Isabelle Stengers

Wikipedia, Entziklopedia askea
Isabelle Stengers

Bizitza
JaiotzaBrusela, 1949 (74/75 urte)
Herrialdea Belgika
Lehen hizkuntzafrantsesa
Familia
AitaJean Stengers
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaBruselako Unibertsitate Askea
Hizkuntzakfrantsesa
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakfilosofoa, unibertsitateko irakaslea, kimikaria eta gidoilaria
Enplegatzailea(k)Bruselako Unibertsitate Askea
InfluentziakFélix Guattari (en) Itzuli, Donna Haraway eta Ilya Prigogine
IMDB: nm1995735 Edit the value on Wikidata
Isabelle Stergersek  Bruselako Unibertsitate Askean lan egiten du.

Isabelle Stengers (1949) belgikar filosofoa, zientziaren historialaria eta epistemologoa da. Kimikan lizentziatu zen Bruselako Unibertsitate Askean. [1]

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Stengers irakaslea, agian, pentsalari eraginkorenetako eta ospetsuenetako bat da, batez ere, zientziaren filosofiari buruzko bere idazkiengatik. Zientziaren filosofian irakasle elkartua da Bruselako Unibertsitate Librean, eta 1993an Frantses Akademiak ematen duen filosofia-sari handia jaso zuen.[2] Stengersek testu luzeak egin ditu Alfred North Whitehead filosofo anglo-estatubatuarrari buruz, eta beste lan batean Michel Serres eta Gilbert Simondon filosofo frantsesak sartu zituen.

Bere lan filosofikoagatik ezaguna, Stengers irakasleak Leon Chertok, Ilya Prigogine eta Bruno Latour bezalako intelektual garrantzitsuekin kolaboratu du.

Jean Stengers historialariaren alaba da.

Bere ikerketa-interesek zientziaren filosofia eta zientziaren historia barne hartzen dituzte. Zientziaren Filosofiako katedraduna da Bruselako Unibertsitate Askean eta Frantziako Akademiaren Filosofia Sari Nagusia jaso zuen 1993an. Stengersek Alfred North Whitehead filosofo ingelesari buruz idatzi du. Beste lan batzuetan Michel Serres, Gilbert Simondon, Gilles Deleuze edo Vinciane Despret filosofo kontinentalak sartu dira, baita Donna Haraway zientzia eta ingurumenaren filosofo iparramerikarra ere. Leon Chertok psikiatrarekin eta Bruno Latour soziologoarekin ere kolaboratu du Stengersek.

Bere azken lanaren zati garrantzitsu bat Donna Harawayren lanaren eztabaidak eta itzulpenak dira, lan zail gisa deskribatzen dituenak: "Onartu behar dut Haraway itzultzea ez dela erraza, berak egiten duen idazkera, bere terminoetan, ordena 'teknologikokoa' baita. Idazketak funtzionatzen duela, hitzek jarduten dutela, istorioek eta kontatzeko moduak garrantzia dutela, hori da beti Harawayren kasua – baita testu-erretorikak irakurlea irteerarik gabeko argudiaketa bat jarraitu behar izateko, funtsean anonimoa den ikuspuntu bat partekatzeko posizioan kokatu nahi duenean ere –".

Stengersek kaosaren teoriari buruzko liburuak idatzi ditu Ilya Prigogine kimikari errusiar eta belgikarrarekin eta Nobel saridunarekin, ezaguna egitura desipatiboei, sistema konplexuei eta atzeraezintasunari buruz egindako lanagatik, bereziki Order out of Chaos (1984) eta The End of Certainty: Time, Chaos and the New Laws of Nature[3] (1997) Stengers eta Prigogine Gilles Deleuzeren lanean inspiratzen dira maiz, itzulezintasunari eta unibertsoa sistema ireki gisa hausnartzeko iturri filosofiko garrantzitsutzat jotzen baitute. Stengersen lanik berriena Kosmopolitikari buruzko bere proposamenaren inguruan egin du. Bruno Latourrek funtsezko alderdi horri buruz dio "mundu komun baten osaketa progresiboa" dela, non gizakia eta gizakia elkarri estu lotuta dauden. Bigarrenik, Alfred North Whiteheaden filosofia espekulatiboaren berrikuspen eta modulazio pragmatikoa. Cosmopoliques Ludwik Fleck saria lortu zuen 2013an[4].

