Edukira joan

Gergetiain

Aldatu loturak
Koordenatuak: 42°40′59″N 1°23′18″W / 42.6831°N 1.3882°W / 42.6831; -1.3882
Wikipedia, Entziklopedia askea
Gergetiain
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Herriko ikuspegia sarbidetik
  
Map
Kokapena
Herrialdea Nafarroa Garaia
EskualdeaPirinioaurrea
UdalerriaItzagaondoa
Administrazioa
Motaherri hustu
Izen ofizialaGuerguitiáin
Posta kodea31421
Herritarragergetiaindar
Geografia
Koordenatuak42°40′59″N 1°23′18″W / 42.6831°N 1.3882°W / 42.6831; -1.3882
Garaiera620 metro
Distantzia43,3 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria0 (2022)

Gergetiain[1][a] Itzagaondoa udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioaurrea eskualdean.

XX. mendeann jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak Itzagaondokoa Udalara pasa ziren.

Bertako biztanleak gergetiaindarrak ziren.

Izena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gergetiain toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]

  • Guergueta (1121)
  • Guerguetane (1121)
  • Guerguetien (1212)
  • Guarguetin (1212)
  • Guerguetin (1268)
  • Guerguetiayn (1366)
  • Guerguetiain (1534)
  • Guerguetiain (1767)
  • Guerguitiain (1802)
  • Guerguitiain (1990)
  • Gergetiain (1990)

Geografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gergetiain Itzagaondoa ibarran dago.

Inguru naturala eta kokapena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Itzagaondoa Zangozako merindadeko udalerria da eta Nafarroako hiriburutik 28 kilometrora dago. Udaletxea Ardatzen dago. Erliebe handiko ibarra da. Itzaga mendiaren magalean dago, ibarbide emankor eta laua eratuz, eta, ondoren, mendilerro menditsu bat.

Klima

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Itzagaondoko klimaren ezaugarriak klima azpimediterraneoari dagozkio. Urteko batez besteko tenperatura oso aldakorra da altuera zein den, sei gradu gunerik menditsuenetan, eta 13 gradu herrigune eta hegoaldeko guneetan. Prezipitazioek ere antzeko aldakortasuna daukate, 800 hegoaldean eta 1.400mm edo gehiago mendietan. Urteroko egun euritsuak 100 eta 140 inguru izaten dira.

Jatorrizko basoetan pagoak, haritzak, ameztiak eta basa pinuak zeuden. Zoritxarrez, nekazaritzaren eragina dela eta, gaur egun 33 hektarea pago baino ez dago Itzagaondoan. Birlandaturiko pinu lariziar austriarrak (Pinus nigra) Izanozko gunean daude gehienbat, guztira 600 hektarea baino gehiago.

Estazio meteorologikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Itzagaondoan dagoen Zuhatzu lekuan, itsasoaren mailatik 631 metrora, Nafarroako Gobernuak 1987an jarritako estazio meteorologikoa dago.[3]


    Datu klimatikoak (Zuhatzu, 1987-2020)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 16.0 17.0 22.0 27.5 31.0 36.0 35.5 38.5 34.0 28.0 20.0 16.0 38.5
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 7.1 7.9 12.0 14.7 18.6 23.9 26.9 26.7 22.5 17.3 10.7 7.5 16.3
Batez besteko tenperatura (ºC) 4.3 4.6 8.0 10.7 13.9 18.6 20.8 20.9 17.6 13.5 8.0 4.6 12.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 1.6 1.4 4.0 6.6 9.3 13.3 14.8 15.1 12.7 9.7 5.3 17 7.9
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) -6.5 -8.0 -9.0 0.0 1.5 5.0 9.0 9.0 5.0 0.0 -5.0 -7.0 -9.0
Batez besteko prezipitazioa (mm) 72.4 59.5 63.2 96.1 66.9 61.2 37.6 36.6 61.1 94.5 88.2 79.7 817.0
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) 40.8 37.8 36.2 62.7 53.0 59.0 51.3 64.2 106.7 78.0 57.0 59.5 106.7
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 12.9 11.4 10.7 14.2 12.5 8.4 6.0 6.0 7.7 12.2 14.1 13.6 129.8
Elur egunak (≥ 1 mm) 2.0 3.8 1.9 1.5 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 1.0 2.0 12.2
Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[4]
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.

Ikusi edo aldatu datu gordinak.

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Leireko monasterioak XII. mendearen hasieratik izan zuen lursailen bat. Iruñeko kabildoaren taulako arkitaniarrak, Migel Peritz Legariakoa, gero apezpikua zenak, 1280an Iruñeko merkatari Pedro Egiari, bertako bere jauregiak eta bere egoitzak bahituran eman zizkion 3000 soldatako mailegu baten truke.

XIX. mendearen lehen erdira arte, Itzagaondoa ibarreko diputatuak eta bertako bizilagunen artean aukeratzen zen errejidoreak gobernatu zuten. 1817an, ibarreko zerbitzariak posta jaso zuen, eta mugakide zituen lekuetara igarotzeko bideak baino ez zituen.

Ondasun nabarmenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oharrak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ /geɾɣ̞etiáin/ ahoskatua (laguntza)
    Azentua: zorrotza hirugarren silaban

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
  2. ↑ [hhttps://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ecoeoda&task=lekuaIkusi&Itemid=471&lang=eu&kodea=25611aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus Gergetiain- Lekuak - EODA. ] (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
  3. ↑ «Estazioko datuak - Meteo Navarra» meteoeu.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2021-12-24).
  4. ↑ Zuhatzuko estazioko balio klimatologikoak. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gergetiain&oldid=9182276"(e)tik eskuratuta