Ernest Renan

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ernest Renan

Société Asiatique (en) Itzuli lehendakari

1884 - 1892
Adolphe Régnier (en) Itzuli - Charles Barbier de Meynard (en) Itzuli
Director of the Collège de France (en) Itzuli

1883 - 1892
Édouard René Lefèbvre de Laboulaye (en) Itzuli - Gaston Boissier (en) Itzuli
seat 29 of the Académie française (en) Itzuli

1878ko ekainaren 13a - 1892ko urriaren 2a
Claude Bernard - Paul-Armand Challemel-Lacour (en) Itzuli
Société de Linguistique de Paris (en) Itzuli lehendakari


Émile Egger - Charles Marie Wladimir Brunet de Presle (en) Itzuli
Société nationale des Antiquaires de France (en) Itzuli lehendakari


Émile Egger - Casimir Creuly (en) Itzuli
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJoseph Ernest Renan
JaiotzaTréguier1823ko otsailaren 28a
Herrialdea Frantzia
Lehen hizkuntzafrantsesa
HeriotzaParisko 5. barrutia eta Paris1892ko urriaren 2a (69 urte)
Hobiratze lekuaMontmartreko hilerria
Familia
Ezkontidea(k)Cornélie Renan (en) Itzuli
Seme-alabak
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaSaint-Sulpice Seminary (en) Itzuli
Collège de France
Hezkuntza-mailaDoctor of Arts (en) Itzuli
Tesi zuzendariaEtienne Marc Quatremère (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
bretainiera
hebreera
Irakaslea(k)Arthur-Marie Le Hir (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakfilosofoa, historialaria, idazlea, katedraduna, arkeologoa, orientalista, literatura-kritikaria, filologoa eta teologoa
Enplegatzailea(k)Frantziako Liburutegi Nazionala
Collège de France  (1861 -
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaFrantses Akademia
Zientzien Bavariar Akademia
San Petersburgoko Zientzien Akademia
Hungariako Zientzien Akademia
Société Asiatique (en) Itzuli
Zientzien Errusiar Akademia
Prusiako Zientzien Akademia
Académie des Inscriptions et Belles-Lettres
Celtic dinner (en) Itzuli
Accademia delle Scienze di Torino
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa

Find a Grave: 6806 Edit the value on Wikidata

Joseph Ernest Renan (Tréguier, Frantzia, 1823ko otsailaren 28aParis, Frantzia, 1892ko urriaren 2a) filosofoa, historialaria eta idazlea izan zen. Batez ere erlijioaren historialari eta historiaren filosofo gisa nabarmendu zen.[1]


Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ernest Renanen jaiotetxea, Tréguier herrian (Bretainia). Gaur egun, haren bizitzari eta lanari buruzko museoa da.

Bere jaioterriko apaizgaitegian hasi zituen ikasketak, baina karrera utzi zuen, fede krisi baten pean zegoenean, eta Parisko Unibertsitatera joan zen. 1847an Volney saria eskuratu zuen Essai historique et theórique sur les langues sémitiques (Hizkuntza semitikoei buruzko saiakera historikoa eta teorikoa) saiakera liburuari esker. 1848. urteko iraultzan oinarriturik, L´Avenir de la science (Zientziaren etorkizuna) obra idatzi zuen, humanismoaren eta zientziaren bidez, gizadiaren askatasuna iritsiko zela proposatzen zuena. Aipatutako tesia Études d´histoire religieuse (1857, Erlijio-historiaren azterketak) eta Essais de morale et de critique (1859, Kritika eta moralari buruzko saiakerak) obretan zabaldu eta ondu zuen. Obra horietan, halaber, zibilizazioaren oinarri etikoak argitzeko erlijioaren jatorriak ikertzea proposatu zuen, eta gizartearen erreforma aristokrata intelektualek bideratu behar zutela azaldu zuen.

1862. urtean, Libanon eta Sirian zehar arkeologia espedizio bat egin ondoren, hebreerako katedradun izendatu zuten Frantziako Collègen. Sarrerako hitzaldi iskanbilatsua izan zuen, ordea, Jesusi gizon konparaezina deitu baitzion, eta Elizaren presioz kargutik kendu zuten. Urtebete geroago argitaratu zuen Vie de Jésus (Jesusen bizitza), Histoire des origines du christianisme (1863–1881, Kristautasunaren jatorriaren historia), zazpi liburukiz osaturiko bildumako lehen alea. 1870ean unibertsitateko kargua itzuli zioten. Bere bizitzako azken urteetan errepublikaren aldeko agertu zen. Harena da, halaber, Histoire du peuple d´Israël (1887–1893, Israelgo herriaren historia) obra.

Zer da nazioa? liburua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere teoria politikoak, batez ere nazioaren identitatearekin loturikoak oso ezagunak bihurtu ziren. Aldi berean, influentzia handia izan zuten nazionalismoaren teorian bere idei askorekin kontradikzioak zituen Fichte alemaniarrarekin batera.

Liburu ezagunena Qu'est-ce qu'une nation? (Zer da nazioa?) izan zen, eta hor nazioaren bere teoria politikoei buruz idatzi zuen. Herrialde mugakideen arteko muga arazoak konpontzeko, bertako herritarrei iritziaren aldekoa zen, erreferendumak eginez. Hona hemen zati bat:

« Nazio bat arima bat da, printzipio espiritual bat [...]. Nazio bat izandako sufrimenduen eta etorkizunean izan beharrekoen sentimenduak sortutako elkartasun handia da. Iragana adierazten du, baina oraina berreskuratzen du, ekintza baten bitartez: elkarrekin jarraitzeko nahi argia eta horren onarpena. Nahi argi eta garbiarekin, hain zuzen ere. Nazioa egotea eguneroko plebiszitua da, eta banakoaren existentzia berriz, bizitzaren betiereko onespena. »

—Renan, Zer da nazioa?, 1882.


Hainbat autorek Zer da nazioa? liburua teorizazio politikoa beharrean testuinguruak baldintzatutako Renanen aldarri patriotiko eta oportunista dela defendatzen dute[2]. Frantzia-Prusia Gerran Frantziak Alsazia eta Lorrena galdu ondoren horien frantsestasuna aldarrikatu nahi du Renanek. Aldiz, Zer da nazioa? konferentziako argudioak Renanen pentsamendu arrazista eta antidemokratikoarekin ez direla koherenteak azalduko dute autore horiek[3].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Azurmendi, J. 2014: Historia, arraza, nazioa, 10.or.
  2. Azurmendi, J. 2014: Historia, arraza, nazioa, 203.or.
  3. Azurmendi, J. 2014: Historia, arraza, nazioa, 187 eta hurr.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Ernest Renan