Hipopotamo
| Hipopotamoa | |
|---|---|
 |
|
| Iraute egoera | |
Sailkapen zientifikoa  |
|
| Erreinua: | Animalia |
| Filuma: | Chordata |
| Klasea: | Mammalia |
| Ordena: | Artiodactyla |
| Familia: | Hippopotamidae |
| Generoa: | Hippopotamus |
| Espeziea: | Hippopotamus amphibius Lineo, 1758 |
| Hedadura mapa | |
 |
|
Hipopotamoa bizi den eremua:
|
|
Hipopotamoa (Hippopotamus amphibius) Hippopotamus generoak gaur egun espezie bakarra duen artiodactyla ordenako ugaztun handia da. Izena grezieratik dator, eta «ibai zaldia» esan nahi du (ιπποπόταμος, hippopotamos: hippos «zaldia» eta potamos «ibaia»).
Hipopotamo nanoarekin batera (Choeropsis liberiensis), Hipopotamidoen espezie bakarrak dira.
Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Animalia erdi urtarra da, Saharaz azpiko Afrikako ibai eta aintziretan bizi da 40 lagun arteko taldeetan. Egunez uretan edo lohietan atseden hartzen dute; iluntzean belarra jatera irteten dira. Hipopotamoa uretan ugaltzen da eta bertan erditzen du. Uretan taldean egoten badira ere, belarra jatean bakarka ibiltzen dira. Hipopotamoak ugaztun handiak dira, hankak motzak dituzte eta gorputza eta haien gorputza upel forma du. Buru handia dute eta ahoa zabala dute. Txerriek bezala hipopotamoek lau behatz dituzte, baina ugaztun hauek ibiltzeko lau behatzak erabiltzen dituzte. Haien urdaila hiru ganbera ditu, baina ez dira benetako hausnarkariak.
Hipopotamo arrunta Afrika erdialdeko eskualde zingiratsuetan bizi da talde oso handietan eta berez, denbora gehiena uretan ematen du. Bakarrik, uretatik irteten dira eguzkitan etzanda egoteko eta erditzerako. Hipopotamo mota honen arra 4 metro luze eta 3 tona pisatzera irits liteke, baina emeek pixka bat txikiagoak dira.
Itxurari eta dituzten hanka motzei begiratuta, hipopotamoa baldarra eta astuna dirudi, baina erasotuak direnen 40km/h abiadura har dezakete. Hipopotamoen ezaugarri nagusietako bat ahoa eraso arma bezala erabili dezakete oso handia dutelako. Hipopotamoa, taldeetan bizi den animalia da, hau da, hipopotamoa bakarrik ikustea oso arraroa da. Haien arrastoak, oso handiak dira eta bidezidor modukoak dira. Egunez uretan edo lohietan atseden hartzen dute; iluntzean belarra jatera irteten dira. Hipopotamoa uretan ugaltzen da eta bertan erditzen du. Uretan taldean egoten badira ere, belarra jatean bakarka ibiltzen dira.
Gaur egungo espeziek azal-lehunak dituzte eta sebo-guruinak eta izerdi guruinak ez dituzte. Ugaztun hauen epidermisa nahiko argala da, beraz leku lehorretan asko deshidratatzen dira.4,5 metrorainoko luzera izan dezakete eta 1.500etik 1.800 kg-ra bitartean (arrak) edo 1.300dik 1.500 kg-ra bitartean (emeak) pisa ditzakete. Gaur egun espezie bakarra dago 5 azpiespezierekin.
Elikadura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lehorreko belarrez eta uretako landareez elikatzen dira, loto loreak deituak. Nahiz eta arraroa ikusi, arrain eta txori espezie askok haren gorotzetatik elikatzen dira.
Zaintza-lerroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sudur-zuloek, begiak eta belarriak, irtenak ditu eta ur-azalera ateratzen ditu animalia uretan murgilduta dagoenean; horrela bere ingurunea zaindu dezake bera ezkutuan dela, eta baita arnasa hartzeko modua du.
Historia ebolutiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hipopotamoek antrakoteridoetatik datoz.Hipopotamoek antrakoteridoti Miozeno garaian zatitu ziren.Hipopotamoa agertu ondoren, antrakoteridoek ezetsi fase batean sartu ziren, non aldaketa klimatikoaren ondorioz desagertu baitziren. Espezie ugari desagertu ziren, eta gaur egun bakarrik 2 espezie bizirik daude, hipopotamo arrunta eta hipopotamo nanoa.
Hipopotamoa bizirik iraun zuen 30.000 urte arte Iberiar Penintsulan, eta baita Malta eta Zipreko uharteetan egon ziren.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Hipopotamo  |
 |
Wikiztegian orri bat dago honi buruz: hipopotamo . |
|
