 urte zituela hil zen Dorothy, Tampa hirian, Floridan, bere familiaren etxean.[20][21]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Life Is About Choices, Not Excuses: The Life of Ruther Youmans Tyson (2014). Jacksonville, Fla.: DPH Book Publishing. ISBN 978-0985364113 (as editor).
  • I'm Just Saying, It looks Like Ethnic Cleansing: The Gentrification of Harlem (2012). Jacksonville, Fla.: DPH Book Publishing. ISBN 9780985364106.
  • Wake Up and Smell the Dollars! Whose Inner-City Is this Anyway!: One Woman's Struggle Against Sexism, Classism, Racism, Gentrification, and the Empowerment Zone (2000). Phoenix, AZ: Amber Books. ISBN 9780965506472.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b Wynn, Dan. ««Gloria Steinem (with Dorothy Pitman Hughes)» Portrait Search | National Portrait Gallery» npg.si.edu.
  2. ↑ «Dorothy Hughes Obituary (1938 - 2022) - Legacy Remembers» Legacy.com.
  3. ↑ Jiménez, Miguel. (2022-12-11). «Muere Dorothy Pitman Hughes, icono del feminismo estadounidense, a los 84 años» El País.
  4. ↑ a b Wilson, Cristin. «Q&A with author and activist Dorothy Pitman Hughes» The Florida Times-Union.
  5. ↑ a b c d «Pioneering Black feminist Dorothy Pitman Hughes dies at 84» AP NEWS 2022-12-10.
  6. ↑ a b «Pioneering Black feminist Dorothy Pitman Hughes dies at 84» AP NEWS 2022-12-10.
  7. ↑ Baker, Carrie N.. (September 9, 2021). The Story of Iconic Feminist Dorothy Pitman Hughes: “With Her Fist Raised”. .
  8. ↑ a b Dorothy Pitman Hughes, icon of American feminism, dies at 84. December 11, 2022.
  9. ↑ Wilson, Cristin. (January 27, 2001). Q&A with author and activist Dorothy Pitman Hughes. .
  10. ↑ Jones, Tracy. Women of resolve have intentions that will be felt in the community. .
  11. ↑ Harper, Jean. Learning to Unlearn. Moxie Women.
  12. ↑ «Iconic Photograph of Gloria Steinem and Dorothy Pitman-Hughes Recreated over 40 Years Later | MAKERS» www.makers.com.
  13. ↑ We have had Abortions. 1972.
  14. ↑ Rose, Yvonne. «Empowering Who?» BlackBookNews.com.
  15. ↑ a b Sebastian, Simone. (May 1, 2002). Harlem Business Owners Protest Funds Distribution. .
  16. ↑ Past Events Gallery :: Gloria Steinem, Dorothy Pitman Hughes & Jennifer Baumgardner. Eckerd College, Women's Resource Center.
  17. ↑ a b Jones, Tracy. (March 18, 2011). A Potent Pair: A Q&A with Gloria Steinem and Dorothy Pitman Hughes. .
  18. ↑ Rabhan, Anna. (March 14, 2011). Lift, Don't Separate! Dorothy Pitman Hughes and Gloria Steinem to speak in Jacksonville. .
  19. ↑ Vineyard, Jennifer, "Read Gabourey Sidibe’s Wonderful Speech From the Ms. Foundation Gala", Vulture, May 2, 2014.
  20. ↑ Noveck, Jocelyn. (December 11, 2022). Pioneering Black feminist Dorothy Pitman Hughes dies at 84. .
  21. ↑ Dorothy Hughes Obituary (1938 - 2022) - Legacy Remembers. Legacy.com.
  22. ↑ Jones, Tracy. (January 3, 2011). Women of resolve have intentions that will be felt in the community. .
  23. ↑ Sarrubba, Stefania. (2018-12-12). «Janelle Monáe to play Dorothy Pitman Hughes in Gloria Steinem biopic» Gay Star News.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Steinem eta Hughes-en argazkiak
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Dorothy_Pitman_Hughes&oldid=9479539"(e)tik eskuratuta