Estoniako Herri Langilearen Komuna

Wikipedia, Entziklopedia askea
Estoniako Herri Langilearen Komuna
 Estonia
Administrazioa
HiriburuaNarva
Deuseztapen data1919ko urtarrilaren 18a
Geografia
Demografia
Hizkuntza ofizialaEstoniera eta errusiera

Estoniako Herri Langilearen Komuna (estonieraz: Eesti Törahva Kommuun) boltxebikeek 1918ko azaroaren 29an egungo Estoniako eskualdeetan aldarrikatutako Estatu bat izan zen, Estoniako Independentzia Gerraren hasiera markatu zuena. Hiriburua Narvan zuela, Armada Gorriak okupatu eta hurrengo egunean aldarrikatu zen. Abenduaren 7an Moskuko gobernuak onartu zuen. Bere erregimenean zehar, komunistek ehunka pertsona exekutatu zituzten, bereziki buruzagi erlijioso eta langile alemaniarrak, 1919ko urtarrilaren 9an Tartu-n izandako fusilamenduak ezagunak zirelarik. Hilabete batzuk lehenago, alemanek errusiarrek uzten zituzten lurraldeak okupatu ahala, estoniarrek beren independentzia aldarrikatu zuten 1918ko otsailaren 24an, eta Behin-behineko Gobernua eratu zuten Tallinnen, Narvakoaren aurka. [1]

Boltxebikeek Tallinnera jo zuten; abenduaren 18an Tartu eta abenduaren 25ean Tapa hartu zituzten. 1919ko urtarrilaren 7an Johan Laidonerrek Tallinen inguruan gelditu zituen, eta handik aurrera atzera egin behar izan zuten etengabe. Urtarrilaren 13 eta 14 artean Tartu galdu zuten. 19an Narva galtzen zuten, eta Komunako gobernuak Pskov, Luga eta azkenik Stáraya Rusara ihes egiten zuen, maiatzaren 17an. Komuna Ekainaren 5ean desegin zuten eta 1920ko urtarrilaren 3an su-etena aldarrikatu zen. Otsailaren 2an Tartuko Ituna sinatu zen, non agintaritza errusiarrak Estoniaren independentzia errekonozitu zuen.[1]

Komunaren agintaritza gehiena Stalinen "Purga Handiaren" aldian exekutatu zuten, kasu esanguratsuena Jaan Anveltena izanik.[2]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b Engelstein, Laura. (2018). Russia in flames: war, revolution, civil war, 1914-1921. Oxford University Press ISBN 978-0-19-979421-8. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  2. (Estonieraz) Kaljuvee, Ardo. (2007ko irailak 22). Hea kommunist on surnud kommunist. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]