Erdotzain
| Erdotzain | |
|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
 Erdotzaingo karrika nagusiko etxe bat | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Nafarroa Garaia |
| Eskualdea | Pirinioaurrea |
| Udalerria | Longida |
| Administrazioa | |
| Mota | herri hustu |
| Izen ofiziala | Erdozáin/Erdotzain |
| Posta kodea | 31481 |
| Herritarra | erdotzaindar |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 42°47′39″N 1°24′07″W / 42.79417°N 1.40194°W |
| Garaiera | 550 metro |
| Distantzia | 28,9 km (Iruñetik) |
Erdotzain[1][a] Longida udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioaurrea eskualdean.
2018n jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak Longidako Udalara pasa ziren.
Bertako biztanleak erdotzaindarrak ziren.
Izena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erdotzain toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
- Erdoçayn (1144)
- Herdoçayn (1268)
- Ardoçayn (1274)
- Ardaçaynh (1279)
- Erdotçayn (1280)
- Ordotçayn (1280)
- Errdoçayn (1366)
- Erdozain (1534)
- Erdozain (1767)
- Erdozain (1802)
- Erdozain (1945)
- Erdotzain (1990)
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erdotzain Longida ibarran dago.
Inguru naturala eta kokapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Pirinioaurrean kokatua, lurra hautsia eta uhindua da, baina, oro har, ez du goragune handirik. Iparraldea menditsuena da, eta hegoaldea nekazaritzakoa. Ibaien pasabidean zehar, alubioien terraza-maila batzuk mailakatuta daude. Mendilerroen oinean ere higadura-glazis zabalak daude. Irati eta Erro ibaiek ibarra sortu zituen.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Longidak klima azpimediterraneoa dauka. Urteko batez besteko tenperatura 10 eta 13 gradu artekoa da (altueraren arabera aldatzen da), eta prezipitazioak 800 eta 1.000mm bitartekoak (ugariagoak udaberrian eta udazkenean. Urteroko egun euritsuak 80 dira batez beste eta 100 baino gehiago herriko gunerik menditsuenetan.
Jatorrizko landaredia asko gutxitu da gizakiaren eragina dela eta, gaur egun 180 hektarea haritz inguru baino ez dira geratzen. Pinuek 441 hektarea hartzen dituzte, gehienak Austriatik ekarritako pinu lariziar birlandatuak dira baina berezko pinuren bat ere gordetzen da. Birlandatutako pinuak, Urrozgoiti, Ulibeiti, Zarikieta eta Rala herrietan izaten dira, batez ere.
Estazio meteorologikoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]  Datu klimatikoak (Agoitz, 1993-2020) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 17.5 | 22.0 | 25.0 | 29.0 | 35.0 | 40.0 | 40.0 | 40.0 | 36.0 | 30.0 | 23.0 | 17.0 | 40.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 8.9 | 10.5 | 14.3 | 16.7 | 20.9 | 25.8 | 28.5 | 28.6 | 24.0 | 19.1 | 12.3 | 9.1 | 18.2 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 2.2 | 6.1 | 9.2 | 11.5 | 15.2 | 19.5 | 21.8 | 21.9 | 17.9 | 14.0 | 8.5 | 5.4 | 13.0 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 1.5 | 1.7 | 4.1 | 6.3 | 9.5 | 13.1 | 15.2 | 15.3 | 11.9 | 8.9 | 4.7 | 1.8 | 7.8 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -4.0 | -3.1 | -1.5 | 0.8 | 3.3 | 7.7 | 10.2 | 10.1 | 6.5 | 2.5 | -1.8 | -4.0 | -4.0 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 101.3 | 87.3 | 83.7 | 81.1 | 70.1 | 54.3 | 39.4 | 32.4 | 65.7 | 78.7 | 103.9 | 91.1 | 888.9 |
| Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) | 70.0 | 44.8 | 46.8 | 67.5 | 50.6 | 57.8 | 58.5 | 90.0 | 107.0 | 82.5 | 45.8 | 86.5 | 107.0 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 14.1 | 12.6 | 12.0 | 13.6 | 12.7 | 8.0 | 6.2 | 6.5 | 8.5 | 11.7 | 15.2 | 14.6 | 135.6 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 1.4 | 2.4 | 1.6 | 0.3 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 1.2 |
| Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[3] | |||||||||||||
Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.
Ikusi edo aldatu datu gordinak.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Antzinako jaurerria zen, eta 1280an urtean 1 kahitze eta erdi gari eta 3 kahitze garagar eta olo-lapurreta 3 zor zituen. Badirudi 1411n Karlos III.ak bere elizaren patronatua Orreagako Santa Mariari lagatzeak ez zuela eraginik izan. XIX. mendearen lehen erdira arte, Longida ibarreko diputatuak eta herritarren artean aukeratutako herriko erregidore batek gobernatzen zuten. 1847an Olaberrirekin partekatzen zuen eskola; irakasleak urtean 50 gari-lapurreta hautematen zituen. Bide lokalak besterik ez zituen eta Agoiztik jasotzen zuen posta. Irin-errota bat zegoen. XX. mendearen hasieran landa kutxa bat sortu zen.
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- San Salbatzailearen eliza, XIII. mendeko kristiau eliza, erromaniko estiloan.
- Erdotzaingo garaia, XVIII. mendean eraikitako ibarreko garai tradizionala.
Oharrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
- ↑ «Erdotzain - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
- ↑ Agoizko estazioko balio klimatologikoak. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q12256979
Multimedia: Erdozáin/Erdotzain / Q12256979
