John Boyd Dunlop

John Boyd Dunlop
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Dreghorn, 1840ko otsailaren 5a
Herrialdea	Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
Heriotza	Dublin, 1921eko urriaren 23a (81 urte)
Hobiratze lekua	Deans Grange Cemetery (en)
Hezkuntza
Heziketa	Edinburgheko Unibertsitatea
Jarduerak
Jarduerak	asmatzailea, ekintzailea eta albaitaria
Jasotako sariak	ikusi Automotive Hall of Fame ; National Inventors Hall of Fame ;

John Boyd Dunlop (1840ko otsailaren 5a, Dreghorn, Iparraldeko Ayrshire - 1921eko urriaren 23a, Dublin, Irlanda) eskoziar asmatzaile bat izan zen, lanbidez albaitari zirujaua.

Asmakuntza ugari burutu zituen, baina denetan ospetsuena ibilgailuentzako pneumatikoa izan zen. Bere abizena daraman eta penumatikoak eta gomazko elementuak ekoizten dituen Dunlop Rubber enpresaren sortzailea izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eskoziako Iparraldeko Ayrshireko Dreghorngo baserri batean jaio zen eta Edinburgoko Albaitaritza Ikastetxean (gaur egun Edinburgoko Unibertsitatearen parte da) albaitari gisa graduatu zen 19 urterekin. Zortzi urtez Edinburghen albaitari gisa aritu zen. 1867an Belfastera joan zen bizitzera.

1887an aire-ganberako lehen pneumatikoa garatu zuen bere bederatzi urteko semeak Belfasteko zuloguneak betetako kaleetan eskolara joateko erabiltzen zuen triziklorako. Trizikloaren triki-trakaren arazoa konpontzeko, Dunlopek gomazko hodi batzuk puztu zituen baloiak puzteko aire ponpa batekin. Ondoren, kautxuzko hodiak olana batekin bildu zituen babesteko eta trizikleko gurpilen hagunen gainean itsatsi zituen. Ordura arte, gurpil gehienek goma trinkozko hagunak zituzten, baina pneumatikoek ibilaldi nabarmen leunagoa ematen zuten. Ideia garatu eta patentatu zuen ganberadun pneumatikoa 1888ko abenduaren 7an. Hala ere, patentea eman eta bi urtera, Dunlopi ofizialki jakinarazi zioten patentea Robert William Thomson asmatzaile eskoziarrak baliogabetu zuela, 1846an Frantzian eta Estatu Batuetan 1847an patentatu baitzuen ideia. Dunlop-ek Robert William Thomson-en aurkako borroka juridikoa irabazi zuen eta patentea berrestea lortu zuen.

Dunlop-ek Dunlop Tyres enpresa sortu zuen, gerora Dunlop Rubber Company izenarekin ezagutzen dena. Ekoizpen komertziala 1890 bukaeran hasi zen Belfasten. Dunlop-ek bere patentea eta konpainiaren izena William Harvey Du Cros-i saldu zion, jadanik Pneumatic Pire and Booth's Cycle Agency-ren jabea zena, sortutako konpainiaren 1.500 akzioren truke, eta azkenean ez zuen dirutza handirik egin asmakuntzagatik. Dunlop Dublinera erretiratu zen eta bertan hil zen 1921eko urriaren 12an, eta Deansgrange hilerrian lurperatu zuten, Dublingo hegoaldeko auzo batean.

Dunlop-en ganberadun pneumatikoaren garapena une erabakigarrian iritsi zen lurreko garraioaren hedapenaren garaian, bizikleta eta automobil berriak eraikitzearekin.