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Le coeur et la raison. L'hypnosis in question Lavoisier-etik Lacanera (Bihotza eta arrazoia. Hipnosia Lavoiseretik Lacanera) (1989, Léon Chertokekin).
  • Les concepts scientifiques: invention et pouvoir, (Kontzeptu zientifikoak: sormena eta boterea), J. SCHLANGERrekin, Paris, La Découverte, 1989.
  • Drogues. Le defi hollandais (Drograk, holandar erronka) , O. RALETekin, Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 1991.
  • La volonté de faire science. À propos de la psychanalyse (Zientzia egiteko borondatea. psikoanalisia dela-ta), Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 1992.
  • The Invention of Modern Science (Zientzia Modernoaren Asmakizuna) 2000. DW Smith-ek itzulia. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • Souviens-toi que je suis Médée (Gogoratu ni Medee naizela), Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 1993.
  • Bernadette Bensaude-Vincent- ekin. Histoire de la chimie (Kimikaren historia), Paris, La Découverte, 1993.
  • Power and Invention: Situaing Science ( Indarra eta asmakizunak: Non kokatu zientzia) 1997. P. Bainsek itzulia. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • Cosmopolitiques, Paris, La Découverte / Les Empêcheurs de penser en rond, in 7 v.: Zientzien gerra; Mekanikaren asmakuntza; Termodinamika krisian dagoen errealitate fisikoa; mekanika kuantikoa: gauaren amaiera; Au nom de la flèche de temps: le défi de Prigogine; La vie et l'artifice: visage de l'emergence; Pour en finir avec la tolerance.
  • La guerre des sciences aura-t-elle lieu? (Zientzien burrukak lekurik izango al du?) , Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 2001.
  • L'hypnose entre science et magie (Hipnosia magia eta zientzia artean), Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 2002.
  • L'évolution (eboluzioa), P. SONIGOrekin, Coll. «Mot to Mot», Paris, EDP Sciences, 2003.
  • La sorcellerie capitaliste (sorginkeri kapitalista), Philippe Pignarrerekin, Paris. Aurkikuntza, 2005. Anne Vièleren hitzaurrea.
  • La Vierge et le neutrino. Quel avenir pour les sciences? , Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 2006.

Ilya Prigoginerekin[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • La Nouvelle Alliance (Aliantza Berria) 1979.
  • Kaosetik ateratzeko agindua 1984.
  • Between le temps et l'eternité (Denborak eta eternitatearen artean), Paris, Fayard, 1988. Flammarionek berriro argitaratua, «Champs» 262 zk.

Leon Chertokekin[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Le coeur et la raison. L'hypnosis in question Lavoisiertik Lacanera (Bihotza eta arrazoia. Hipnosia zalantzan Lavoisiertik Lacanera), Paris, Payot, 1989.
  • L'hypnose, blessure narcissique (Hipnosia zauri nartsizista), Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 1990.
  • Mémoires d'un hérétique (Heretiko baten memoriak), eta D. Gillerekin, Paris, La Découverte, 1990.

Toby Nathanekin[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Médecins et sorciers,(Medikuak eta morroiak) Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 1995.
  • La damnation de Freud (Freuden gaitzespena), eta L. Houkpatinekin, Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 1997.

Bernadette Bensaude-Vincentekin[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Histoire de la chimie (Kimikaren historia), Paris, La Découverte, 1993.
  • 100 mots pour commencer à penser les sciences (Ehun hitz zientziak pentsatzen hasteko), Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 2003.

Lan kolektiboen zuzendaritza zientifikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • D'une science à l'autre (Zientzia batetik bestera). Des concepts nomadak , Paris, Seuil, 1987.
  • Importance de l'hypnose, (Hipnosiaren garrantzia) Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 1993.
  • L'effet Whitehead (Whitehead efektua), Paris, Vrin, 1994.
  • Penser avec Whitehead (Pentsatu Whiteheadekin, Paris, Le Seuil, «Ordena Filosofikoa», 2002.

Ekarpenak lan kolektiboetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Le livre noir de la psychanalyse (Psikoanalisiaren liburu beltza), Catherine Meyer-en zuzendaritzapean, 2005, Les Arènes, ISBN 2-912485-88-6.

Hitzaurreak eta azken hitzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Claude de Jonckheere, Agir envers autrui: Models d'action dans les professions de l'aide psychosociale, Delachaux et Niestlé (Besteengana jotzea: Laguntza psikosozialeko lanbideetako ekintza-ereduak, Delachaux eta Niestlé), 2001.
  • Collectif sans ticket, Le livre-accès (liburu-sarrera), Le Cerisier, 2001.
  • Starhawk, Femmes, magie et politique, (Emakumeak, magia eta politika) Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 2003.
  • Anne Querrien, L'école mutuelle, une pédagogie trop efficace? (Elkarrekiko eskola, pedagogia eraginkorregia?), Paris, Les Empêcheurs de penser en rond, 2005.
  • Didier Debaise, Un empirisme speculatif. Whitehead Lecture de Procès et réalité (Espekulaziozko enpirismoa. Whitehead Judizioaren eta errealitatearen irakurketa), Paris, Vrin, 2006.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «The Invention of Modern Science» University of Minnesota Press.
  2. Ver: http://www.upress.umn.edu/Books/S/stengers_cosmopoliticsI.html y http://www.v2.nl/archive/people/isabelle-stengers
  3. (Ingelesez) Prigogine, Ilya; Stengers, Isabelle. (1997-08-17). The End of Certainty. Simon and Schuster ISBN 978-0-684-83705-5. (Noiz kontsultatua: 2023-12-12).
  4. «4S Prizes | Society for Social Studies of Science» web.archive.org 2017-10-09 (Noiz kontsultatua: 2023-12-18).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]